Konuşma bozuklukları ve konuşma terapisi

Aileler, çocuklarının konuşma problemleri için terapi merkezlerine son yıllarda çok sık başvurmaktadırlar. Çocuklarının geç konuşması, hiç konuşmaması, artükilasyon problemleri, kekemelik, konuşma bozuklukları gibi problemlemler için sıklıkla başvurmaktadırlar. DİL VE KONUŞMA : Çocuk dil öğrenirken değişik aşamalardan geçer. Bu aşamalar. 1:) CIVILDAMA: Doğumdan sonraki ilk üç, dört ay içinde bebekler ağlamanın agu, agu sesi çıkartmanın, esneme ve geğirme dışında sözlü faaliyetlerde bulunmazlar. Altı ay civarında durum değişir, bu devrede çocuk kendiliğinden cıvıldama davranışı göstermeye başlar. Bu sesler ilk başlarda genel insan sesleri olarak kendilerini gösterirler, fakat kısa bir zaman içinde, bebek çevresindeki insanların konuştuğu dilin seslerini çıkartmaya başlar. Dün yanın her bölgesinde, hangi ırktan ve hangi dilden olursa olsun bebekler hemen hemen altı ay civarında cıvıldamaya başlarlar. 2:) TEK KELİME VE SÖZCÜKLER :Bir yaş civarında bebekler dilde bulunan gerçek kelimeleri öğrenmeye ve söylemeye başlarlar. Bu kelimeler toplumsal dilin ilk başlangıcını gösterir ve ilk başalarda yetişkinlerin diline pek benzemez, zamanla yetişkinin konuştuğu dille çocuğun konuştuğu dil birbirine benzemeye başlar. Kelime sayısı en fazla iki ve beş yaş arasında artar,daha sonra kelime hazinesi büyümeye devam eder, ancak artış okadar hızlı değildir. İki yaşında çocuk ortalama 50 kadar kelime bili. Bir sene sonra üç y aşındaki çocuğun bildiği kelime sayısı 1000 civarındadır. Beş yaşındaki bir çocuk 2000 kadar kelime bilir. 3:) İKİ KELİMEDEN OLUŞAN KISA CÜMLELER : On sekiz ay cıvarında çocuklar iki kelimelik kısa cümleler kurmaya başlar ÖRNEK : Anne gel, baba al, atta gitti gibi cümleler kurmaya başlar. 4:) TELEGRAFİK SÖZ : İki, üç kelimelik cümleler telegrafik söz adı verilen bir yapı gösterirler. Çocuk, "Baba seninle beraber parka gidelim" düşüncesini " Baba parka git" telegrafik cümlesi ile ifade eder. 5:) UZUN CÜMLELER : İki, üç yaş arasında çocuklar daha uzun cümleler kullanmaya başlarlar. Cümlelerde kullandıkları hece sayısı artmaya başlar.
KONUŞMA TERAPİSİ Konuşma ile ilgili, sorunlar yaşandığı zaman bu sorunların ortadan kaldırılmasına yönelik bu konunun uzmanları tarafından yürütülen çalışmaların tümü konuşma terapisi olarak adlandırılır. Böyle bir sorunla, bu konunun uzmanına başvurulduğu zaman sorunlu olan birey uzman tarafından psikolojik zihinsel ve konuşma açısından değerlendirilmeye tabi tutulur, ve daha sonra sorun saptanıp bu sorunun giderilmesine yönelik terapiler yapılır. Her sorun farklı olduğu için bu sorunlara uygun terapi yöntemleri uygulanmaktadır. Bunlar yapılırken ailenin de bu konuda bilinçlendirilmesi ve yönlendirilmesi çalışmaları büyük önem taşır. Çünkü sadece uzmanın çalışması ile değil aile uzman bireyin yakın çevresi bu sorunun çözümü için katkı sağlarsa sorunun çözümü daha kolay ve kısa sürede olacaktır.
KEKEMELİK VE TERAPİSİ Kekemelik, bazı heceleri tekrarlamak, bazılarını patlayıcı bir konuşma şeklinde zorlukla söylemek ve söylenenlerin önünde de duraklamaktan ibaret bir konuşma bozukluğudur. Bir çok nedeni olduğu düşünülmektedir. Bunlar, fazla heyecanlanma, aşağılık kompleksleri, gergin bir kişilik yapısı, ailelerin baskıcı tutumları katı ve kuralcı bir disiplin olduğu düşünülmektedir. Kekemelik sorunu yaşayanlar özellikle, B, D, G, P, F, K harflerinde daha fazla takılmaktadırlar. Solunum düzensizliği çok önemlidir; Ritmi iyice belirterek şarkı söylemek, hem solunumu kolaylaştırdığı, hem de kekemenin güvenini sağladığı için, bu sırada kekemelik kaybolur. Ağız yutak aygıtının bir şekil bozukluğu hiç bir zaman kekemeye sebeb olmaz. Eğitilmesi gereken aşırı heyecanlılık halidir. Bu konuda ailelere büyük bir iş düşmektedir. Aileler çocuklarının heyecan durumlarını gidermek için uygun ortamları hazırlamaları stres veren gergin ortamlar yaratmamalıdırlar.
KEKEMELİĞİN TERAPİSİ Bu konuda ilk yapılması gereken ailenin eğitilmesi, ve çocuklarının konuşmalarını düzeltmemeleri konusunda, uygun ortamlar hazırlamaları konularında ailenin bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bunun dışında uzman kişi aracığılı ile nefes egzersizleri gevşeme egzersizleri, ritimli konuşma egzersizleri ile bu sorunun giderilmesi yönünde çalışmalar yapılır. Fakat bunun öncesinde kişinin psikolojik sorunlarının ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmaların yapılması önemlidir...

psikolojik danışman & pedagog Aykut AKOVA