Kim suçlu?

Hata... Hepimiz insanız ve doğal olarak hata yaparız. Hata yapmayı engelleyemeyiz ancak "hatanın boyutunu" küçültmek bizim elimizdedir. Ancak, bence her şeyden daha önemlisi, hata sonrasında ikinci veya bazen üçüncü kişinin davranışlarıdır. Çünkü bu davranışlara bağlı olarak, hata yeni bir "boyut" veya "nitelik" kazanır...

Bunun için sayısız örnek verilebilir ama şu konu üzerinde durmak istiyorum: "Trafik Canavarı" olma... Hepimizin bildiği gibi, ülkemizde çokça yapılan trafik kazalarını önlemek için kullanılır. Ancak ne yazık ki yanlış bir yaklaşımdır. Çünkü bu yaklaşıma göre, kazayı, insan kendisi değil, "trafik canavarı" yapmaktadır. Ama hepimizin bildiği gibi, kazayı yaptıran, "dikkatsizlik, aşırı hız, kurallara uymama, alkol alma, ihmalkarlık vb."dır, başka bir deyişle kişinin kendi "cahilliği" veya "bilinçsizliği"dir. Dolayısıyla, hal böyle iken, "suçu" başka bir "kavram" yaratmak ve ona yıkmak ne kadar sağlıklı bir davranıştır?

Bu tip mantalitenin yan etkilerini aslında günlük yaşamımızda her an karşılaşmaktayız. Her olumsuz davranış, -nedense- bizden kaynaklanmaz. Ödev yapılamamıştır çünkü -elektrikler kesiktir-, sınavdan düşük not alınmıştır çünkü -öğretmen düşük not vermiştir(biz almamışızırdır)-, davranışlarımızda o şekilde davranmakta haklıyızdır çünkü o, -o şekilde davranılmayı haketmiştir- ...

Her ne kadar karşı tarafın da rolü olsa da bu tip durumlarda, en ünemlisi bence kişinin kendisini eleştirmesidir. Kişi kendi "özeleştri mekanziması"nı kullanarak yaptığı veya yapacağı hataları minimum seviye indirgeyebilir. Herşeyden önemlisi ise, kişiye bu "özeleştri mekanizmasını" kazandırmaktır. Bunu yapmanın yolu, ise "eğitim" ve "kültür" seviyelerinin artırılmasıyla doğru orantılıdır. Aksi takdirde, gerek trafikde gerekse stadyumlardaki gerek maç öncesindeki, gerek maç sırasındaki, gerekse maç sonrasındaki "nahoş" davranışlar eksik olmayacaktır.

Herşeyden önemlisi ise "teşhisi" doğru koymaktır.Başka bir deyişle, trafik canavarını yaratıp herşeyden onu sorumlu tutmak, sorunun iyileşmesine neden olmaz, akisine olduğu gibi veya artarak çoğalmasını sağlar. Bu noktada sormak gerekir: Kim Suçlu?

İnsan mı yoksa zavallı Trafik Canavarı mı?