KKTC vatandaşı olmak

Kıbrıs Rum Kesimi’nde Dimitris Hristofyas’ın seçimleri kazanıp devlet başkanlığı koltuğuna oturmasının ardından, Kıbrıs’ın mevcut durumu hakkında bir takım gelişmeler yaşanmaya başlandı. Bu gelişmelerin en önemlisi ise, KKTC ile KRK (Kıbrıs Rum Kesimi) arasında bir barikat olan Lokmacı kapısının açılması için başlatılan çalışmalardır.

KKTC, 1974 yılında Türkiye’nin düzenlemiş olduğu harekatların ardından kurulmuş bir devlettir. Fakat kurulan bu devleti, 1974 tarihinden günümüze dek Türkiye dışında tanıyan başka bir ülke daha yoktur. İşte bu nokta çok önemlidir. Çünkü KKTC, tanınmamadan dolayı bir izolasyon altındadır. Kıbrıs Rum Kesimi’nin AB’ye girmesinin ardından AB, Kıbrıs’ı bir bütün olarak görmüş; fakat KKTC vatandaşlarına, KRK vatandaşlarının yararlandıkları hakları tanımamıştır.

Bu şartlar altında KKTC vatandaşı olmanın nasıl bir duygu olabileceğini tartışacağız. Bu tartışmanın genel seyrini ise, geçen günlerde Trabzon’a gelen emekli bir KKTC diplomatının anlattıklarıyla destekleyeceğim:

- KKTC’ye gönderilmek istenen postalar, KKTC ülkesi adına yollanamıyor. Yani KKTC’ye gönderilecek postalarda, zarfın adres bölümüne KKTC yazılamıyor. KKTC’ye gönderilecek postalar, “Mersin on Turkey” ibaresiyle birlikte gönderilebiliyor. Türkiye’den de KKTC ibaresi kullanılarak posta yollanamıyor.

- KKTC’nin kullandığı para birimi Türk lirasıdır. Türkiye Cumhuriyeti’ne ait para birimi kullanılmaktadır. Türk lirasının değerinin değişimi, doğal olarak KKTC vatandaşlarını da etkilemektedir. Yani Türkiye’de çıkacak olan bir ekonomik kriz, KKTC vatandaşlarını da olumsuz etkilemektedir.

- KKTC ile havayolu trafiği, Ercan Havalimanı yoluyla yapılmaktadır. Fakat Ercan Havalimanına Türkiye dışından başka bir ülkenin uçağı inmemektedir. Bu durumdan daha önemli bir durum vardır. KKTC vatandaşları yurtdışına çıkmak istediklerinde Ercan Havalimanını kullanarak direkt olarak yurtdışına çıkamamaktadırlar. Ercan Havalimanından kalkan uçakla Türkiye’ye gelen KKTC vatandaşı, ancak Türkiye üzerinden yurtdışına çıkabilmektedir.

- Yurtdışına çıkma ile ilgili bir diğer durum da, pasaport sorununun yaşanmasıdır. Dünya ülkeleri tarafından tanınmayan bir ülke olan KKTC, vatandaşlarına yurtdışına çıkmak için pasaport verememektedir. KKTC vatandaşı da Türkiye’den geçici pasaport temin ederek yurtdışına çıkabilmektedir. Tabii ki bir de vize alma sorunu var KKTC vatandaşının. Türk vatandaşlarına dahi vize konusunda problem çıkaran bazı devletlerin KKTC vatandaşlarına ne tür zorluklar çıkarabileceğini tahmin edebilirsiniz.

- KKTC’de yatırım, üretim gibi sorunlar yaşanmaktadır. Nüfusunun büyük bir kesimi tarımla geçimini sağlamaktadır. Ayrıca KKTC’nin bir diğer önemli gelir kaynağı da, kumarhanelerden elde edilen gelirdir. Özellikle Türkiye’de kumarhane vb. oyun salonlarının yasak olmasından dolayı, bu tür eğlenceleri için KKTC’ye giden Türk vatandaşlarının sayısı oldukça fazladır. Fakat bu gelirler yeterli değildir KKTC için. Sadece tarıma ve kumarhanelere dayalı bir ekonomik yapı, bir ülke için asla yeterli olamaz.

- KKTC’nin en önemli sorunlarından bir diğeri ise, elektrik, su gibi altyapı tesislerinin çok yetersiz olmasıdır. KKTC’de elektrik kesildiğinde 4-5 saat gelmez. Zaten duruma bakıldığında, KKTC’nin elektrik ihtiyacını da Türkiye sağlamaktadır. Bundan dolayı da bazı zorlular yaşanabilmektedir.

- KKTC esnafı, alış-veriş esnasında pazarlık nedir, bilmez. Yani KKTC’de yapılan alış-veriş, etiket fiyatı üzerinden yapılır. Türk insanı ise pazarlık yapmayı sever. KKTC’ye gidip alış-veriş yapan Türk vatandaşı, yaptığı pazarlıktan sonuç alamayınca, “Biz sizi kurtardık. İki kuruş indirim yapmıyorsunuz” şeklinde tepkiler verebilmektedir.

İşte genel olarak KKTC vatandaşlarının yaşadıkları sorunların bir kısmı bunlardır. Bunun üstüne Kıbrıs Rum Kesimi’nin AB üyesi olarak kabul edilmesi ve KRK vatandaşlarının yaşam standartlarının giderek yükselmesi de düşünülerek şunlar söylenebilir:

KKTC vatandaşı olmak;

- Tamamıyla Türkiye’ye bağımlı olmaktır. Her türlü iletişimini Türkiye üzerinden sağlamaktır.

- Gelecek açısından sislerle dolu bir yolda yürümektir.

- İzole olmak, dışarıya açılamamaktır.

- Endişe, özlem ve özentinin bir arada yaşanmasıdır.

- Kendisini kurtaranların bile zaman zaman dışlayabildiğini görmektir.

KKTC’nin dünya üzerinde bağımsız bir devlet olarak tanınması için tüm diplomatik girişimlerin yapılmasının zamanı geldi de geçiyor. KKTC’nin hak ettiği ve özlemini duyduğu yaşam şartlarının sağlanması için iki yol vardır: Ya KKTC’nin bağımsızlığı dünya ülkeleri tarafından tanınacak, ya da KKTC ve KRK olmak üzere iki federatif devletten oluşan bir birleşik devlet modeli oluşturulacaktır. KKTC halkı, layık olduğu ve özlemini çektiği hayat şartlarına bir an önce kavuşturulmalıdır. Kavuşturulmalıdır ki, en azından geçmişte yaşanan acıların ve sıkıntıların diyeti ödensin. Son dönemde ortaya çıkan gelişmeler sonucu Lokmacı kapısının açılması, KKTC için çok önemli bir gelişmedir. Fakat üzerinde önemle durulması gereken konu, bu durumun aleyhimize çevrilmesine izin vermemektir. Kıbrıs’ta Türklerin azınlık gibi görüleceği bir devlet modeline karşı çıkılmalı, gereken müdahaleler zamanında yapılmalıdır. Sonra bir bakarsınız ki, KKTC elden gitmiş ve Türklerin azınlık statüsünde yaşadığı bir Kıbrıs ortaya çıkmış. Bu açıdan, ortaya çıkabilecek sorunları önceden kestirmek ve bu doğrultuda politika belirlemek çok önemlidir. Lokmacı kapısının açılması sonucu elde edilebilecek diplomatik bir zafer, aynı zamanda KKTC’nin bağımsızlığını da beraberinde getirebilir.