Kitaplar arasında yaşayan Çukurovalı aşıklar ve geleneğe bağlı halk şairleri antolojisi

Çukurova halk ozanlarımızın, halk şairlerimizin harman olduğu sıcak bir bölgedir, .beyaz altın diyarı diye anılıyor. Ünlü halk ozanı Karacaoğlan’ın yaşadığı yer. Geçenlerde Kütahya / Tunçbilek’te birlikte katıldığımız Anadolu şairleri bulaşmasında bu yapıtın yazarı Mansur Ekmekçi tarafından imzalı olarak bana armağan edilmişti.

Kitap devasa bir eserdir. 580 sayfa olup büyük boy, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın katkılarıyla Adana Valiliği tarafından basılmıştır. 1.baskı Haziran 2006’dır.Kitabın giriş bölümünde Adana valisi sayın M. Cahit Kıraç “Dünden bugüne Anadolu’nun sesi olmuş Ozanlarımıza saygı” başlıklı yazısı İl Kültür ve Turizm Müdürü sayın Zeki Yılmaz tarafından kaleme alınmıştır. Yine bu güzel ve kalıcı yapıtın Önsöz’ ünü Prof, Dr. Erman Artun yazmıştır.l

Prof. Dr. Sayın Erman Artun Önsöz’ünde şunları vurguluyor: Aşıklı geleneği ve âşık şiiri gün geçtikçe kaybolmaya yüz tutmaktadır. Aşık edebiyatıyla ilgili olarak araştırmacılar, bu güne kadar bir çok araştırmalar yaptılar. Mansur Ekmekçi’nin büyük emeklerle araştırmış olduğu “ Yaşayan Çukurovalı Ozanlar” çalışması bunlardan biridir. Aşıkların ve şiirlerinin gelecek kuşaklara aktarılması için emek veren Mansur Ekmekçı’yi kutlarız” diyor. Bende onu gönülden kutluyorum, gerçekten büyük bir uğraş ve emek vererek bu devasa eseri ortaya çıkarmıştır. Bunlardan başka Adana İLESAM temsilcisi sayın Remzi Yıldırım ve Mansur Ekmekçi’nin de kitap hakkında yazıları yer alıyor.

Bu koca Antoloji, daha önce hazırlanan antolojilere hiç bir benzerliği yoktur. Antolojiye girenlerin önce “Aşığın Aynası” ve açık kimliği ile ilgili bilgiler yazıldıktan sonra aşığın Faaliyetleri, Öz geçmişi , katıldığı sanat, kültür olayları, . Eserleri, aldığı ödüller, çalışmalarıyla ilgili sekiz soru sorulmuş; cevapları kitabına almıştır. Her aşığın bir fotoğrafı ve en az dört, beş şiirine de yer verilmiştir. Kitaba şairler alfabetik sıraya göre yer almıştır. Kitapta tanıdık imzaları da görüyorum. Örneğin Abdülvahap Kocaman, Abidin Güneyli, Şemseddin Kubat, Baki Yıldırım, Binali Yıldırım, Mansur Ekmekçi, Gül Ahmet Yiğit, Kâzım Derli Altınkaynak, Şiirlerini çeşitli seçki ve dergilerde gördüğümüz başka ozanlar da vardır.

İşte bunlardan birkaçı: Abuzer Yılmaz, Ahmet Aşık İmami, Hacı, Bekir Dağsever, Derviş Şahin, Durmuş Ali Özkale, Duran Şıhlıoğlu, Fatma Taşkaya, Harika Ufuk, Hamza Kaya, Karakılçık, Haydar Aslan, İ.Hakkı Tanrıkulu, İbrahim Çoban, Haydar Aslan, Hıdır Karakuş, İbrahim Özcanlı, Muammer Sonkaya, Nizamettin Kayacan, Ramazan Mengilli, İsmail Bakır, Mustafa Yılmaz, Şaban Demir ve Mustafa Karakılçık, Turabi Kaya, Ümmet Benli, Yusuf Budak, Yusuf Solmaz ve Zeki Tunç gibi tanıdığım halk aşıklarıdırlar. Bu devasa Antolojide 115 ozanın adı geçiyor. Beni bağışlasınlar hepsini yazamadım. Alınan şiirlerinin hemen hepsi halk şiirimizin geleneğine uygun olarak yazılmıştır, bu konuda Mansur Ekmekçi titiz davrandığını görüyoruz. Bu çaba Adana ili için önemli bir aşamadır. Çukurovalı Halk Şairleri veya Ozanları bağlamında inceleme, araştırmalar yapacak olanlar için değerli bir kaynaktır.

Bütün ozanların şiirlerinden örnekler vermek olası değildir. Rasgele açıyorum. Ozan Duran Şıhlıoğlu’nun şu dizeleri oldukça manidar geldi bana:

<ı>Yaylanın hasısın şifadır suyun
<ı>Bulunmaz emsalin eşin Erzurum
<ı>Bir garip misafir gelmiştir deyin
<ı>Üşütmesin beni kışın Erzurum.

<ı>

<ı>Odun var başında nöbetin tutar
<ı>Abdurrahman gazi sinende yatar
<ı>Tevellüdün eski akıl mı yeter
<ı>Bilinmez tarihin yaşın Erzurum (, 158)

Ceyhan’dan halk ozanımız Baki Yıldırım’ı katıldığı birçok şiir etkinliklerinden yakından tanıdığım bir halk aşığıdır. Güzel de şiir okuyor. Heyecan dolu, sevgi dolu bir halk ozanıdır Baki Yıldırım. Baki Yıldırım’ın gönlünde bir sarışın güzel vardır. SARIŞINA başlıklı şiirinde şunları yazıyor:

<ı>Kimi pantolonlu kimi etekli
<ı>Gönlüm sana yandı sarışın güzel
<ı>Cilveyle gelirler, gurupla tekli
<ı>Gönlüm sana yandı sarışın güzel.

<ı>

<ı>Uzun boylusuyla, kısa boylusu
<ı>Kendini sevdirir iyi huylusu
<ı>Anladım ki sensin asıl soylusu
<ı>Gönlüm sana yandı sarışın güzel..

Sevgili araştırmacı şair, yazar Mansur Ekmekçi, derli, toplu ve yorucu bir araştırma yaptığı kuşkusuzdur. Ancak kitabına almadığı ünlü Adanalı bir halk ozanımız vardır. Aşık Halil Karabulut. Diyebilirim ki Adana Halk ozanları, halk şairleri deyince ölenlerden Karacaoğlan ve yaşayanlardan Abdülvahap Kocaman ile Aşık Halil Karabulut ilk akla gelenlerdendir diyebilirim. Halil Karabulut Adanalı ünlü ve yaşayan bir halk şairidir. Halen Kadirli’de Mehmetli Beldesi’nde ( Sumbas/ Osmaniye) de ikamet ediyor. Şair dostum Mansur Ekmekçi’nin bir an evvel gidip bu halk ozanı ile tanışmasını diliyorum. Bu hak ve halk aşığı Halil Karabulut unutulmamalıydı. Halil Karabulut’un şu anda kitaplığımda yer alan eserleri şunlardır: Atatürk Destanları (1987), Senin Aşkınla (Prof.Dr. Saim Sakaoğlu 1987), Damlada Derya Gizlidir (1987), Şiirlere Adanan Ömür (1999) bu kitap Kadirli Kaymakamlığınca yayınlanmıştır. Adana, Türkiye, Konya ve Kültür Bakanlığının hazırlamış olduğu Aşıklar Bayramına en az otuz kez katılmış ve bir çok ta madalyası, ödülü vardır. Yine Prof, Dr. Saim Sakaoğlu’nun ozanın hayatı ve şiirlerinin yer aldığı Destan Destan Üstüne adını taşıyan bir kitapta toplamıştır. Mansur Ekmekçi bir daha bu kitabın ikinci baskısını yaparsa Aşık Halil Karabulut’u unutmamasını diliyorum… Ama özellikle gidip bu saygı değer halk ozanıyla tanışmasını diliyorum. Halil Karabulut’un şiirleri Anadolu’da yayımlanan birçok sanat ve kültür dergilerinde yer almıştır.

Yine tüm bunlara rağmen Mansur Ekmekçi güzel ve kalıcı bir eser Türk halk edebiyatına kazandırmıştır. Özverili ve yorucu bir çalışma örneğini ortaya koymuştur. yürekten tebrik ediyorum. Antolojiye almış olduğu şiirler de yabana atılır cinsinden değildir. Hepside didaktik, lirik ve anlamlı şiirlerdir.

Hepsinden birkaç örnek vermeği çok isterdim. Ancak Adana’lı halk ozanı Aşık Ahmet İmami’nin kaleme aldığı “ Alevi de Benim, Sünni de Benim“ başlıklı şiiri çok dikkatimi çekti. Bu şiir bana Aşık Veysel’i hatırlattı. Son zamanlarda Türkiye’yi bölmeye çalışanlar vardır. Türk’ü, Kürd’ü, laz’ı, Çerkez’i, Boşnak’ı ve Arab’ı diye bölmeye, ikilik yapmaya, ayırım, bölücülük yapmaya, memlekette bir kaos ortamı yaratmaya uğraşanlar, hâlâ bu çıbanı hiç yoktan kaşıyanlar vardır. Birde Alevi, Sünni yaftasını ortaya çıkardılar. Ancak başarılı olamadılar. Anadolu insanı bunların hiç birine inanmamaktadır. Bu saygı değer insanlar bin yıldan beridir Anadolu’da kucak kucağa, birlikte yaşıyorlar; birbirlerine kız alıp vermişlerdir. Akraba olmuşlardır.

Yemen’de, Galiçya’da, Çanakkale’de, Sakarya’da, Anafartalar’da yan yana düşmana karşı savaşmışlardır. Unutmayalım ki hepimiz birlikte, aynı gemide yaşıyoruz, bu gemi ( Allah korusun) delinirse hepimiz birlikte batar, yok oluruz.Her şeyden önce birlik ve beraberliye ihtiyacımız vardır.Bunu böyle bilmek zorundayız. Gazi Mustafa Kemal Atatürk bu paralelde hareket ederek bu güzelim vatanı şehit kanlarıyla kurtarıp bizlere emanet etti. İşte halk ozanı Ahmet Aşık İmami ‘de tıpkı Aşık Veysel gibi haykırıp şunları yazıyor. Bu Antolojiyi hazırlayan şair ve araştırmacı Mansur Ekmekçi’yi gönülden bir daha kutluyorum. Böylesine kalıcı, değerli bir eseri Türk edebiyatına kazandırdığı için. Sözlerimi Ahmet Aşık İmami’nin birlik ve beraberliğimizi pekiştiren şu manidar, veciz dörtlükleriyle bağlamak istiyorum.

<ı>Cümlemiz Ademin evladı ise
<ı>Alevi’de benim, Sünni’de benim
<ı>Ali Muhammed’in damadı ise
<ı>Alevi’de benim, Sünni’de benim.

<ı>

<ı>Sevgi, saygı bütün şeyin başıdır
<ı>İkisi de birbirinin eşidir
<ı>Ayrım, gayrım güden cahil eşidir
<ı>Alevi’de benim, Sünni’de benim.

<ı>

<ı>Hünkâr Hacı Bektaş Veli bendedir
<ı>Yunus, Mevlana’nın yolu bendedir
<ı>Muhammed bendedir, Ali bendedir
<ı>Alevi’de benim, Sünni’de benim.

<ı>İncil, Tevrat, Zebur, Kadim Kelâmım
<ı>Mürekkebi birdir yazan kalemim
<ı>Alemi yaratan Rab-ul Alemin
<ı>Alevi’de benim, Sünni’de benim. ( s. 46).

<ı>

<ı>

<ı>NOT 1: Meraklısı için :
<ı>Mansur Ekmekçi /GSM :0535.254.93.29.
<ı>0322-459.75.95- Seyhan / ADANA.
<ı>2: Bu yazıyı yazdığımın akşamında Erzurumlu ünlü halk ozanı Yaşar Reyhani’nin
(74 yaşında) Bursa’da vefat ettiğini TV haberlerinden öğreniyorum.
Şairimiz Aşık Reyhani’ye Allah’tan rahmet diliyorum. 11 Aralık 2006. <ı>

<ı>

<ı>

<ı>