Kısırlık yazı dizisi-3

Yazı dizimize kaldığımız yerden devam ediyorum. Konumuz spermler. Bundan önce genel olarak sperm nasıl bir hücredir ve sperm sayısı hakkında genel bilgiler verdim. Bugün de spermin hareketinden söz edeceğim.

Spermler ya hareketsizdirler, ya yerinde hareket ederler ya da ileri doğru hareket ederler. Hareketsiz spermlerin bazıları ölü, bazıları ise canlıdır. Bu spermlerin canlı olup olmadığını bilmemiz için tek yapmamız gereken onları canlılık testlerine tabi tutmaktır. Yerinde hareket eden spermlerin doğal yolla yumurtayı döllemeleri mümkün değildir. Çünkü bu spermler yumurtaya ulaşamadan ölürler, dejenere olurlar. İleri doğru hareket eden spermler ise ikiye ayrılır. Bu spermler ileri doğru hareket ederken yalpalayanlar ve yalpalamadan dümdüz hareket edenlerdir. Dölleme kapasitesi en yüksek spermler işte yalpalamadan dümdüz ileri doğru hareket eden spermlerdir. Diğer spermlerin dölleme kapasiteleri yok değildir ama azdır. İşte ileri doğru dümdüz hareket eden spermler ne kadar fazlaysa döllenme o kadar çabuk ve kolay olur. Kriterlerden bir tanesi de budur. Eğer kişinin semeninde hiç ileri doğru dümdüz hareket eden sperm yoksa bu kişi hafif bir infertil hastasıdır. Bu hastalara genellikle aşılama tedavisi yapılır. Aşılama konusunu daha sonra inceleyeceğiz. Spermlerin hareket etmelerini sağlayan bazı faktörler vardır. Kişi yaşlandıkça bu faktörler azalır ve hareket de düşer. Bu faktörlerden bazılarının araştırılması ve tedavisi mümkündür. Eğer kişinin varikoseli varsa bu hastanın spermlerinde genellikle hareket problemi görülür. Varikosel, kişinin testislerindeki varis diye tanımlanabilir. Bu kişiler ameliyat edilerek varikosel tedavisi görür. Spermler kuyrukları sayesinde hareket ederler. Eğer hastanın spermlerinde kuyruk problemi varsa hareketlilik düşecektir. Aynı zamanda spermin boyun kısmında yer alan bazı organeller de spermin hareket etmesi için gereken enerjiyi sağlarlar. Yine eğer hastanın spermlerinde boyun problemi yaygınsa bu hastanın spermlerinde hareket sıkıntısına yol açar. Bazı hastaların spermleri hiç hareket etmez. Yani hastanın semenindeki bütün spermler hareketsizdir. Bunlar ağır infertil hastalardır ve mutlaka tedavi edilmeleri gerekir. Günümüzde böyle hastalara cerrahi bir yöntemle testis biyopsisi yapılarak çocuk sahibi olmalarına yardımcı olunmaktadır.

Evet bugün de spermin hareketinden bahsettim. Gelecek yazımda spermin morfolojisi ile ilgili bilgiler vereceğim. Sağlıklı günler dilerim.

Emb. Orkun BAŞARIR