Kelimelerin Kimyası

İki kelimeyi bir araya getiremiyorum.

Düşüncelerini, duygularını düzgün bir biçimde anlatamayan ve güzel konuşma becerisinden yoksun olanlar için kullanılan bir deyim vardır. Bileceksiniz: “İki kelimeyi /sözü bir araya getirememek.”

Bir insan neden iki kelimeyi bir araya getiremez?

Ya bilgisizliğinden ya heyecanından ya da…

İki kelimeyi bir araya getirmek deyimini farklı bir biçimde kullanmak istiyorum:

Birinci kelime oksijen, ikinci kelime hidrojen. Şimdi ortaokul fen bilgisi bilgileriyle iki hidrojen ve bir oksijeni bir araya getirmeye çalışırsak ne elde ederiz? Su elde ederiz değil mi?

Kimya dersi verecek değilim. Zaten unuttum gitti. Birçok formül ezberlemişken, nasılsa sadece Su (H2O) aklımda kalıvermiş.

Samimiyetle bir şey daha söyleyeyim mi? Suyun bu kimyasal formülü için, yanlış bilgilendiririm korkusuyla Google’a baktım. Aklımda doğru kalmış. Ama yine de baktığım iyi oldu. Şu paragraftan da yararlanmış oldum/olduk:

“Su yanıcı bir madde değildir. Bu özelliği nedeniyle ateş söndürücü olarak kullanılır. Fakat suyun bileşimindeki Oksijen yakıcı bir gazdır, Hidrojen ise yanıcı bir gazdır. Oksijen ve hidrojen birleşerek söndürücü olan suyu oluşturur.” (1)

Bakın, bu paragraf asıl konudan sapmama neden oldu. Eski zamanlara gidiverdim. Rahmetli Tarık Zafer Tunaya: Ülke baştanbaşa gaz dökülmüş ülkedir, kibrit çakmayınız.” diyordu. Birçoklarımız kibrit çakmamak için azami dikkat gösterirken kimileri hem gaz döküyor, hem kibrit çakıyor. Gaz vere vere  sistemi değiştiriverdiler. Kibrit çaka çaka da rejimi değiştirmek için var güçleriyle uğraşmaktalar.

Hay Allah! Nerden girdim bu konuya. Emin olun bunu yazmayacaktım. Dedim ya, yukarıdaki paragraf sebep oldu buna. Hep öyle oluyor.

Yazar konudan saparsa okuyucu ne yapmaz?

Doğrusu çok güzel bir konu üzerinde duracaktım: Kelimelerin de kimyası var diyecektim. Kelimelerin kimyasını bilmeyen yazar olamaz diyecektim.

Kelimelerin anlam özellikleri üzerinde bayağı duruluyor. Söz sanatları üzerinde de… Tabii bunlar önemli; ama ben kelimelerin kimyası diye bir kavram geliştirmek istiyordum sözde. Ama kendi kendime balta vurdum. Konuyu saptırdım.

Koyunlar o yana bu yana saparsa toplanabilir; halk sola sağa saparsa toplanabilir vb. Ancak konu saparsa toplamak zorlaşır.

Nerden söz ediyorduk? Kelimelerin kimyasından değil mi?

Şeker molekül formülleri

Kapalı formül =C6 H12 06 dır

Karbon (C) hidrojen( H) oksijen( 0) den oluşur.

Hidrojen ve oksijenden söz etmiştik. Karbonu da bilirsiniz. Bakın uygun olarak, kimyasal olarak bileşirlerse şeker oluyor.

Eee, siyasetçilerin bozuk üsluplarını düzeltmek için onlara kelimelerin kimyasını öğretsek fena da olmaz hani.

Formül deyip geçmeyin. Bakın C6 H12 06’den biri eksik olursa örneğin H11 Olursa şeker olmuyor. Tabii fazla olursa da olmuyor.

Bu ölçüleri ayarlamak için Gencal’ın rahle-i tedrisinden geçmek şart değil; az düşünelim yeter. Bakın “Boğaz dokuz boğumdur. Dokuz düşün bir söyle de demiyorum. Azıcık azıcık düşünelim yeter. Ah, ne günlere kaldık; azıcık bile düşünmeden laga luga ediyoruz.

Biraz daha devam edersek korkarım ki kınadığımız başımıza gelecek.

Nasıl başlamıştık?

İki kelimeyi bir araya getiremiyorum değil mi?

Birinci kelime sevmek, ikinci kelime sen

Hadi bakalım, benim yapamadığımı siz yapmaya çalışın. Bu kelimeleri sık sık bir araya getirin.

Sizi sevenlerin çoğalması dileğiyle.

Sabahattin Gencal,

Hamidiye-Çekmeköy_İstanbul, 30.08.2018

(1) http://www.kimyakulubu.com/su-h2o/