Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

23 Şubat '09

 
Kategori
Ekonomi - Finans
 

Kriz I

2008'in son üç ayından itibaren gelişmiş ülkelerden başlayarak gelişmekte olan ve gelişmemiş piyasalarıda vurmuş olan ve tabi ki vuracak olan bir mali krizin içindeyiz.

Bu öyle bir kriz ki; ABD'de bir fabrika düşünün, kendisine daha önceki yıllardan kazandığı nakit parayı çeşitli enstrümanlardan oluşan portföy yapmış. İçine ABD'de kurulu banka hisseleri, ABD'de kurulmuş olan bankaların çeşitli varlıklar üzerine modelledikleri tahvilleri, getiriyi biraz daha yükseltmek için gelişmekte olan ülke tahvillerinden de koymuş. Son olarak biraz da ABD hazinesinin tahvillerinden koymuş. Varlıklarında tabi ki stoklarında bulunan malların tutarları da var. Sisteme güveniyor. Globalizasyon'a güveniyor.

Kriz başlıyor. Şirketimiz rahat nasıl olsa fazla büyümeden pislikleri temizleyip yok ederler diye düşünüyor. Ancak kazın ayağı pek öyle değil. İlk olarak ABD'de kurulu bankaların çeşitli finansal varlıklar üzerine modelledikleri tahvillerden darbeyi yiyor. Bu ipoteğe dayalı olan varlık tahvilleri bir anda baş aşağı gitmeye başlıyor. Onlardan kurtulayım derken bu tip tahvillerden çokça çıkartıp özkaynaklarını bu işlere koyan bankalar sıfırlanmaya hatta bazıları batmaya başlıyor. Artık şişrketimiz paniktedir. ABD hazinesinin yaptığı faiz indirimleri sayesiyle değer kazanan ABD hazinesi tahvillerini satarak biraz gelir elde ediyor. Gelişmekte olan ülkelere yaptığı yatırımlardan ise şimdilik hala kazanıyor özellikle (Türkiye tahvilleri). Elindeki stoklarda para etmiyor çünkü ürettiği malların alıcısı yok. Üretimi durduruyor vs vs.

İşte bir çok ülkede bir çok ticari kuruluşun zincirin neresinde olurlarsa olsunlar herhangi bir şekilde bir yerden bu darbeleri yiyorlar. Sistem daha fazla çökmeye başlıyor. İşsizlik artışı, pazardaki talep daralması gibi sebeplerle.

ABD'den öğrendiğimiz başka bir sonuç ise Merkez Bankasının faizleri şok bir şekilde düşürmesi piyasada istenilen etkiyi direkt olarak sağlamıyor. Faizlerdeki keskin iniş ve çıkışlar yerine piyasa daha çok güveneceği mali piyasaları iyi tahlil edip daha tutarlı davranan Merkez Bankaları istiyor. Avrupa Merkez Bankası gibi.

Başka bir ders de tabi leblebi gibi paket açıklayıp, paketi rezil rüsva etmek de yanlış. Hep olaylara gelişmelere çabucak bakıp çabuk karar alıp onları çabukça uygulayan para piyasası yöneticileri, spekülatörleri vs. tüm bu olanlar karşısında bağırarak felaket tellallığı yapıp siyasal otoritelere fazla düşünme ve araştırma fırsatı vermeden tedbir paketlerinin açıklanmasını sağlayarak hem kendi boğazlarındaki ipleri daha çok sıkıyorlar hem de piyasaları geriyorlar.

Bu paketlerde tedbirli olmak demek tabi ki hiç bir şey apmadan duralım nasıl olsa kriz bize teğet geçer demek değil. Türkiye'nin de oluşan bu krizde reel sektörü nasıl nakit, faiz ve kredi üçgeninden çıkaracağını tasarlayıp uygulaması gerekirdi. Gerçekçi vergi indirimleriyle piyasayı rahatlatmak mı yoksa kamu bankalarından ciddi bir biçimde destek vermek mi bunu belirlemeliydiler.

Gelecek yazımda kendi bakış açımdan nacizane görüşlerimi nasıl bir gelecek var onu yazmaya çalışacağım.

Herkese teşekkürler ve saygılar,

Ufuk,

 
Toplam blog
: 5
: 364
Kayıt tarihi
: 09.06.06
 
 

35 yaşında, çok okumaya çalışan, okuduklarını, gördüklerini, yaşadıklarını, düşünerek birbirlerine b..