Sevgili okurlar bu  çok önemli, ancak karmaşık konuyu tıbbi literatürden de destek alarak mümkün olduğunca  anlayacağınız Türkçe terimlerle zenginleştirerek özetlemeye çalıştım. Önce Kök hücrenin  ne  olduğunu irdeleyeceğiz.  Başka  bir  köşe  yazımda da bunun  bugün  için  tedavide  kullanım  olasılıklarını,  gereçkten  mucize mi bunları  tartışacağız.

Kök hücre gerek  insan embriyosu,  gerek  vücudun  çeşitli  bölgelerinden elde  edilen  ve bölünerek  farklı  hücrelere  dönüşebilme  yeteneği olan  hücrelerdir. Kemik  iliğinden  elde  edilen kök  hücreler  lösemi,  ağır  aplastik  anemi  ve  bazı  kanser  türlerinde  zaten  başarıyla  kullanılmaktadır. İnsanların  asıl  merakı felç,  kalp  kiriz  gibi  geriye  dönüşsüz hücre  ölümü ve  organ  hasarıyla seyreden  hastalıklarda  ne  kadar  ümit  vaad  ettiğiyle  ilgilidir. 

Kök  hücrelerin  sınıflamasına  gelince, bunu daha çok hücrelerin dönüşebilme yeteneğine göre yapmakta fayda görüyorum

Totipotent hücreler, kök hücrelerin en yetenekli olanlarıdır, bu hücreler tüm ve yaşayan bir organizmayı-canlıyı oluşturabilme yeteneğine sahiptirler embriyonun  ve embriyo dışındaki tüm doku hücre tiplerine dönüşebilirler

Pluripotent hücrelertotipotent hücreye yakın derecede yetenekli, neredeyse tüm hücrelere dönüşebilen hücrelerdir.

Oligopotent kök hücreler, eğer kan dokusuysa kan dokusunun  birçok hücresine, eğer kalp dokusuysa kalp dokusunun birçok hücresine,  yani   benzer hücre gruplarına dönüşebilme yeteneğine sahiptir.

Unipotent kök hücrelerise,başka  hücreye  dönüşmez,  ancak  kendini  yenileyebilir.  O dokudaki normal hücreden farkları,  kendilerini yenileme yeteneğine sahip olmalarıdır.

Kök hücreler nereden elde  edilir?

İnsan  embriyosu kök hücreleri:Embriyonun 4 5 günlük aşamasında 50 ila 150 hücreden oluşan blastokistlerden alınan hücrelerdir Bunlar en yetenekli pluripotent hücrelerdir. Fakat yapılan çalışmalarda  doku reddi veya verilen kişide teratom dediğimiz tümör oluşumu dolayısıyla kullanımı henüz tam olarak uygulamaya geçmemiştir.  Ayrıca bu  konuda  bazı  etik  sorunlar da  vardır.

Yetişkin  kök hücreler:Burada  yetişkinden  maksat  yaşı  büyük  insan  demek  değildir. Tam  bir  insan  organizmasına  dönüşmüş kişiden  alınan  hücre  demektir,  yani  ufak  bir  bebeğin  kendisinden  de  kök  hücre  elde  edilebilir. Yetişkin kök hücresi ancak kordon kanından alınırsa pluripotenttir fakat bunlar çok az miktarda bulunur, kemik iliğindeki kök hücrelerin miktarı da yaşlanmayla azalır.

Kök  hücrelerin  hastalıkların tedavisinde  kullanımına da başka  bir yazımda  değineceğim.

Kaynak: http://www.doktoramcam.com/Makale/Detay/kok-hucre/834

Bu  makale de  ilginizi çekebilir:

Göbek Fıtığı