Karbon bazlı 60MW elektrik üretimi

Son günlerde, gündemimizden bir an olsun düşmeyen bertaraf tesisinde yapılması öngörülen işlerden en önemlisi elektrik üretimi gibi gösteriliyor. Bu işin ne kadar önemli olduğunun, daha doğrusu ‘önemimin’ ne boyutlarda olduğunu irdelemekte yarar var. 

Trakya bölgesi, YENİLENEBİLİR ENERJİNİN yöntemlerinden biri olan RÜZGÂR ENERJİSİ konusunda Türkiye’nin neredeyse tek havzası. Çanakkale’nin Ege sahillerinden başlayıp Marmara denizi ve Trakya üzerinden Bolu ve Batı Karadeniz bölgesinin Karadeniz kıyılarına kadar uzanana enerji verimi yüksek alan, yıllardır Elektrik İşleri Etüt İdaresinin (EİEİ) enerji planlarında mevcuttur. Bu planların güncel olmayan örnekleri, hem Enerji Bakanlığı, hem de Enerji Piyasası Denetleme Kurulu (EPDK) internet sitelerinden de temin edilebilir. 

Bu durum ortadayken, ülkemizde enerji üretimi yapmak isteyen girişimciler Yenilenebilir Enerji Tesisi kurma ile ilgili ruhsatlandırma çalışmasını birkaç yıl önce sadece 24 saat süren bir talep toplama sürecinde alabildiler. O 24 saat içerisinde alan aldı. Alamayan bir başka Kasıma kaldı! Üzerinden kaç Kasım geçti hatırlamıyorum. Sonuçta Trakya bölgesinde şehirler arası yollarda binlerce RÜZGAR TARLASI görmemizin önüne geçen irade her nasılsa 60 MW enerji tesisi için aynı bölgeye santral kurma izni vermiş! 

Eğer RÜZGÂR SANTRALLERİ için gerekli kolaylık sağlanmış olsa; ülkemizin rüzgar alan bir çok yöresi RÜZGAR TARLALARI ile dolar. Bizler de tarif ederken zorluk çekmeyiz. İşte olmayan ama olsa idi her biri; 1MW ile 1.2MW gibi kapasitelerde elektrik üretebilecek rüzgâr türbinlerinden söz edebiliriz. 60MW’lık santral kapasitesi demek, Tekirdağ istikametine giderken en az 50-60 adet rüzgar türbini demektir. Bu türbinler, dev papatyalar gibi yoldan geçen araçları selamlasa fena mı olur! Bu görüntü müthiş bir şey olurdu. Çelik bir orman! Ama doğaya zerre zararı olmayan bir çelik orman! 

Almanya enerjisinin %50’ye yakınını bu şekilde elde ediyor. Mesela Ereğli ilçesindeki BOTAŞ LNG tesisinin arazisine planlanmış Rüzgâr Enerjisi Santralinden (RES) söz edebiliriz. Burası için türbin başına en yüksek güç değeri 2.5MW olarak öngörülen ünitelerden 11 adet düşünülmüştü. Aynı BOTAŞ, Adana ilindeki Yumurtalık terminalinde de bu tür bir çalışmayı 2008 yılında yaptı. 

Ereğli RES projesi için 11 adet türbin ile toplam 27.5MW elektrik üretilmesi planlanıyordu. Bu kapasiteler dehşet verici büyüklüklerdir. Çevre kültürüne gönül vermiş herkesin gurur duyacağı hedeflerdir. 

ŞİMDİ BUNU NİYE ANLATTIM?:
2008 yılında, 2.5MW’lık 11 rüzgâr türbinini BOTAŞ LNG’nin Ereğli sahilinde bulunan arazisi üzerine yerleşimi ile toplam: 27.5MW’lık RES için fizibilite çalışmasını bizzat ben hazırladım. Ve o fizibilite ön çalışma dosyası, aynı yılın Eylül-Ekim aylarında Marmara BOTAŞ LNG Teknik Müdürlüğüne sunulmuştu. Buna benzer (ama sonuçlanan) fizibilite çalışmalarını; Hadımköy, Selimpaşa, Gelibolu ve Edirne Karaağaç mevkiinde gerçekleştirilen RES projeleri için de yaptım. Bu rüzgar tarlalarında kullanılan türbinlerin en büyüğü 1.2MW’lık. Trakya bölgesinde tek amacı elektrik üretimi olan RES projeleri bile; onlarca işi bir arada yapan atık projesinin, atıktan enerji üretmeyi planlayan kısmının, nihai hedeflerinin yanında küçük kalıyor! 

60MW elektrik üretmek için mevcut gaz motorlarının en verimlileri kullanılsa dahi, ayrıca atık yağların motorin olarak yakılması ile elde edilecek enerjiyi de gaz-motorin hibrit sistemi gibi düşünsek bile çok büyük bir yakıt kapasitesine ihtiyaç vardır. 

Enerjinin matematiği bellidir. Potansiyel-Kinetik ve Kinetik-Elektrik dönüşümünde kayıplar ve verimlilik de bellidir. Bu orantıyı kurmak için orta üçüncü sınıf öğrencisi de yeterlidir. Yakılması gereken karbon (en verimlisinden seçseniz bile) kütlesel olarak çok büyük bir değerdir! 

Baca ve egzoz emisyonlarının bu derece yakıt tüketen bir çıkış debisi ile kontrol altında tutulması da ayrıca hem TEKNİK OLARAK zordur. İdealde mühendislik modellenmesi açısından mümkündür. Ama prosesin MADDİ boyutu çok yüksektir. Sonuçta yakma ile gazlaştırma+yakma arasında pek bir fark kalmamaktadır. Bu da ideal proseslerde sunulacağı öngörülen kaliteli hizmetin, kapasitenin altında ezilip yok olduğunun (olacağının) bir göstergesidir. İşte bu nedenledir ki: Gazlaştırma, İzmit’teki benzer tesis yada çimento fabrikalarının yaptığı “yakarak yok etme” işlevden daha sağlıklı gibi gösterilemez. 

Her seferinde odaklandığım iki noktadan biri, YER SEÇİMİ; diğer, KAPASİTE. Aslında yer seçimini RISK haline getiren de dolaylı olarak KAPASİTE olduğu için, özellikle KAPASİTE meselesinin ve nihai projeksiyonun vahim sonuçlarının irdelenmesinde önem var. 

Her ne kadar öyle yada böyle çöpten kurtulmak gerekiyor olsa da; Çorlu, BÖLGESEL ÇÖP MERKEZİ olmayı hak etmiyor. Çevre ile ilgili en küçük fikri olan bir kişi bile, ATIKLARIN YERİNDE İMHASI (YADA DEPOLANMASI) GEREKTİĞİNİ anlayabilirken, birilerinin inatla ve ısrarla BÖLGESELLİKTE direnmesi acı verici. Bakanlığın, ülke genelinde 7 bölge belirleyerek her bölgede büyük birer çöp depolama ve imhasını alanı planlıyor olması; o noktaların keyfi belirlenmesi anlamına gelmez! Sonuç olarak: Mevcut kapasite ve tesis konumu göz önüne alındığında; toplam fayda; NEGATİF değerleri gösteriyor! 

Hep sevgi ile kalın. 

Murat SEVGİ 

Not: Daha önce yayınlanmış, rüzgar enerjisi ile ilgili bazı çalışmalar:

Yenilenebilir Enerji ve RÜZGAR:
Rüzgâr Enerjisi:
1- Rüzgâr Ekonomisi:
http://blog.milliyet.com.tr/Yenilenebilir_enerji_1/Blog/?BlogNo=243947 

2- Yenilenebilir Enerjide Teknik Etkenler:
Verimlilik:
http://blog.milliyet.com.tr/Yenilenebilir_enerji_2/Blog/?BlogNo=243948 

3- Yenilenebilir Enerjide Finansal Etkenler:
http://blog.milliyet.com.tr/Yenilenebilir_enerji_3/Blog/?BlogNo=243950 

4- Yenilenebilir Enerjide Teknolojik Etkenler:
A- Rüzgâr Tahminleri:
NETA’nın Etkileri:
http://blog.milliyet.com.tr/Yenilenebilir_enerji_4/Blog/?BlogNo=243952 

5- Yenilenebilir Enerjide Diğer Yöntemler:
http://blog.milliyet.com.tr/Yenilenebilir_enerji_5/Blog/?BlogNo=243953

Kanatları var uçamaz!:
https://www.facebook.com/album.php?aid=176177&id=679942416