Kıbrıs'da tren

Sevgili (MB) Milliyet Blog ve Antidepresan T.A.Ş Arkadaşlarım..!

Çocukluğumuzda, çocukluk arakadaşlarımızla bazen şakalaşırken, hadi KIBRIS'a gidelim deyince, aramızdan bir tanesi çıkıp, muzipce ben gelirim, fakat bir şartla "TRENLE" giderseniz olur bu iş deyip, etrafındaki saftirik küçük çocukları kandırıp, aldatırdı... Bizlerde gülmekten yerlere yatardık, çünkü "TÜRKİYE" ile "KIBRIS" adası arasında kocaman bir "AKDENİZ" vardı...

O kadar sık sık "KIBRIS"a gitmeme rağmen "KIBRIS" da trenin olduğu bir anda hiç aklima gelmemişti doğrusu. Bu konuda bir inceleme yaptiğimda asağıda bir yazı ve resimleri tesbit edip, bu bilgiyi sizlerle de paylaşmak istedim.

<ımg height="90" src="http://tbn3.google.com/images?q=tbn:Wibbx39UxSw6mM:http://www.hakimiyetimilliye.org/files.php%3Ffile%3Dkibris_894107665.jpg" width="112">

İlk isim, hemen Sn. Dr. Filiz Besim hanımefendiyi arayarak, bu bilgiler hakkında bu yazım için, yayınlıyabilmemi gerktiren özel bir müsaade almam gerketiğini hissettiğim için, kendilerinden (MB) Milliyet Blogda "KIBRIS`da TREN" isimli blog yazımda kullanabilmemde bir mahsur olmadığını yani kısacası gerekli izini bendenize verdiler...
Sn. Dr. Filiz Besim hanıma bu satırlarımın arasından kendilerine çok çok teşekkürlerimi sunar, mutluluğumu beyan ederim...


<ımg height="184" src="http://www.cypnet.co.uk/ncyprus/history/bzk/bzk-garutsa2.jpg" width="277" border="1"> <ımg height="186" alt="Güzelyurt tren istasyonu" src="http://www.yeniduzengazetesi.com/articlefiles/1411-tren3.jpg" width="284" align="left" border="2">

1900’lerin en başlarında (1904) tanışmıştı Kıbrıslılar kapkara dumanlı trenlerle. Asri zamanlar değil, endüstri devriminin ilk etkilerinin yaşandığı günlerdi onlar. Koloni İdaresi’nde İngiliz yüzbaşı Richard, tam beş yıl uğraşmış kara treni adaya getirebilmek için. O günlerin gözde, popüler kasabası Larnaka kaymakamı, her nedense trenin Larnaka’dan kalkmasına izin vermemiş. Yüzbaşı Richard kararlıymış ve ilk tren Mağusa’da öttürmüş keskin düdüğünü… Şimdiki Mağusa Kaza Tapu Dairesi’nin olduğu yerde başlamış hikaye…Muhteşem bir törenle çıkmış tren Mağusa’dan Lefkoşa’ya doğru yola…Bazıları o günlerin bu modern taşıtına “uğursuz, bizi öldürecek” diye bakmış. Baltalar ve nacaklarla saldıranlar bile olmuş…

<ımg height="204" alt="The engine no.1 of the last train from Nicosia to Famagusta on 31st December 1951 now rests for display in Polat Pasha Boulevard in Famagusta " src="http://www.cypnet.co.uk/ncyprus/culture/institutions/cyprail/cyp-train.jpg" width="297" border="1">

Tren önce Lefkoşa’da ilk donanımlı istasyonuna kavuşmuş… Tipik koloni mimarisinde sarı taştan, önü sütunlu ve kemerli, tek katlı bir bina… Şimdilerde “PEYAK’ın önü” (Abdi İpekçi Caddesi) diye bilinen yerde kurulmuş ilk istasyon. Öylesine sağlam ve gösterişli ki, hala ayakta eski tren romantizmini çağrıştıran haliyle... Kara trenin Omorfo’ya ulaşabilmesi ise on yılı bulmuş. O günlerin Omorfo’sundaki tren istasyonu, şimdilerde bir iki makiniste mekan olmaya çalışırken, eski şaşalı günlerine ağlıyor.

Ve bir on iki yıl daha sabırla bekleyerek Lefke’ye varmayı da başarmış, şimdilerde hiç hatırlanmayan eski zamanların kara treni… Lefke’de ağır ve çileli bir misyona adanacaktı madenin ve maden işçilerinin taşıyıcısı olarak… Ve Dünya Savaşları günlerinde, askerleri taşıdı öbek öbek oradan oraya… İngiliz kolonilerinden getirilen nice ırktan askere ada içinde taşıyıcılık yaptı…

1950’lerin başlarında ilk olarak yüzyıllar boyu insanlığa hizmet vermiş garutsaların (payton), öküz arabalarının, iki kişilik gabriyoleler’in belediye sınırları içine girmesi yasaklandı. Bu karardan on yıl sonra da Lefkoşa Türk Belediyesi tarafından bu araçlar tümden “yasaklı” olarak ilan edildi… Otomobil dönemine girilmekteydi artık, insanların ulaşım gelenekleri devrim geçirmekteydi…

İşte ayni yıllarda , yani 1951’de keskin düdüklü kara treni de Kıbrıslıların hayatından tümüyle silmeye karar verdiler. Öyle ya hızlı arabaların, freni patlamış kamyonların yanında hiç acele etmeden kendi yolundan hiç çıkmadan, kördüğüm trafikler oluşturmadan, tek yolculu değil onlarca yolcuyla seyahat eden bu eski zaman taşıtı artık adamızdan gönderilmeliydi.

Önce bu karara inat etti kara tren… Kendi raylarını taşıyarak ve toplayarak gitti üç yıl boyunca ve 1953’de modern zamanlara yenildi eski zaman taşıtı keskin düdüklü o kapkara, romantik tren… Ve altını çizmeliyim şu sorunun, üzerinde yürüdüğü kendi raylarını yük vagonunda taşıyan bir başka tren modeli oldu mu şu bizim Kıbrıs’ın dışında?..

Sizlere bol bol sevgiler ve saygılar sunarım, efendim...

NECİP KÖNİ - ADANA / TR