Korku 2 : Okuldan Korkmak

Okula gitmekten kim korkar?
Her zaman değil ama bazen, “Okula yeni başlayacak ilköğretim öğrencisi” korkar okula gitmekten. Onun için, okulun yöneticileri ve öğretmeni, ilk bir iki gün böyle yabancılık çeken çocuğun, okula annesiyle veya bir yakınıyla gelmesine göz yumarlar.

Annesi okuldan ayrılınca bazı çocuklar yaygarayı bastığı halde, bazı çocuklar dek dururlar ve öteki çocuklara güzel örnek olurlar. Öğretmenleri de: “Mert bak, Aslan hiç ağlıyor mu? Peki, sen niye ağlıyorsun?” diye cesaret vermek isterler.

Çocuktur alışır. Üç beş gün sonra anlar ki bu işten kaçmak yoktur. Bir de okulda haylazlık çoktur. Ondan sonra okula bayılır.. İyi öğretmenler çocuğu çok iyi motive ederler; okulu sevdirirler… Çocuklar arasında arkadaşlık duygusunu geliştirirler… Çocuk üç beş tane arkadaş edindi mi, artık deme gitsin… Zaten, teneffüslerde ortaya atılan bir top her şeyi halleder… Korkudan pek eser kalmaz.

Ama bazı çocukları ikna etmek güçtür. Öldür Allah  “ben okula gitmeyeceğim,”  diye tuttururlar. Gitmek istemezler.  Anne, baba zorladığı zaman yaygarayı basarlar…
Peki,  “Okul korkusunu” tetikleyen nedenler neler olabilir:

- Okula ilk başlayış. Dolayısıyla anne kucağından, evden ayrılma, bunun verdiği tedirginlik.
- Alay edilme korkusu .
- Okul değiştirme. Dolayısıyla yeni bir ortama, arkadaşlara, çevreye alışma tedirginliği.
- Uzun bir süre hastalık dolayısıyla veya tatil dolayısıyla okuldan uzak kalmak…
- Aileden sevilen birinin (anne, baba…vs) kaybı dolayısıyla sahip olunan üzüntü.
- Aileye yeni bir bebeğin dogması dolayısıyla, kendini “yabancılaşmış” hissetme.
- Okulda geçirilen trajik bir olay dolayısıyla okula karşı korkular besleme.
- Evde bulunanlardan birinin durumunun hastalık veya başka bir nedenle çok kötü olması.
- Evdeki sosyal durumun boşanma, ölüm, ayrılık, terk gibi nedenlerle dramatik bozulması.
- Evde görülen, şiddete varan gösteriler, annenin, veya çocuğun dövülmesi.
- Hiç arkadaşa sahip olmamak veya kötü arkadaşların olması.
- Okulda popüler olmamak; oyunlara alınmamak; takımlara sokulmamak;
- Çirkin bir görünüşe sahip olmak (çirkin ördek sendromu); veya öyle olduğunu sanmak.
- Akademik yönden notların, durumun kötü olması.
- Okula giderken veya okulda herhangi bir nedenle panik atakla karşılaşması.(1)

Bütün bu nedenler çocukta, genç insanda “Okula gitmeme” ya da okula gitmekten korkma davranışı ortaya çıkarabilir.
Bazen bu davranış aniden ortaya çıkar, bazen de yavaş yavaş kendini gösterir.
Çocuk neden okuldan korkuyor? Neden okula gitmek istemiyor? Bunu keşfetmek için her şeyden önce bunun altında yatan nedeni bulmak gerekir.

Nedenleri çok genelleyecek olursak:
1. Çocuğun kendisinden doğan nedenler : Depresyon geçirmek, bu nedenlerin başında yer alır.
2. Çevreden doğan nedenler: Çocuğa birilerinin, sürekli kötü davranması, bu davranışın sürmesi.
3. Öğretmenden kaynaklanan nedenler: Öğretmenin çocuğu anlayamaması; onun kişiliğine ve yeteneklerine saygı duymamasıdır.
4. Yöneticilerden kaynaklanan : Çocuğun yöneticiler tarafından yanlış bir anlama sonucu cezalandırılması ve bu cezalandırılmanın sürekli hal alması.
5. Çevreden kaynaklanan: Bu bir odacı, kantinci, temizleyici…vb. olabilir. Çocuğu korkutmuş veya zarar verecek bir davranışta bulunmuş olabilir.

“Okuldan korkan çocuk” kendisine yapılan kötü davranışı bazen söyler, bazen de gizler… nedenin ortaya çıkarılması ailenin görevidir. Ama aile bu konuda yetersiz kaldığını anlıyorsa o takdirde, işin içine okul psikologlarının veya rehberlerin girmesi şarttır.

Çocuğun korkusuna neden olan davranışlar ortadan kaldırılacak olursa, belki hemen değil ama zamanla çocuğun bu “Okul korkusu” azalacaktır. Bazı durumlarda okul değiştirmek en iyi çaredir.

Bu arada öğretmenlik hayatımda benim başıma gelen bir olayı anlatmak isterim:

Çalıştığım okulda Mehmet Bey isimli çok değerli bir elektrik teknisyenimiz vardı. Mehmet  bey bir gün bana geldi ve şunu söyledi:

“Hocam, benim iki tane oğlum var. Büyük oğlum lisede ve derslerinde son derece başarılı, sınıfının da birincisi, onunla ilgili hiçbir sorunum yok; ama küçük oğlum bu yıl ilkokula başladı, epey zaman geçti, ne okuma yazmayı öğrendi, ne de derslerinde başarılı… Üstelik okula da gitmek istemiyor. Öğretmeniyle konuştum, “Senin çocuk geri zekalı…” deyip çıktı. Çocuğun geri zekalı olduğunu sanmıyorum. Ama bir sorunun olduğu da belli …” dedi.
Mehmet’e bir çok soru sordum. Aldığım cevaplar küçük çocuğun, aslında akıllı uslu bir çocuk olduğunu gösteriyordu… Anormal davranışları yoktu.. Sonra birden aklıma geldi , Mehmet’e “sen bu çocuğu bir doktora götür, gözünü, kulağını, her tarafını bir güzel muayene ettir; bakalım bir şey çıkacak mı ?”  dedim.

Bu konuşmadan epey bir zaman geçti. Mehmet’le yaptığımız konuşmaları unuttum, ama Mehmet bir gün yine bana uğradı… “Hay Allah razı olsun Hocam, meğer bizim çocuk 5 derece Miyop’muş, tahtaya yazılanları katiyen göremiyormuş… Bunu göz doktoru anladı, söyledi ve ona göre gözlük tavsiye etti. Gözlüğü aldık, çocuk taktı ve dünyalar varmış, dedi, ondan sonra da okulda çok başarılı oldu. Şimdi çok başarılı¸ hem okuyor hem de yazıyor…” dedi..

Çoğu kez çocuklarımızı tanıyamıyoruz. Onların sorunlarını kolay kolay anlayamıyoruz. Onun için bu gibi sorunlar için bir “bilen”e sormakta yarar vardır.

Çocuk okuldan korkuyorsa, gitmek istemiyorsa, mutlaka kendince nedenleri vardır. Bazen de kendi bile nedenlerini bilemez… Ortaya çıkarmak gerek.
……………………….

1.http://www.bullyonline.org/workbully/amibeing.htm