Kısırlık Yazı Dizisi - 1

Bu yazımda uzmanlık alanım olan kısırlıkla ilgili temel bazı konulardan söz edeceğim.

Dünyadaki bütün aileler bir çocuk sahibi olmak isterler. Çünkü bu arzu insan doğasında vardır. Bu arzuyu bastırmaya veya ertelemeye çalışmak insana psikolojik rahatsızlık verir. Dolayısıyla aileler er ya da geç bir çocuk sahibi olabilmek için uğraşırlar. Çocuk sahibi olmanın tek yolu insan türünde cinsel ilişkidir. Ancak cinsel ilişki yoluyla çeşitli nedenlerle çocuk sahibi olamayan çiftler de vardır. Bu çiftlere tıp dilinde "infertil çiftler", halk dilinde ise "kısır" diyoruz. Çiftler eğer 1 yıl süreyle hiç korunmadan birlikte olmalarına rağmen çocuk sahibi olamıyorlarsa bu kişiler infertilite hastalarıdır. Burada dikkat edilmesi gereken bir konu, çiftlerden sadece birinin kısır olabileceği gibi çifti oluşturan her iki kişinin de kısır olabileceğidir. Unutulmamalıdır ki, normal çiftlerde her bir birliktelikte kadının gebe kalma olasılığı sadece %20'dir. Bu oran yıl boyunca düzenli olarak birlikte olunması halinde %80'lere kadar ulaşmakta, bundan sonra ise daha yatay bir seviyeyle artış göstermektedir. Dolayısıyla normal çiftlerin çocuk sahibi olamadıklarını düşünmeye başlamaları için 1 yıldan daha uzun bir süre geçmesi gerekir. 1 yıldan daha sonra kendiliğinden gebe kalan kadınlar da bulunur. Bu kadınlar infertil değildir. İnfertilitede tıbbın her dalında olduğu gibi ağır hastalar da vardır. İşte bu ağır hastalar asla kendiliğinden gebe kalamayan kişilerdir ve ancak tüp bebek merkezlerine bazı teknikler kullanılarak gebe kalabilirler. Kısırlık erkekte ve kadında birbirinden farklılık göstermekle beraber her ikisini de etkileyen ortak faktörler de bulunur. Bunlara örnek vermek gerekirse, psikolojik nedenler, travmalar, kanser türü hastalıklar, hormonlar, çeşitli çevresel faktörleri (yiyecekler, sigara, alkol, uyku ve yaşam düzeni, meslek) sayabiliriz.

Kişilerin neden çocuk sahibi olamadığını tespit etmenin bazı yöntemleri bulunur. Bunlardan biri erkeğe sperm analizi testi ya da "spermiyogram" yapılmasıdır. 

Spermiyogram (Semen Analizi): Spermiyogram testi kişinin bu testi olumsuz etkilememesi için bazı konulara dikkat ederek steril bir kaba verdiği semen (meni) örneğinin incelenmesidir.

Dikkat Edilecek Noktalar: Semen ya da meni, mastürbasyon aracılığıyla ya da ereksiyon sorunu olan kişilerde çeşitli görsel materyaller yardımıyla ya da varsa eşinin yardımıyla alınabilir. Kişi mutlaka temizliğe önem vermelidir. Eşinin yardımı olduğunda eşin de mutlaka temizliğe önem vermesi, eğer bir ilişki söz konusu ise hiçbir şekilde vajinal sıvının örneğe bulaşmaması, ya da tükürük, sabun benzeri sıvılar da dahil olmak üzere kayganlaştırıcı bir takım ürünlerin kesinlikle kullanılmaması gerekmektedir. Semenin ilk kısmı sperm açısından daha yoğun olduğu için bu kısmın kaba alınması önemlidir. Ayrıca evden getirilen örneğin doğrudan ısıya ya da soğuğa maruz bırakılmaması ve testin yapılacağı yere en geç yarım saat içinde getirilmesine dikkat edilmelidir. Bunun dışında tetkikin doğruluğu açısından kaba bir defa örneğini veren hasta, aynı kaba bir daha örnek vermemelidir.

Semen analizinde hastanın semeni çeşitli açılardan incelenir. Bunlar başlıca;

Sperm sayısı

Sperm hareketliliği ve

Sperm morfolojisidir.

Semen, bundan başka açılardan da incelenmektedir. Bu konuları tek tek ayrıntılarıyla inceleyeceğiz.

Şimdilik hoşçakalın.

Emb. Orkun BAŞARIR