Kapımızdaki azrail -1

Kapımızdaki Azrail -1

Küresel ısınma

Dünyamız bu güne kadar birçok kez buzul çağı ve de ardından ısınma çağı yaşamıştır. Bu normal bir döngüdür. İstesek de istemesek de ısınma olacaktır. Bu ısınma kutuplarda ve dağlardaki buzu eritecek, inanılmaz yükselecek su seviyesi ile de hayat bitme noktasına gelecektir. Bu andan itibaren aşırı buharlaşma ve sonucu güneş ışınları zemine ulaşamayacağı için soğuma başlayacak ve buzul çağı gelecektir. Buzul çağı ile birlikte azalacak buharlaşma ile yeniden bir ısınma çağı başlayacaktır. Anlaşılacağı üzere dünya sudan bir bilye ile kartopu arasında gidip gelmektedir. Bu gelgitler 40 ila 100 bin yıl sürmektedir. Yapılan hesaplar son buz çağındaki erimenin yaklaşık on bin yıl önce başladığını gösteriyor. Kutuplar ve Grönland daki buzlar da eriyince tam ısınmaya ulaşılacaktır.

Bu doğal bir döngüdür. Ancak görülen o ki bu sefer erime çok hızlı olmaktadır. Bunun da sebebi tabii ki insanların ürettikleri inanılmaz boyutlardaki sera gazlarıdır.

Atmosferde diğer gazlara göre neredeyse ihmal edilebilecek miktarlarda bulunan karbondioksit gazı neden önemli? Bu gaz, güneşten gelen kısa dalga boylu enerjinin geçişine izin veren, ancak yerden yayılan uzun dalga boylu enerjinin çıkışını kısıtlayan bir özelliğe sahiptir. Bu özelliği ile seralarda kullanılan cam ya da naylonun yaptığı etkiye benzer bir etkiye neden olur. Bu nedenle bu tip gazlara “seragazı” adı verilir. Karbondioksit ve diğer seragazları (su buharı ve metan gibi) sayesinde gezegenimizin yüzeyi, olması gerekenden daha sıcaktır. Sonuç olarak bu gazın atmosferdeki miktarının artması, sera etkisinin kuvvetlenmesine ve yüzey sıcaklığının artmasına neden olur. Ölçümler son yüzyılda dünyanın ortalama yüzey sıcaklığının 0.74 derece civarında arttığını gösteriyor ve son IPCC raporu, bu artışın nedenini büyük oranda insan kaynaklı seragazı salımına bağlamakta. Bu bağlamda oluşan sıcaklık ortalamasının en büyük sebebi 2000 – 2014 yılları arasında gerçekleşen en yüksek sıcaklıklar olarak görülüyor.

Peki, sıcaklıktaki bu artış, yer-atmosfer sisteminde ne gibi değişikliklere yol açmaktadır? Atmosferdeki sıcaklık artışına belki de en dramatik tepki kutuplar ile dağlardaki buzullardan geliyor. Uydu gözlemleri Arktik deniz buzullarının kapladığı alanın 1979 yılından 2007 yılına kadar yüzde 38 küçüldüğü- nü gösteriyor. Gröndland ve Antarktika buzullarında büyük hacimlerde erimeler meydana geldi. Dağ buzulları da önemli oranlarda eridi. Hatta Himalayalar’ın buzullarının bu gidişle 2030 yılına kadar tamamen eriyebileceği tahmin ediliyor. Doğal olarak bu erimeler (özellikle Gröndland, Antarktika ve dağ buzullarının erimesi) deniz suyu seviyesinin yükselmesine neden olmakta. Ölçümler, deniz seviyesinin 19. yüzyılın sonlarından itibaren 17 santimetre yükseldiğini gösteriyor. Dahası, deniz seviyesinin yıllık yükselme oranı 1990 öncesinde 2 milimetre iken, son yıllarda 3.4 milimetreye ulaştı. Bu kadar hızlı ve katlanarak büyüme bizi kendimize getirmelidir. Bir daha ki yazıda neler yapmalıyızı inceleyeceğiz.

İzmir 13.02.2017