Kendini Kandırmaca

"İnsanın en büyük zaafı kendisinin bizzat kendi tarafından kandırılmasına razı olmasıdır. Bu kendini kandırma öyle meşrulaşır ki zamanla bilincin kuşkusuz gerçeğine dönüşür." ( Freud )

 

Bence bu zaaf, bilincin haddini bilecek kadar kendini bilir olmayışından kaynaklanıyor. Genel doğruluk yapan bir insan zaafı sayamam. Eğitim-öğretim ve görenekle bilgi yapan düşünme sağlansa ve ayrıca var-oluş başarısı da bilgiyi kullanma ahlâkıyla değerlendirmeye bağlansa, insan bilinci kendini kandırma zaafına karşı oldukça güçlendirilmiş olur.

 

Bir insan kendini ancak gene kendi bilinciyle kandırabilir. İnsan, başkası tarafından sunulan yalanı bilincinin gerçek sanmasına da kanabilir; ancak bu durum kendini kandırma değil de kandırılma eylemini oluşturur. Şimdi ben buradaki görüşlerimin doğruluğunda ısrarcı bir inatla karşı görüşleri reddetsem ve bilincimin ürettiği mana kavramlarını mutlak doğru saysam kendimi kendi bilincimin doğru sanılarıyla kandırmış olmaz mıyım?

 

"Düşünmeyi öğrenmiş insan hiçbir şeye gözü (aklı) yumulu kanmaz." Tolstoy... Şimdi, Tolstoy'un özdeyişini doğru sayarsak Freud’un görüşünden herkesin her zaman kendini kandıran zaafla var olduğu tespiti yapılamaz. Gene de herkesin bir zaaflık anı olmuştur ve bilincinin gerçeklik yanılsamasıyla kendini kandırmıştır. Bakın işte bu tespitim her insan için geçerli doğruluktadır. Her kim, "ben hiçbir zaman kendimi kandırmadım" dediği an kendini kandırmıştır bile...