Kooperatifin çalışma konusunu belirlemek

Bir kooperatif kurulmasına karar verilirken yapılması gereken ilk iş, kurulacak kooperatifin çalışma konusunu belirlemektir. Bunun için öncelikle konuyu ortaya çıkaracak ve aydınlatacak bilgiler toplanmalı ve kooperatif düşünceyi benimsemiş temel bir grup oluşturmalıdır. Genel olarak temel grup, ortak bir sorunu olan ve benzer ekonomik fırsatlara sahip olan bireylerden oluşmalıdır.  Temel grup kendi aralarında beraberce sorunları ve olası çözüm yollarını tartışmalıdırlar. Bu tartışmalardan sonra ortak bir ekonomik inisiyatif oluşturulmasına karar vermelidirler. Grup olarak ortak bir ekonomik sorunu belirlemeliler ve bunu uygulanabilir bir projeye dönüştürmelilerdir. Örneğin ortak sorun sütün değerlendirilmesi ise, sütü değerlendirebilecek bir proje üzerinde durulmalıdır. Ayrıntılı bir plan hazırlanmadan önce  temel grup sorunun büyüklüğünü, niteliğini, durumunu, ve özünü anlamak ve tanımlamak  zorundadır. Temel grup ayni zamanda, sorunun hangi tip organizasyonla çözülebileceğini de tartışmalıdır. Sorunu çözebilecek organizasyonu kooperatif olarak benimserlerse, kooperatifçilik hakkında kendi aralarında tartışmalıdırlar. Ayrıca kurulacak kooperatifin hangi ekonomik faaliyetleri yapması gerektiğini tanımlamalıdır. Uygulanması düşünülen proje ekonomik olarak geçerli ise, proje konusu hakkında daha ayrıntılı bilgiler toplamak için bir inceleme başlatmalıdırlar. Bu aşamada bazı temel soruları sorarak yanıtlarını araştırmalıdırlar :

Kooperatif işletmenin niteliği ne olmalıdır ?

Kooperatif ortaklarına hangi faydaları sağlayacaktır ?

Kooperatif  hangi pazarlarda faaliyet gösterecektir ? Bu pazarlarda hangi yeri işgal edecektir ? Bu pazarlardaki faaliyetinin büyüklüğü ne olacaktır ?

Kooperatife kimler üye olacaktır? Üye sayısı ne kadar olacaktır? Kooperatifle üyeleri arasındaki ilişkinin tipi ne olacaktır ?

Üyelerine, müşterilerine ve diğer paydaşlarına kooperatif düşünce ne anlam ifade etmektedir?

Kooperatif nasıl yönetilecek ve çalıştırılacaktır ?

Kooperatifin faaliyetleri nasıl finanse edilecektir ?

Kooperatif işletmede hangi yaklaşımlar, hangi çalışma yöntemleri ve sistemleri uygulanacaktır ?

Kooperatif işletmede hangi teknoloji kullanılacaktır ?

Bir kooperatifin kurulmasını haklı çıkaracak ekonomik nedenler çok iyi incelenmelidir.

Özünde kooperatif bir işletmedir.Beklenen fayda  veya getiri düzeylerini maliyetlerle kıyaslanabilecek veriler toplanmalı ve gerekli  ticari ve ekonomik analizler yapılmalıdır. Temel grup, kooperatif işletmenin niteliği ve büyüklüğü konusunda anlaştıktan sonra  “fayda(gelir)/masraf analizleri” yapmalıdır. Projenin ekonomik olarak kabul edilebilirliğinden sonra  başlıca paydaşların hangi tip kooperatif  kurmaları konusunda uzlaşmaları gerekir.

Kooperatif kurmanın ilk hazırlıkları sırasında görev alacaklar şunlar olmalıdır : temel grup, potansiyel ortaklar, danışman (lar). Bu grup  aşağıda sıralanan konuları  görüşüp  kooperatifin kurulması konusunda alınacak kararın alt yapısını oluştururlar :

Temel kavram ve kabul edilebilir fikirler geliştirmek;

Harekete geçirilecek temel bir grup oluşturmak;

Temel sorunları tanımlamak;

Pek çok seçeneklerden biri olarak kooperatif biçimini tartışmak;

Konu hakkında bilgiler toplamak;

Pazarı ve ekonomik ihtiyaçları incelemek;

Sorunun niteliğini ve büyüklüğünü tartışmak;

Sorunun sosyal ve ekonomik görünümlerini ve boyutlarını incelemek .

Kooperatifçi selamlarımla

Dr. Ayhan ÇIKIN