Kınalıada

Artemideros XI coğrafya kitabında Kınalıada'ya Proti ismini vermiş. İlk ada anlamına geliyormuş. Adanın toprağı killi olup kına renginde olduğundan Türkler "Kınalı" demişler. Yeşilköy sahilinden Kadıköy'e, Fenerbahçe'den Yalova sahiline kadar geniş bir panoraması olan Kınalı'nın üç tepesi bulunmakta. Yeşilliği fakir olan adada eski devirlerde lahana, aromatik (kokulu) bitkiler yetiştirilirmiş. Zeytinlikleri de varmış. 1942 yılında adaya ilk elektriği getiren Ali Boran'ın ismi iskele meydanına verilmiş. Galata rıhtımı ve Haydarpaşa mendireği için adanın güney sahilinden taş çıkarılmış.

Kınalıada, tarihte diğer adalar gibi manastır adası olarak anılmış. Prens, kraliçe ve prenseslerin sürgün yeri olmuş. Selçuklularla Bizanslıların mücadelesinde Alparslan'a yenilen Romain Diogene işkence ve sürgün edildiği ve mezarının adada olması ada tarihinde önemli bir yer almış. Bizans devrinde başlayan ada tarihinde mülkiyet manastırın olmuş. İstanbul'un Osmanlı tarafından alınmasıyla Kadıköy metropolitliğine bağlanmış. Metropolitlik, adayı Aleksandros İpsilanti'ye satılmış. Daha sonraları araziler zengin ermenilere satılmış. Dolayısıyla adanın ilk sahipleri rumlar ve ermeniler olmuş. 1900 yılarının başlarıyla birlikte Türk cemaat adaya yerleşmeye başlamış. Bu kişiler o yıllarda hükümet memurları ve subayları olmuş. 1935 yılında ilk Türk okulu kurulmuş.

Orhan Erdenen'in 1962 yılında yazdığı "İstanbul adaları" isimli kitabından kısa alıntılar yapmaya çalıştım. Neden mi 1975-2005 yılları arasında yaz aylarını Kınalıada'da geçirdim ve Kınalıada'nın yeri hayatımda yeri ayrı. Günümüzde Ada, o eski güzelliğinden süratle uzaklaşıyor, İstanbul'da olduğu gibi. Kınalı'nın güzel sahili denize girme olanağı bugün maalesef ada esnafı tarafından parsellenmiştir. Hafta sonlarında yaşanan sağlıksız kalabalıklaşma ada sakinleri için dayanlmaz bir hal almış durumda.

Eylül ayındayız, adanın en güzel zamanı işte bu Eylül Ekim aylarıdır ( veya Nisan Mayıs ). Fırsatını bulduğunuzda gidin bir hafta sonu, İstanbul'a yakın, bir o kadar da uzak bir yer yok herhalde. Gidince anlıyacaksınız.

Diğer adaların hakkını yemeyelim. Benim için Adaların yeri ayrı...