Komik işler

SSK emeklilerinin, 1978’den 2000’e kadar Bağ-Kur ve memurlar için memur maaş katsayısıyla emekli aylığı Hesaplanıyordu. 1999 çıkan 4447 Sayılı Kanun ile 2000’den itibaren SSK ve Bağ-Kur çalışanlarının emekli aylığının hesaplanmasında, memur maaş katsayısının kullanılması yürürlükten kaldırıldı.

1997 ve 2003’te Bağ-Kur basamak satın alma uygulamaları getirilmişti. Geriye doğru basamak fark paraları ödettiriliyordu. Emekli aylığında geriye doğru basamak farkı peşin alındığı halde, geçmiş yıllar basamaklar artırılmadığından, basamak satın alanlar da alması gerekenden daha düşük emekli aylığı alıyorlar.

- 1999’da Bağ-Kur basamak artış sistemi değiştirildi TBMM, 25 Ağustos 1999 günü 64 ana madde ve 9 geçici madde olmak üzere 73 maddeyi kabul etti. Kanun 08.09.1999 günü 4447 Sayılı Kanun olarak Resmi Gazete’de yayınlandı-

- Bağ-Kur emeklilerinin alacağı emekli aylığını belli eden basamakların gelir tutarlarının hesaplanmasında memur maaş katsayısının kullanılmasına son verildi. Bunun yerine basamak gelirlerinin TÜFE ve GH (Gelişme Hızı) oranında artırılması kanunlaştı-

- Aylık hesabında TÜFE ve GH dikkate alınırken, emekli aylıklarında sadece TÜFE oranının dikkate alınması kanunlaştırıldı-

Hangi basamaktaki Bağ-Kur’lunun ne kadar aylık alacağını belli eden 24 basamaklı tablodaki rakamların, 4447 Sayılı Kanun gereğince 1 Nisan 2000’den itibaren her yıl nisan ayında bir önceki yılın TÜFE ve Gelişme Hızı oranı kadar artırılması gerekiyordu. Mesela, 2000 yılı nisan ayında 1999 enflasyon oranı (yüzde 68.8) ve 1999 büyüme oranı kadar artırılması gerekiyordu. Buna rağmen Bakanlar Kurulu kararıyla sadece yüzde 25 oranında artış yapıldı.

1999 yılında çıkan 4447 sayılı kanunla SSK emeklileri memur katsayısından ayrılınca, emekli maaş artışı sadece TÜFE ile sınırlanınca eski emekli yeni emekli farklılığı ortaya çıktı.

Mahkeme işçi emeklileri lehinde karar verdi. Konu Anayasa mahkemesine intikal etti ve Anayasa mahkemesinin gündeminde.

SGK yasasının ilgili emeklilik işlemlerini düzenleyen maddesini iptal eden Anayasa mahkemesi bu defa nasıl bir karar verecek merak konusudur.

Yeni SGK kanunun kapsadığı dönemden sonra emekli olan işçiler maaşlarının hesaplanmasında uygulanan esaslar neticesinde hak kaybına uğramıyorlar. Aynı hizmet süresi ve aynı prime esas kazançları olan eski emeklilere oranla yaklaşık iki katı emekli maaşı alıyorlar.

Tüm İşçi Emeklileri Dul Yetimleri Derneği Zonguldak Şube başkanlığının SGK Sigortalı işçi Emeklileri Daire Başkanlığına yazdıkları yazıya verdikleri cevap açık.

( 2000 sonrası aylık bağlama sistemlerinde aylıklar; sigortalının tüm hizmet süresindeki prime esas kazançlarının tahsis talep yılına kentsel yerler tüketici fiyatlan endeksindeki (TUFE) artış oranı ve gayrisafi yurt içi sabit fiyatlarla gelişme hızı (GH) ile güncellenerek taşınması suretiyle bulunan kazançlar toplamının, sigorta1ının toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunan ortalama günlük kazancının aylık değerinin, yine sigortalının toplam prim ödeme gün sayısına göre bulunan aylık bağlama oranı ile çarpırmı sonucu hesaplanmaktadır.

Bağlanmış aylıkların artırılması ise TÜFE artış oranlarına bağlanmıştır. 2000 ve sonrası aylık hesaplama sistemleri ise 2 grupta incelenmektedir.

1/1/2000-1/1 0/2008 arası emekliler

1/1/2008 - sonrası emekliler 2000 ve sonrası için,

- Prime esas kazançlar ile kısmi aylıkların tahsis talep veya ölüm tarihine kadar güncellenmesi,

- Sigortalılara çalışma sürelerine göre birden fazla aylık bağlama sisteminin uygulandığı karma sisteme göre aylık bağlanması,

- Sistemlerdeki alt sınır aylığı uygulamasındaki değişiklikler, Eşit hizmet süreleri bulunan sigortalıların aylıklarında farklılıklar yaratmıştır.

2000 öncesi ve sonrası dönemlerde aylıkların farklılaşmasında, bu nedenlerin yanı sıra sistemde bulunan aylıkların artırılmasındaki usulün 2000 yılından sonra değiştirilmesi yer almaktadır.

2000 öncesi, gerek aylıkların hesaplanması gerekse sistemde bulunan aylıkların artırılmasında gösterge ve memur maaş katsayısı kullanılırken, 2000 sonrasında aylıkların artırılmasında, TÜFE artış oranın kullanılması öngörülmüştür.

Diğer taraftan, emekli ayIıklarının intibakı, aylıkların genel düzeyinin artırılmasından ziyade çalışma hayatı boyunca çalışma ve prim ödeme koşullarını eşit düzeyde gerçekleştiren aynı yaşta emekli olan, fakat emekli oldukları tarihin farklı olması nedeniyle aylık hesaplama yöntemlerindeki değişiklik sebebiyle farklılaşan emekli aylıklarının eşitlenmesi olarak değerlendirilmektedir .

İntibak taleplerinin temelinde, çalışma süreleri ve kazançları aynı olan sigortalılara eşit aylık miktarının ödenmesi yatmakta ise de, aylık bağlama sistemlerinde yıllar itibariyle değişiklikler yapılmakla birlikte sigortalılara, emekli olmaya karar verdikleri tarihte mevcut koşullarıyla yürürlükte bulunan emeklilik sistemi kurallarına göre aylık bağlanmıştır.

Aylık bağlama usullerinin belirli dönemlerde değişmesi nedeniyle aylıklar arasında farklılıkların bulunması bu anlamda kaçınılmaz bir durumdur. Netice itibariyle, mevcut emekli aylıkları arasında intibakın yapılabilmesi yasal bir düzenleme ile ek bir maliyet gerektirmektedir, denmektedir.

Bu eski emekli yeni emekli adaletsizliğini düzeltmesi bahse konu intibak yasasının çıkartması gereken yerden gelen cevaptır.

Peki bu adaletsiziği ve hukuksuzluğu kim düzeltecek.