Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

09 Haziran '20

 
Kategori
Ekolojik Yaşam
 

KARBON AYAK İZİ

Karbon ayak izi çağımızda en fazla duyduğumuz ifadelerden birisi haline geldi. Peki Karbon Ayak izi Nedir?
 
 
Karbon ayak izi, bir insan ya da kuruluşun yaptığı eylemler nedeni ile doğrudan veya dolaylı olarak etrafa yayılmasına sebep olduğu karbon miktarını belirten bir terimdir. Her bir birey yaptığı eylemlere yaşadığı yere ve yaşam şekline göre farklı miktarda karbon salımına neden olur.
 
 
Örneğin işe giderken otobüse bidiğimizde otobüs yaktığı yakıt nedeni ile carbon salınmasına neden olmaktadır. İşimize gittiğimiz otobüs elektrikli olsa bile eğer otobüsün şarj edildiği elektrik bir fosil yakıtın yakılması ile elde edildi ise oradan da bir karbon salımı yapıldı demektir ve o halde de biz karbon salınmasına neden olduk demektir. Düşündüğümüzde gündelik yaşantımızdan iş aktivitelerimize kadar dünyaya sürekli olarak karbon etkisi yaparız.
 
Yediğimiz gıda tipinden ulaşım şeklimize ve elektrik tüketimimize göre hepimizin karbon ayak izi farklıdır. Örneğin araba kullanırken yaktığımız benzin, evi ısıtırken kullandığımız enerji ve yediğimiz gıdaların üretim süreci, belirli bir miktar karbondioksit salınımına neden olmaktadır.
 
Karbon ayak izinde en büyük payı olan faktörler şunlardır:
 
Enerji tüketimi: Ulaşım, endüstriyel işlemler, elektrik ve fosil yakıt kullanımı yüksek miktarda enerji tüketimine sebep olur.
 
Sanayileşme: 20. yüzyılın ortalarından itibaren sanayileşmeyle birlikte karbondioksit salımı kontrolsüz ve çok hızlı bir şekilde arttı ve artmaya devam ediyor.
 
Hayvancılık: Artan et tüketimiyle birlikte besi hayvanlarının seri üretime geçmiş olması atmosfere fazla miktarda metan gazı salınımına neden olmaktadır.
 
Atık maddeler: Hangi işlem ya da aktivite sonucu olursa olsun, Dünya’daki atık madde miktarı oldukça yüksek bir seviyede. Bu durum aynı zamanda Dünya’nın doğal kaynaklarına ve yaşam alanlarına da zarar veriyor.
 
İnsan faaliyetleri: İnsanların günlük hayatlarında birçok işi verimli ve hızlı bir şekilde yapma adına edindikleri alışkanlıklar da karbon ayak izinde büyük bir paya sahip.
 
Karbon Ayak İzimizi Nasıl Azaltabiliriz?
 
Enerji tasarrufu yaparak ve bazı alışkanlıklarımızı değiştirerek karbon ayak izimizi azaltabiliriz. Örneğin, araba kullanmak yerine otobüs veya tren gibi toplu taşımayı kullanmak sebep olduğumuz karbon salınımını azaltacaktır. Evlerimizde tasarruflu ampul kullanmak, evimizin ısı yalıtımını güçlendirmek, mümkünse yenilenebilir enerji kaynağı kullanmak da karbon ayak izini azaltmakta etkilidir. Sığır ve kümes hayvanları da sera gazı salınımında etkili oldukları için, bu hayvanlara olan talebi ve dolayısıyla üretimi azaltmak adına daha az kırmızı et tüketebilirsiniz. Ayrıca ağaçlar karbondioksiti emip oksijen üretirler. Bu sebeple doğaya olan borcumuzu az da olsa ödeyebilmek için ağaç dikebiliriz. Ağaçlar gövdelerini karbondan oluşturdukları için önemli bir karbon yutak potansiyeline sahiptirler.
 
Karbon ayak izi iki ana parçadan oluşur: 
 
1. Doğrudan/birincil ayak izi: Birincil karbon ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (sözgelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO2 emisyonlarının ölçüsüdür.
 
2. Dolaylı/ikincil ayak izi: kullandığımız ürünlerin tüm yaşam döngüsünden bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO2 emisyonlarının ölçüsüdür. Karbon Ayak İzinizi Azaltmak İçin İpuçları Nelerdir?
 
Örneğin tatiller, uçakla gitmeyin.
 
Elektrik, yenilenebilir enerji kullanın.
 
Doğal Gaz, ısınma için güneş enerjisi kullanının; bu yolla doğal gaz faturanızı yılda yüzde 70 oranında azaltabilirsiniz.
 
Seyahat, mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarını kullanın. Yerel otobüs hizmetlerinizi öğrenin ve kullanın.
 
Araba, paylaşma Yolculuk ayak izinizi azaltmak için işe giderken arabanızı paylaşabilirsiniz.
 
Su tüketimi, daha az su tüketin su tüketimi enerji tüketimi ve emisyon demektir.
 
Biraz detaylandırtmak gerekir ise,
 
Karbon ayak izi azaltılabilir bir durumdur. Kişinin günlük hayatındaki düzeninde küçük ama anlamlı değişiklikler yapması karbon ayak izinin azaltılmasını sağlayacaktır. Karbon ayak izinin azaltılması noktasında dikkat edilmesi gereken ilk detay kullanılan araçlardır. Gün içerisinde kullanılan kişisel araçlar mümkün olduğunca küçük yani düşük güçlü olmalıdır. Bu sayede çevreye verilen zarar minimum seviyeye indirilecektir. Bunun yanı sıra gün içerisinde kullanılan aracın başkaları ile paylaşılması ya da toplu taşıma kullanmakta karbon ayak izinin azaltılmasına yardımcı olacaktır.
 
Karbon ayak izini azaltmak için dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise enerji tüketimidir. Enerji verimli ve ekolojik olan binalarda yaşanmalı ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmalıdır. Güneş ya da rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları karbon ayak izinin azaltılmasında büyük rol oynayacaktır. Isınmak için güneş enerjisi kullanılması bile büyük farklar yaratacaktır. Bunun yanı sıra kullanılan ampul, buzdolabı ve çamaşır makinesi gibi elektronik eşyalarda çevreye zarar vermeyecek olan modellerden seçilmelidir.
 
İkincil Ayak İzinizi Azaltmak İçin İpuçları
 
Birşeyler satın aldığınız zaman, bu ürünlerin nerelerde üretildiğini ve üretimde hangi maddelerin kullanıldığını göz önüne alın. İmalat ya da nakliyesinde yüksek emisyona sahip olan ürünlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Aşağıda bazı örnekler verilmiştir:
 
Şişe suyu 
 
Çoğu Avrupa ve Kuzey Amerika ülkesinde musluk suyunu kullanma konusunda herhangi bir sakınma olmamasına rağmen insanlar şişe suyu alma konusunda ısrar etmektedir. Eğer şişe üzerinde volkanik kaynaklardan geldiği konusunda bir ibare varsa uzak bir yerden ithal edildiğinden emin olabilirsiniz. Suyun nakliyesinin karbon Ayak izini hayal edin. Bir de buna şişeleme ve/veya geridönüşümden kaynaklanan emisyonları ekleyin.
 
Uzak mesafelerden gelen yiyecek ve içecekler 
 
Süpermarkete gittiğiniz zaman satın aldığınız yiyeceklerin hangi ülkeden geldiğini anlamak için etiketine bakınız. İngiltere’de sonbaharda Yeni Zelanda elması almaya gerek yoktur, ama insanlar buna pek dikkat etmezler. Dünyanın öteki ucundan gelen bir şişe şarabı satın alırken iki kez düşünün; çok daha fazla, ama çok daha az yol katetmiş yerel şarap bulabilirsiniz. Yapacağınız en iyi şey kendi meyve ve sebzelerinizi kendi bahçenizde yetiştirmek olacaktır. Bir elma ağacı diktiğinizde hem bir sürü mevyeye sahip olursunuz hem de bu ağaç atmosferdeki karbon miktarının azaltılmasına katkıda bulunur.
 
Et tüketimi 
 
Et tüketmini, özellikle kırmızı et tüketimini azaltın.
 
Uzak ülkelerden gelen elbiseler ve hatta inşaat malzemeleri
 
Satın almadan önce elbiselerin etiketlerini kontrol edin. Eğer 1000 milden daha uzak bir ülkeden gelmişse başka elbise aramaya devam edin.
 
Fazla ambalajlanmış ürünler 
 
Gereksiz ambalaja sahip ürün ve hizmetlerden uzak durun.
 
Karbon Ayak İzi Hesaplaması Nasıl Yapılır?
 
Karbon ayak izi hesaplama, kişilerin ne kadar karbon ürettiklerini öğrenmeleri için kullanılan önemli bir yöntemdir. Bu yöntem sayesinde ne kadar karbon üretildiği ve çevreye ne kadar zarar verildiği öğrenilebilecektir. Bunun için nerede yaşandığı ve ne kadar enerji tüketimin yapıldığının bilinmesi yeterli olacaktır. Karbon ayak izi fazla olan kişilerin yukarıda yer alan detaylara dikkat etmeleri büyük farklar yaratacak ve karbon üretimini azaltarak doğanın korunmasını sağlayacaktır.
 
 
Toplam blog
: 8
: 101
Kayıt tarihi
: 20.03.20
 
 

"ÇEVRE MÜHENDİSİ-KALİTE MÜHENDİSİ" ..