Kerpiç evler ve apartman daireleri nasıl insan yetiştirir? Şehircilik sorgulaması

Kerpiç Evler Mert İnsanlar Çıkartırken Apartmenler Suçlu Üretmekte.

Neden mi? Lütfen yazının tamamını okuyun.

1993 yılından 1995'e kadar Kazakistan'da yaşadığımı söylemiştim. Gerek Orta Asya'da gerekse Anadolu köylerinde neden kerpiçten evler yapılmakta ve neden insanlar yaşadıkları evleri taş ve tuğladan daha sağlam yapmıyorlar Türkler ve Türki halklar diye düşünmüştüm. 

Gerçekten Türkler yüzyıllarca keppiç çamurdan evlerde yaşamışlar. Anadolu Rum ve Ermeni evleri ise taştan ve sağlam yapılmaktaydı. 

Kerpiç ev yapmak ve tuğladan ev yapmamakla ilgili olarak bir İslami hüküm mü vardı? Kerpiç evlerde doğan ve büyüyen atalarımız neden daha mert daha ahlaklı ve iyi idiler. Neden insanımızda bir yozlaşma bir ahlaksızlaşma başladı?

Osmanlı'da da evler genelde kerpiç ve ahşapla esnek yapılırmış ama Camiler ise çok sağlam yapılırmiş.

Ben bunun nedeninin dünyevileşmekten uzaklaşmak olduğu şeklinde yorumlamıştım. Yazar dostum "Mutlu Ev" adlı kitabın yazarı Mimar Semih Akşeker'de bunu teyit etti. Yıllardır kafamdaki soru ve cevaba sağlam bir destek te böylece bulmuş oldum.

Gerçekten çamurdan üretilen kerpiçlerle yapılan evlerde oturan insanlar kışın sıcak yazınsa serinlik sağlayan sağlıklı konutlarda oturmaktaydı. Yakıtı tezekler ve odun olan ocaklarda pişen lezzetli yemekleri yiyip lezzetli çaylar içiyorlardı. Bu evler depreme karşı dayanıksızdı ama içinden sağlam sapa sağlam insan çıkıyordu, misafirperver, mert, cömert, namuslu, Allahtan korkan, kulundan utanan tipte insanlar çıkmaktaydı. Yiğidin harman olduğu yerdi köyler.

Kapitalizm bu tip insanları sevmedi, sevemedi, çünkü Kapitalizm gölgesini satamadığı ağacı keserdi. Köyleride bitirecekti. Köylüleri aç bıraktılar, ürününü para ettirmediler. KÖY projesi yapmadılar. 

Amaç insanları şehre çekip orada bir ömür boyu TOKİ evlerinin ve aldıkları 5 yıl sonra değeri düşen araçların taksitlerinin kulu ve kölesi yaptılar.

Bir apartman'da büyüyen birde kerpiç evde büyüyen çocuğa bakın. Hangisi daha sağlıklı hangisi daha ahlaklı. partmandaki azıcık üşütse hastalanırken, kerpiç evlerin çocukları yalınayak gezsede hasta olmuyor daha güçlü. Kerpiç evin çocuğu anasına babasına daha sadıkken apartman bebesi büyüyünce babayı anayı huzurevine yerleştiriyor.

Yazar Semih Akşeker bey'in "Toplu konutlar kesinlikle proje olmaktan çıkartılıp yerine müstakil evler olması gerektiği" fikrine bende yürekten destek veriyorum. 

Apartman kelimesi ingilizcede "Apartment" olan kelimeden geçmiştir dilimize, bu söz ABD'de daire demekken İngiltere'de ayırma, ayrışma kelimelerinden türetilmiştir. Apartman daireleri gerçekten bizlere aynı yerde yaşama imkanı versede aslında hepimizi birbirimize düşman eden bir yapıya sahip. Çünkü bina içinde ister istemez rahatsızlıklar huzursuzluklar olabilmektedir. İpince duvarlar arkasındaki kavgalar gürültüler, tartışmalar ifşa olurken insanların duvara çaktığı bir çiviyi tüm bina duymakta ve huzursuz olmaktadır, çiviyi çakan kimse herkes ona anaavrat küfüretmektedir. Yukardan halı silkenler, tepenizde tepinen çocuklar.

Bu ve buna benzer bir çok uygulama bina içinde huzursuzlukları da arttırmaktadır. 

İşin deprem boyutunu düşününce modern sağlam toplu konutlar iyi gibi görünmekte. Kalabalık İstanbul nüfusunada uygun gibi. bunla beraber nüfus sadece bazı yerlere tıkış tıkış doldurulmamalı.

Depreme dayanıklı müstakil konutlar üretilerek yerleşim alanları daha geniş alanlara kaydırılmalı. Toplu konut uygulamasının başta komşuluk olmak üzere bir çok olumlu sosyal ilerlemenin önüne geçtiğini artık görmemiz gerekmekte.

Lüks Apartamanlar, rezidanslar ve lüks araçlar karaktersiz, onursuz ve kibirli insan tipi üretmekte olduğunu anlamalıyız.