Kredi kartı sorunu -10- kredi kartı sorununa toplam çözümler

A.KREDİ KARTI SORUNU:

Türk siyasicileri “””Her şeyde özgürlük , Her yerde Özgürlük  ve Sonuna kadar özgürlük…”””diye bağırıp işi çıkmaz hale getirince her zaman yaptıkları gibi işi bürokratlara havale eder ve kenara çekilir,  onlar da  detayları hesaplamadan ve uzun yıllar sonunun ne olacağını planlamadan geçici çözümlerin yanında  çok sıkı yasaklama, sınırlama ve cezalandırma yoluna başvurarak sorunu  acelece çözmeye çalışır. Bu yöntem Kredi kartı sorununda da çözüm olarak sunulan önerilerde de açıkça görülmektedir.

””BDDK Başkanı Bilgin, kredi kartında atılacak en önemli adımlardan birinin limit olduğunu belirterek, her kart sahibinin tek limiti olacağını söyledi. Risk santralizasyonu (kredi izleme sistemi) ile vatandaşa reyting verileceğini açıklayan Bilgin, “Belki herkese bir kriterin üç katı limit olacak. Bir de reytinge göre derecelendirme yapılacak. Örneğin A reytingi olana beş kat limit gibi. Bu konuyu da bankalarla paylaşıp kanunî sürecin tamamlanması gerekiyor” dedi. Bazı bankaların telefonda dahi limit artırımına gidebildiğine dikkat çeken Bilgin, düzenleme yasalaşmadan finans kuruluşlarının limit artırıp uyanıklık yapma gibi bir yaklaşım içerisine girmelerini kabul etmeyeceklerini ifade etti. Vatandaşın gelirine göre limit belirlenmesinin, üç-beş kartı olanların ayarlama yapmasına yol açacağını ifade eden BDDK Başkanı, mantıklı olanın iki kart kullanmak olduğu görüşünde. Türkiye ortalamasının kişi başı iki kart olduğuna işaret eden Tevfik Bilgin, “Ancak bazılarının beş, bazılarının da on kartı var. Akıllı kullanılırsa kredi kartı iyi. Bazen hem bankalar hem de tüketiciler irrasyonel davranabiliyorlar””““”diye konuştu.

B.KREDİ KARTI SORUNUNA  BÜROKRATİK YAKLAŞIM MANTIĞI:

Bürokrasinin yaklaşımı özetle şudur;

• Kredi kartı limitlerini sınırla,
• Ortak Limit uygulaması ile limitleri daha da daralt,
• Kredi Kartı kullanıcılarını Raiting’e(Puanlama/derecelendirmeye) tabi tut,

Neticesinde kart kullananlar kartlarını kullanamaz hale gelecek ve sorun çözülecek. Yani “Okullar olmasaydı, Maarif Vekaleti ne güzel yönetilirdi.”” Diyenlerin bir bildiği var diye, BDDK da kredi kartı kullanımını engelleyerek kredi kartı sorununu çözmek istemektedir. “Şu an tüm kredi kartlarını kullanıma kapattım.” Derseniz de sorun çözülmez, tam tersi bombayı patlatırsınız.

C.KREDİ KARTI SORUNUNA ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZ:

Sorunu çözmek için öncelikle mevcut durumun taraflarca birlikte tespiti,  çözümün bir sisteme bağlanması ve  bu sistemin sürekli denetlenmesi gereklidir.  Vatandaşı temsil eden sivil toplum örgütleri, tüketici dernekleri, Bankalar, Hukuk Fakülteleri ile oluşturulacak geniş katılımlı toplantılar düzenlenerek tarafların görüşleri alınmalıdır.

• Sorunun adı “Vatandaşın Cari Açığını kredi kartı ile kapatması ve bunun sürdürülemez olmasıdır.”
• Çözüm kredi kartı borcu içinde yüzmeye çalışan vatandaşı borç batağına girmeden taksitli ödeme şansına sahip kılmak ve bunun için yasal düzenlemler yaparak borçları uzun vadeye yaymak,
• Bir milat ilan ederek kredi kartı limiti tesbitini kalıcı esaslara bağlamak.
• Kredi kartları için genel sigorta sistemine geçebilir mi?

Bu dört konuyu tek tek İnceleyelim.

• Vatandaşın nakit sıkıntısı (Vatandaşın Cari açığı) kapanmadığı sürece vatandaş riski, maliyeti ve geri ödeme süresine dikkat etmeden ne kadar kredi bulursa kullanacak ve cari açığını kapatacaktır. Vatandaş geliri yeterli olsa kredi kartını borç bakiyeye dönüştürmez ve düzenli ödeme yapar.  Çözüm : Kısa sürede ve şu an için de   vatandaşın gelir düzeyi artmadığı için mutlaka vatandaşa geliri doğrultusunda harcama yapacağı limitte kart verilmelidir.

• Şu an  soruna ciddi tedbirlerle yaklaşılmadığı için  Kredi kartı sıkıntısı bulunmadığı izlenimi bulunmaktadır.  Geleceğe yönelik bir düzenleme yapılmadan önce mutlaka mevcut kredi kartı borçlularına bir geçici çözüm bulmak, borçlarını uzun vadeye yaymak ve ödenebilir faizlerle finanse etmek gerekir. Bu yapılmadığı sürece borcunu yüksek faizle döndüremeyeceği halde döndürmeye çalışan kart kullanıcısı borcunu ödeyemez hale gelecek, bankalar sıkıntı çekecek, ekonomi tıkanacaktır. Çözüm: Kart borçlularının borçlarını ödemesini sağlamak için borçlar 36 ay vadeye kadar bireysel kredi faiz oranlarında taksitlendirilmeli ve tüm bankları bağlayıcı bir yasal düzenleme çıkarılmalıdır.

• Borçlulara yasal bir düzenleme ile taksitlendirme yapılması için bir süre verilmeli; bu süreye bankalar için zorunlu, vatandaş için isteğe bağlı olmalıdır. Taksitlendirmeye giren varandaşın kart limitleri borcun %30 düzeyine ineceği tarihe kadar iptal edilmeli ve bu tarihte durumu tekrar yeni limit değerlendirme esaslarına göre limit değerlendirilmelidir. Çözüm:

1. Her Banka limitini özgürce tespit etmelidir.

1. BKM  tüm banklardan topladığı limitleri azdan çoğa kadar sıralamalı, en az ve en çok limitleri çıkarmalı,oluşan toplamdan limit veren banka sayına bölünmeli ve bir referans limit oluşturulmalıdır.

1. Bankalar kendi oluşturdukları limitler içinde özgürce kredi kartı kullandırabilmeli, ancak kanuni takibe intikalinde gider yazılacak tutar sadece “Referans Limitle” sınırlı olmalıdır. Örnek; Kişiye oluşturan referans limit 10.000.- TL iken, banka 30.000.- TL limit tespit ettiği bu kart ile ilgili olarak 27.000.- TL üzerinden kanuni takibe geçsin ve tahsilat yapamasın. Bu kredi kartının sadece 10.000.- TL lık kısmı bankaca gider yazılabilsin, 17.000.- TL lık kısmı öz sermayeden karşılanmak zorunda olsun. Böylece öz sermaye kaybına uğramamak isteyen bankalar referans limitleri içinde kalmaya çalışacaklardır.

1. Bankaları kanuni takipte atak olması için bir genel risk sigortası sistemi oluşturulmalı ve tüm bankalar limitleri tutarında sigorta primi öderken,

• Her bankanın teminat tutarı referans limitinin %40  tutarı ile sınırlı olmalı
• Bankacılık siteminin yararlanacağı toplam  teminat   =   (referans limit  tutarı olmak üzere  sigortanın toplam  (referans limit XBanka sayısı  ./. %40 ) ile sınırlı olmalıdır.
• Bu yolla bankalar riske girerken sigorta dışındaki  %60 lık kısmında da dikkatli davranmalıdır.
• Sigorta primi vatandaş tarafından karşılanmalıdır.

D.NETİCE:

Sorun nerde ise çözüm orada olmalıdır. Kredi kartları sorunu çözülmek isteniyorsa ;

• Öncelikle birikmiş kart borçları makul faizlerle uzun vadeli taksitlere yayılmalıdır.
• Her banka özgürce kart limiti belirlemeye devam etmeli, ancak oluşturulacak ortalama limit referans limit olarak kabul edilmeli ve bu referans limit kanuni takibe intikal eden kredilerde gider yazılma sınırı olmalıdır.
• Sigorta sitemi oluşturulmalıdır.

Kredi kartı sorunu Vatandaşa, Bankalara, Siyasilere bırakılmayacak kadar ciddi bir memleket sorunu haline gelmiştir.