Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Ayşe Hafsa Sultan

1479-19 Mart1534

Hafsa Sultan:

Yavuz Sultan Selim Hanın hanımı,

Kanuni Sultan Sülyeman Hanın annesi,

Kırım hanı Mengli Giray’ın kızı…

Muhteşem Yüzyılı izlemek benim gibi tarihe âşık biri için olmazsa olmazlardan. Ben her Çarşamba programlarımı diziyi izleme şansımı bozmayacak şekilde kurarım. Herhafta bir önceki haftanın özetini de izlerim. Sonra çıyımı yudumlarken, Fatih Atakoğlu ve ekibinin hazırladığı muhteşem müzikle başlayan jenerikle birlikte diziye konsantre olurum.

Dizi bittikten sonra ilk aklıma gelen, dizideki oyuncuların performanslarını kendimce yorumlama olur. Ardından benim bildiğim tarihle yayınlanan diziyi kıyaslarım. Ciddi bir Halit Ergenç hayranı olduğum içinde zaman – zaman onun oyundaki başarısından dolayı onu Kanuni Sultan Süleyman sanarak, dizi hakkında yakınlarımla mutlaka ama mutlaka mütalasını yaparım.

Genelde Fatihcan, Osmanlı hakkında ve Kanuni hakkında çok araştırma yaptığı için onunla biraz çatışırız. Elif, ciddi bir Fatih Sultan Mehmet hayranı olduğu için o bizi dinlemeyi yeğler, dizi biter bizim sohbetimiz bir türlü bitmez. 

Biz ailecek tarihe hasta olduğumuzdan, özellikle Osmanlıyı pek merak ettiğimizden konuşurda konuşuruz.

Bu hafta konuştuğumuz, Valide Sultan’dı.

Tabi Valide sultan bizim gözümüzde Nebahat Çehre şeklindeydi.

Sonra onu daha yakın tanımak istediğimizden ben araştıracağıma ve de yazacağıma karar verdikten sonra sizlere de aktarmaya karar verdim…

Ayşe Hafsa Sultan:

Yavuz Sultan Selim’in, hasekilerinden biri ama onu tarihte anmak için sadece büyük bir padişahın eşi olarak düşünmek az olur.

Yedi Cihan Padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi…

Kırım hanı Mengli Giray’ın kızı…

Beyhan ve Hatice sultanın annesi,

Pargalı’nın kayınvalidesi,

Ayrıca;

Hürrem Sultan’ın da kayınvalidesi…

Ayşe Hafsa Sultan Kanuni Sultan Süleyman1520 yılında tahta çıkınca Valide Sultan olmuş.

Valide sultan olarak anılan ilk Padişah annesi… Üstelik Valide Sultan olarak 14 yıl sarayda bir hayli etkili olmuş.

Bazı tarihçiler:

Kanuni Sultan Süleyman’ın annesine çok düşkün olduğunu, onun sözünü dinlediğini, hatta zaman – zaman onun fikirlerinden yararlandığını yazıyor.

Bazı tarihçiler de:

Hürrem Sultan Kanuni’nin üzerinde etkili olduktan sonra, Kanuni’yi etkileyenin Valide Sultan olmayıp, Hürren Sultan olduğunu söylüyorlarmış.

Tarih, onun çok güzel bir kadın olduğundan da söz ediyor.

Şirler pençe-i kahrımda olurken lerzan,
Beni bir gözleri ahuya zebun etti felek,

Mısralarını Hafsa Sultan için yazmıştır.

Osmanlı’yı incelediğimizde, padişahlarımızın farklı yönlerini öğreniyoruz. Savaş meydanında korkusuz, cesur, gözüpek yiğitler, aynı zamanda, romantik birer âşıklar.

Koskoca Yavuz Sultan Selim’in, böyle sözleri yüreğinde hissetmesi ne kadar güzel…

Kanuni Sultan Süleyman’ın, Hürrem Sultan için yazdığı şiiri bir kere okumak yetmiyor, birkaç kez gözden geçirince, her okuyuşta başka güzellikler fark ediyorsunuz.

Celis-i halvetim, varım, habibim mah-ı tabanım
Enisim, mahremim, varım, güzeller şahı sultanım

Hayatım hasılım, ömrüm, şarab-ı kevserim, adnim
Baharım, behçetim, rüzum, nigarım verd-i handanım

Neşatım, işretim, bezmim, çerağım, neyyirim, şem’im
Turuncu u nar u narencim, benim şem’-i şebistanım

Nebatım, sükkerim, genc,m, cihan içinde bi-rencim
Azizim, Yusuf’um varım, gönül Mısr’ındaki hanım

Stanbulum, Karaman’ım, diyar-ı milket-i Rum’um
Bedahşan’ım ve Kıpçağım ve Bağdad’ım, Horasanım

Saçı marım, kaşı yayım, gözü pür fitne, bimarım
**ürsem boynuna kanım, meded he na-müsülmanım

Kapında çünki meddahım, seni medh ederim daim
Yürek pür gam, gözüm pür nem, Muhibbi’yim hoş halim!

Muhibbi (Kanuni Sultan Süleyman’ın mahlası)

Bugünkü dille;

Benim birlikte olduğum, sevgilim, parıldayan ayım,
Can dostum, en yakınım, güzellerin şahı sultanım.

Hayatımın, yaşamımın sebebi Cennetim, Kevser şarabım
Baharım, sevincim, günlerimin anlamı, gönlüme nakşolmuş resim gibi sevgilim, benim gülen gülüm,

Sevinç kaynağım, içkimdeki lezzet, eğlenceli meclisim, nurlu parlak ışığım, meş’alem.
Turuncum, narım, narencim, benim gecelerimin, visal odamın aydınlığı,

Nebatım, şekerim, hazinem, cihanda hiç örselenmemiş, el değmemiş sevgilim.
Gönlümdeki Mısır’ın Sultanı, Hazret-i Yusuf’um, varlığımın anlamı,

İstanbul’um, Karaman’ım, Bütün Anadolu ve Rum ülkesindeki diyara bedel sevgilim.
Değerli lal madeninin çıktığı yer olan Bedahşan’ım ve Kıpçağım, Bağdad’ım, Horasan’ım.

Güzel saçlım, yay kaşlım, gözleri ışıl ışıl fitneler koparan sevgilim, hastayım!
Eğer ölürsem benim vebalim senin boynunadır, çünkü bana eza ederek kanıma sen girdin, bana imdad et, ey Müslüman olmayan güzel sevgilim.

Kapında, devamlı olarak seni medhederim, seni överim, sanki hep seni öğmek için görevlendirilmiş gibiyim.
Yüreğim gam ile gözlerim yaşlarla dolu, ben Muhibbi’yim, sevgi adamıyım, bana bir şeyler oldu, sarhoş gibiyim. Bir hoş hale geldim.(alıntı)

Bütün padişahlarımızın sanatla ilgili güzellikleri var.

Muhteşem Yüzyıl’ı izlerken ben Valide Sultan’a anne olmama rağmen hak vermiyorum. Oğlum Fatihcan bana kızıyor. Kanuni’ye de kızıyor. Annesinin sözünü dinlemiyor diyor. Bende şöyle düşünüyorum. Hürrem saraya geldiği günden beri, ona çok kötülük yapıldı. Bu böyle değil midir?

Nasıl yaklaşırsanız, öylede karşılık görmez misiniz?

Valide Sultan hakkında genel bilgilere geçtiğimizde:

Oğlu Şehzade Süleyman (Kanuni)ın sancakbeyliği sırasında uzun yıllar Manisa’da bulunmuş.

Bu sırada, cami, medrese, imaret, hankah, darüşşifa, hamam ve sıbyan mektebinden ibaret kendi adı ile anılan Külliyeyi yaptırmış.

Burada bir de mescid yaptırmış.

Yaptırdığı eserlerin faaliyetlerini devam ettirebilmesi için Urla’daki çiftliklerin gelirlerini vakfetmiş.

19 Mart1534 tarihinde oğlunun saltanatı sırasında vefat etmiş. (alıntı)

Allah Rahmet Eylesin…

Geçmişimizi bilmeden, geleceğimizi planlayamayız.

Bizim tarihimiz, zenginliklerle, zaferlerle dolu…

Muhteşem Yüzyıl ile ilgili bir çok TV kanalında konuştum. Yine de konuşmak istiyorum. Bana göre çok doğru yapılmış bir dizi. Hepimiz Osmanlı hakkında daha bilgili olduk, daha araştırmacı olduk, Osmanlı’yı okuyoruz adı altında okumayı alışkanlık haline getirmeyi öğrendik.

Ben bu konuda Timur Savcı’yı da, Meral Okay’ı tebrik ediyorum…

Tarihle iç içe yaşayalım, merak edelim ve hep okuyalım.

Sağlıklı günler diliyorum…

Nazan Şara Şatana

http://www.facebook.com/#!/profile.php?id=100002892442552

https://twitter.com/#!/nazansarasatana