- Kategori
- Genel Sağlık
Kısırlık nedir ve nasıl anlaşılır?
Kısırlık nedir
Gebelik için hiçbir önlem alınmamasına ve haftada en az 3 defa cinsel birlikteliğe rağmen 1 yıl süre ile bebek sahibi olamama durumu olarak adlandırılan bir hastalıktır. Gelişmiş ülkelerde çiftlerin % 12 kadarında kısırlık saptanmaktadır.
Kısırlık dört grupta toplanabilir:
Birincil kısırlık: çiftler çocuk sahibi değildir. En az 1 yıl boyunca tedbirsiz düzenli ilişkiye rağmen gebelik sağlanamamıştır.
İkincil kısırlık: çiftlerin çocuğu olabilir ya da oluşan gebelikler düşükle ya da ölü doğumla sonuçlanmaktadır. Yine tedbirsiz ilişkiye rağmen 1 yıl boyunca gebeliğin oluşmama durumudur.
Gebelik kaybı: gebeliğin sağlanmasına karşın canlı doğumların oluşmamasıdır.
Doğurganlık özelliğinin azalması: çiftlerden birine ya da her ikisine bağlı nedenlerden dolayı gebe kalma olasılığı azalabilir. Çözümsüz bir kısırlık sorunu değildir.
Gebeliğin oluşması için, erkek hasta yumurtalıklarından dölleme kabiliyeti olan hücreler üretmelidir. Aynı zamanda döl hücrelerine ev sahipliği yapan kanalların da açık olması gerekir.
Kadın hastanın ise üreme sisteminde döllenmeyi engelleyecek hiçbir sorunun olmaması gerekmektedir. Ayrıca, yumurtalıklarda yumurta üretmesi ve üreme sistemindeki tüplerden en az birinin hasarsız olması gerekir. Gebeliğin devamlılığı içinse yumurtalıklarda yeteri kadar hormon üretimi gerekmektedir.
Kısırlık problemlerinin % 50 si erkek faktöründen dolayı oluşur. Erkekte üreme sistemindeki fonksiyon bozuklukları en önemli sorunların başında gelir. Kadından kaynaklanan problemlerde % 50 oranında saptanır. Sorunlar, yumurtlama bozuklukları, kanallarda ve rahim içinde oluşan enfeksiyon hastalıkları ve cinsel ilişki yolu ile bulaşan hastalıklar olarak sıralanabilir. Kadın ve erkekte en çok görülen kısırlık problemleri üreme sisteminde oluşan enfeksiyonlar, cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklardır. Bunların yanı sıra düşük yapan ve kürtaj olan kadınlarda da oluşan iltihaplar önem teşkil eder.
Gebeliği önlemek için tedbir alınan yöntemlerin hiçbiri kısırlığa neden olmaz. Sadece gebelikten korunmak için uygulanan 3 aylık hormon içerikli iğneler gebeliği birkaç ay erteleyebilir. Fakat kısırlık yapma gibi bir özelliği bulunmamaktadır.
Kısırlıkta dikkat edilmesi gerekenler
1. Anne adayının yaşı
40 yaş ve daha üzeri kadınların doğurganlık özellikleri oldukça azalmaktadır.
2. Baba adayının yaşı
İlerleyen erkek yaşı ile beraber cinsel ilişki sıklığının azalması gebeliğe engel olabilir.
3. Cinsel ilişkide sıklık
Cinsel ilişki aralığı azaldıkça hamile kalma şansıda da azalmalar olur.
4. Cinsel ilişkinin zamanlanması
Kadınların yumurtaları yalnızca 24 – 48 saat kadar canlı kalabilir. Kadınlar aylık sadece tek bir yumurta atarlar. Yumurtlama zamanında ve takip eden süreçteki cinsel birlikteliklerde gebe kalma şansı oldukça artmaktadır.
5. Sigara ve alkol
Bu tür zararlı maddeler üreme sisteminde olumsuzluklara neden olur vPe kısırlığa yol açabilir.
6. Geçirilmiş ameliyatlar
Kadın ve erkek hastaların üreme sistemine bağlı olarak geçirmiş oldukları ameliyatlar yapışıklık, şekil bozuklukları ve bölgedeki sinirlerin zedelenmesine yol açarak kısırlığa neden olabilir.
Prof. Dr. Bülent Tıraş