Kalp yetmezliği

* Bu yazımı herkesin dikkatle okumasını rica ediyorum. Kalp yetmezliği hepimizin başına gelebilecek çok önemli bir rahatsızlıktır. Bilhassa ağzından sigarayı eksik etmeyen, her konuda duygusal olup içine atanlar okusun lütfen! İş işten geçince çok geç oluyor.

* Kalp, görevini yerine getiremeyince vücut tümüyle laçka oluyor. İnanın bana, yarı yarıya düşüyor randımanınız. Yaşam zevkiniz azalıyor. İş yapamaz hale düşebiliyorsunuz.

* Vücudumuz çok hassas, her türlü dış tepkiye, hoyratça davranışa göğüs gerebiliyor ama... Bir yere kadar! Pes dediği anda çoğu kez ne yapacağımızı şaşırıyoruz.

* Düşünün! Bronşit olmuşsunuz dikkatsizlikten veya imkânsızlıktan. Nefes alamıyorsunuz. Sırtüstü yattığınızda uyuyamıyorsunuz, çünkü nefes darlığı başlıyor Sabaha kadar uyuyamadığınız günler oluyor. Artık ölü gibi yorgun düşünce, oturduğunuz yerde yastığa yaslanarak uyuyorsunuz. Uzanıp, sırtüstü yatarsanız yine nefes darlığı.

* İlaç filan alıyorsunuz tabii. Öksürüyorsunuz ama boğazınıza düğümlenen tükürüğü sökemiyorsunuz. Bir gece dayanılamayacak nefes darlığı çekiyorsunuz ve soluğu bir hastanenin acil servisinde alıyorsunuz.

* Sabaha kadar burundan ve ağızdan oksijen veriliyor, uykusuz ve bitkin bir halde idrar sökücüler sebebiyle 8-10 kere de ördeğe idrarınızı boşaltıyorsunuz. O da eziyet.

* Sabahleyin polikliniğe gidiyorsunuz. Göğüs bölümü mü, Kardiyoloji mi? Nereye gideceğinizi şaşırıyorsunuz. Neyse uzun bekleme, muayene vs. 8 gün yatıyorsunuz hastanede. Antibiyotiklerle birtakım ilaçlarla ayaktasınız, seviniyorsunuz.

Allah Allah! Eve geldikten birkaç hafta sonra tekrar aynı sıkıntılar.

* "Ulen ayağa kalkmamış mıydık? Yine mi hastaneye?" diye düşünürken yine hastanedesiniz. Bu sefer çeşitli nedenlerle doktor sizi daha iyi muayene ediyor. 10 gün yatırıyor hastanede. Toparlıyorsunuz kendinizi. Ama yine de "Çok şükür iyileştim." diyemiyorsunuz. Doktorum şu sözlerini anlamaya çalışıyorsunuz,

"- Sizde kalp yetmezliği var!"

Gerisini söylemeden önce biraz düşünüyor. Nasıl devam edeceğini, ne şekilde hastayı yıkıntıya uğratmadan ifade edeceğini düşünüyor.

Bu arada siz de düşünüyorsunuz. Hastalıklara filan alışmamış, doktora moktora gitmeyen bir adamsınız.

"- Bu ne acaba? Kalp yetmezliği?"

Hani birisine pazarlık yapmadan iş yaptırırsınız da, işin bitiminde eline sıkştırdığınız paraya bakar, bir de size! Anlarsınız ki memnun değil. Para az geldi.

- Yetmez mi? diye sorduğunuzda,

- Yetmez, der ya! Keşke öyle bir durum olsa bu kalp yetmezliği.

Adama bir miktar daha para verince yüzünün güldüğünü, başını öne doğru salladığını görürsünüz.

- Bu kadar yeter abi, der.

Kalp yetmezliği böyle bir şey değil işte. yetmedi mi yetmiyor. Biraz daha verecek bir şey kalmıyor çoğu kez.

Ya kalp ameliyatı, By-pass ya da kalp nakli vs. Başka yöntemler de var ama hepsi rizikolu ve pahalı. Her hastanede de olmuyor ameliyatları.

***

* Şimdi de internetten derlediğim KALP YETMEZLİĞİ ile ilgili bilgileri aktaracağım. Lütfen dikketle okuyun! Çok geç olmadan tedbirli yaşayın. Hepinizin sağlıklı olmasını diliyorum:

KALP YETMEZLİĞİ NEDİR?

* Vücudumuz için gerekli oksijeni ve besini taşıyan kan, kalp sayesinde vücuda dağılır ve dokulara ulaşır. Bunu da bir pompa vazifesi görerek yapar.

* Kalp yetmezliğinde ise kalp çalışmaya devam eder, ama yeterli miktarda kanı dokulara ulaştıramaz. Tedavi edilmesi gereken çok önemli bir hastalıktır.

* Kan akımının azalması sonucu kalbin kasılma yeteneği kaybolur. Kasılamayan kalp, kanı pompayalamaz. Kalbin, vücudun ihtiyacını karşılayacak düzeyde kanı pompalayamamasına KALP YETMEZLİĞİ denir. Bu sorun başka ciddi hastalıklara yol açabilir. Dokulara yeterli kan ulaşmadığı için oksijen de ulaştırılamaz.

* Kan akımındaki yetersizlik sonucu kan damarlarda birikir. Kalp kası zayıflamaya başlar ve böbrek su ve tuz tutulumunu artırır. Kol, bacak ve akciğer gibi organlarda sıvı birikimi sonucu kalp yetmezliği ortaya çıkar.

KALP YETMEZLİĞİNİN NEDENLERİ

* Kalp yetmezliği kalbi etkileyen çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkar. Kalp kasında meydana gelen rahatsızlıklar, kalbin kanı pompalama güçlüğü, kalp damar hastalıkları, tansiyon yüksekliği (hipertansiyon), kalbin kapaklarında sorun olması, alkol kullanımı, kalp yetmezliğine neden olurlar.

* Damar sertleşmesi sonucu damarın esnekliği kaybolur. Sertleşmiş bir damara da kan pompalamak güçtür. Bu da kalbin yetersiz çalışması demektir. Damar sertliğinin bir başka etkisi de kalbe gelen kanın ve oksijenin azalmasına neden olmasıdır.

* Kalp kasında iltihap oluşması ve tiroid bezinde fazla miktarda hormon salgılanması(hipertiroidi) kalp yetmezliğine yol açabilir. Kalp kasında hasar çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar (kardiyomiyopati).

* Kalp krizinde kalp damarının tıkanıklığı söz konusudur. Sonuçta o damarın beslediği kas tabakası ölür. Kalp krizi sonucu hasta yaşayabilirse o yerde kasılmayan kas tabakası meydana gelir. Bu da kalp yetmezliğine yol açar.

KALP YETMEZLİĞİ BELİRTİLERİ

Hastalığın belirtilerini bilmek hastalığın ağırlaşmadan düzeltilmesi bakımından çok önemlidir. Bazı bulgular bize kalbin yetersiz kalmaya başladığını söyler. Bu bulgular:

Göğüste ağrı, Kesik kesik nefes almak, Halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma, Basit hastalıklara (nezle, soğuk algınlığı gibi) direnç gösterememek, Ayak bileklerinin şişmesi, İştah azalması nedeni ile kilo kaybı, Sık sık idrara çıkmak, Kalbin ritminin bozulması ve hızlı kalp atışı, Akciğerlerde kan birikmesi

* Bu bulgular başta hiçbir belirti olmadan aniden şiddetli bir güç harcandıktan sonra ortaya çıkmaya başlar.

* Hasta (hasta olduğunun hâlâ farkında değilken) yokuş ya da merdiven çıkarken zorlanır.

* Sağlıklı gibi görünse de sık sık dinlenmek zorunda hisseder.

* Çok yorulduğu bir günden sonra ayak bileklerinde şişlik(ödem) oluşur. Bu şişlik sabah saatlerinde iner ve ilk başlarda hafif seyreder. Sonraları şiddetlenmeye başlar ve hastanın el, ayak ve yüzünde morarmalar meydana gelir.

* Çok basit hareketlerde bile nefes almada güçlük çeker. Kan dokulara yeterince ulaşmadığından morarma da gittikçe artar.

* Bununla beraber akciğerde kan birikimi oluşabilir.

* Kalp yetmezliği nefes darlığı ya da yatarken nefes almada güçlükle kendini belli eder.

* Gıcık tarzında öksürüğe yol açar. Ancak kalp yetmezliği muayene ve yapılan testler sonucu anlaşılabilir.

* Bazen kalp yetmezliği olduğu halde hiçbir belirti olmayabilir.

KALP YETMEZLİĞİ TANISI NASIL KONUR?

* Öncelikle hastanın sigara, alkol, ilaç kullanıp kullanmadığı hakkında bilgi alınır ve daha sonra kalp yetmezliğini belirlemede bazı testler yapılır. Bu testler sonucunda kalbin bir kasılmada pompaladığı kan miktarı ve kalple akciğerin vücuda nasıl oksijen sağladığına bakılır. Ayrıca hastaların egzersiz sırasında sarfettiği oksijen miktarını öğrenmek için efor kapasitesine bakılır. Bu da kalp -akciger egzersiz testleri ile sağlanır.

Kişinin günlük yaşam şartlarına göre kalp hastaları şu şekilde sınıflandırılır:

<ı>Sınıf 1'deki kalp hastaları için hiç bir sınırlama yoktur. Fiziksel bir aktivite sonrasında herhangi bir kalp rahatsızlığı belirtisi (çarpıntı, nefes almada güçlük gibi) görülmez. <ı>Sınıf 2'dekiler için az miktarda kısıtlama vardır. Göğüste ağrı, çarpıntı, nefes darlığı görülebilir. Fakat hasta istirahat halinde hiç bir sorun yaşamaz, <ı>Sınıf 3 kalp hastalarında belirgin bir sınırlama vardır. Hafif bir fiziksel aktivite sırasında bile belirtiler ortaya çıkar, <ı>Sınıf 4 hareketi rahat bir şekilde yapamaz. Çok az bir fiziksel aktivite sırasında veya istirahat halinde de belirtiler görülür.

KALP YETMEZLİĞİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

* Kalp hastalarında doğru beslenme çok önemlidir. Bunun için yemek miktarını azaltmak gerekir. Hastaya sulu besinler önerilir. Çünkü katı besinlerin sindirimi daha uzun sürer ve bu besinler kalbin yükünü artırır. Bu nedenle besinler iyi çiğnenmeli ve gerekenden fazla yemek yemekten kaçınılmalıdır.

* Yağ ve tuz alımını da önemli miktarda azaltmak gerekir. Tuz, vücutta su tutumunu arttırdığı için vücuttaki şişliğin azalmasını engeller. Eğer tuz az alınırsa idrarla su atımı artar ve böylece şişlik (ödem) azalır. Böylece kalbin yükü azalır.

* Tedavinin başarılı olması için hasta mutlaka sigarayı bırakmalıdır. Çünkü sigara kalp kasına oksijen gitmesini engeller ve kas dokusu beslenemez.

* Kalp yetmezliği olan hastalar dinlenmek zorundadır ve ağır güç gerektiren yorucu işlerden uzak durmaları gerekir. Ama nasıl ki hareketsiz yaşam süren bir insan güç ve kondisyon kaybı yaşıyorsa kalp kası da güç kaybeder. Bunu önlemek için doktor kontrolünde egzersiz programı uygulanmalıdır.

* Bir diğer tedavi de ilaçla yapılır. Genellikle digoxin, diüretikler ve ACE inhibitörleri kullanılır.
Digoxin sayesinde kalbin kanı pompalama gücü arttırılır. Digoxin kalbin atım düzenine de katkı sağlar.
Diüretikler su ve tuzun vücuttan idrar yoluyla atılmasını sağlar ve böylece şişlikler azalır.
ACE inhibitörleri damarları gevşetir ve kan akımını sağlar. Böylece fazla kan etkili şekilde pompalanır.

KALP YETMEZLİĞİ OLAN HASTALAR NELER YAPMALIDIR?

Derhal sigara, alkol, madde kullanımını bırakın, İdeal kilonuzda olmaya çalışın fazla yemekten kaçının, Şekerinizi ve koleserolünüzü düzenli olarak ölçtürün ve kontrol altında tutmaya çalışın, Tuz alımını azaltın, Gerekirse çok yorulmayacak şekilde doktorunuz öneriyorsa spor yapın, İlaçlarınızı aksatmayın, düzenli olarak kontrole gidin, Ağrı kesicilerden uzak durun, Diyetinize dikkat edin, Kendinizi aşırı yormayın.

Unutmayın ki yaptığınız ve yapacağınız herşey sizin ömrünüzü belirlemede önemlidir. Herşey sizi biraz daha fazla ve kaliteli yaşatabilmek için....

Mustafa Mumcu, 08 Şubat 2009 / 23:15