Kullan ya da Kaybet! Kaslarımız Gibi Beynimiz İçin de Geçerli! Beynimiz Bizden Egzersiz Bekliyor!

Öfke Kolik Arkadaşlarla Sohbetteyiz.

Konu: “Kullan ya da kaybet”? Ne yapmalı?

Kemal: Her zamanki gibi, Akıllı Öfke Kazansın “A.Ö.K” kanunları odaklı çözümler peşindeyiz.

Önce beyin hakkında doğru bilinen yanlışları ortadan kaldıralım;

§  İnsan beyninde yaklaşık olarak 90 milyar nöron (sinir hücresi) bulunuyor. (2)

§  Beynin sol kısmında, sağ tarafa göre 200 milyon daha fazla nöron bulunuyor.

§  Öfke beynimizin verimli çalışmasını engelliyor. İyimser olmak düşünce gücümüzü arttırıyor. Karamsarlara göre daha doğru kararlar veriyoruz.

A.Ö.K.K.1: Sağlık ve Mutluluk iş yerlerimizde Başlar. Evlerimizde Devam Eder! Öfke Kolik lere Yer yok!

Serdar: Neymiş, sol kısmına daha çok ihiyacımız oluyor muş!

§  Beynimizdeki nöronların büyüklüğü 4-100 mikron (milimetrenin binde biri) arasında değişiyor.

§  Oldukça küçük boyutlara sahip olmalarına rağmen, günümüz bilimi tek bir nöron üzerinde ölçüm yapabiliyor. Beyne mikroelektrotların yerleştirildiği bu işlem 'tek-ünite-kaydı' ismi ile biliniyor.

Can: 90 milyon sinir hücresine doğumdan ölüme canlı ve diri tutmamız gerekiyor. Nöronlara, hem eksersiz yaptırmalı hem de beslenmelerini sağlamalıymışız.

§  Beynin cinsiyete göre farklılık gösterdiği tartışmalı bir konu fakat 2014 yılında yürütülen bir araştırmaya göre kadınların beyninde daha fazla miktarda gri madde bulunuyor.

§  Gri maddenin çok olması kişinin dil yeteneklerinin çok gelişmiş olması anlamına geliyor.

§  Araştırmalara göre, eğer düzenli olarak egzersiz yaparsanız hipokampüsde bulunan gri madde miktarını arttırabilirsiniz.

§  Araştırmalara göre, eğer düzenli olarak egzersiz yaparsanız hipokampüsde bulunan gri madde miktarını arttırabilirsiniz.

§  İnsan beyninin yalan söylemek konusunda çok kötü olduğu düşünülüyor. Yakın gelecekte, bir beyin taraması ile insanların suçlu olup olmadığının anlaşılabilineceği tahmin ediliyor.

A.Ö.K.K.2:Lütfen Kalp Kırmayalım. Öncelikle Kendi Kalbimizi! Yalanlara Yer Yok!

Caner: Sözün özü: Hem vücut kaslarımızı, hem beynimizdeki nöronları arttırmamız gerekiyor.

§  Yağ kalbiniz için zararlı olabilir ama beyniniz için faydalıdır. Miyelin de dahil olmak üzere, insan beyninin yarısından fazlası yağdan oluşmuştur.

 Özetle söylersem; Sıfır yağ diyeti yapan biriyseniz, beynimizin sinir hücrelerini kaybediyoruz demektir.

§  İnsan beyni ortalama olarak 1.5 kilo ağırlığındadır ve beden ağırlığının %2-3'lük kısmını oluşturur. Fakat vücut oksijeninin %20'sini ve glikozunun %15-20'sini tüketir.

Kemal: Sigara içenlere, temiz havada yürüyüş yapmayanlara, ömrünü trafiğin ekzos dumanları içinde geçirenlere kötü haber! Oksijen yoksa, beyin ölüyor.

§  İnsan beyni oldukça fazla enerji üretir. Uyuyan bir beyin 25 watt'lık bir ampulü çalıştırabilir.

§  Doğal sabit diskimiz olan beyin, 1000 ile 2.5 milyon arasında müzik konserini depolayabilir. Aralığın bu kadar geniş olmasının nedeni bazı insanların bu konuda çok daha yetenekli olmasından ileri geliyor. Ek olarak, bazı bilim insanları insan beyninin sonsuz sayıda bilgiyi depolayabileceğini iddia ediyor.

§  Sürekli geçmiş ve gelecekle zihinlerine işkence çektirenlerin işleri zor. 7/24 kuruntu yaparak, beyinlerinin sorun çözme kapasitelerini devre dışı bırakıyorlar.

A.Ö.K. K.3: Şimdiyi yaşayınız! Keşke, Asla, Her Zaman, Mutlaka Demeye son veriniz!

Serdar: Beynin depolama özelliğinden faydalanmak için, kodlamamız gerekiyor, uygun kodlama yapamazsak araba plakamızı bile unutabiliriz.

§  Teorik fizikçilerin teorisine göre beynin boyutu bir farklılık yaratmıyor. Örneğin Einstein'ın beyni 1.21 kilo ağırlığındaydı, ortalamadan bir hayli düşük.Halbuki çoğu insan deha’ nın beyninin oldukça ağır olduğunu düşünürdü.

§  İnsan beynindeki gliyal hücrelerin sayısının, nöronların sayısından en az 10 kat daha fazla olduğu düşünülüyor. 20 yıl öncesine kadar gliyal hücreleri yalnızca nöronları bir arada tutan hücreler olarak görülüyordu fakat günümüzde bu hücrelerin karmaşık düşüncelerde önemli payı olduğu biliniyor.

§  Ölümünden 40 yıl sonra, Ulusal Sağlık Örgütü'nün araştırmacıları tarafından incelendiğinde, Einstein'ın beyninde sıradışı bir miktarda astrosit (bir çeşit gliyal hücre) bulunduğu anlaşıldı.

A.Ö.K.K.4:Güç/Tüketim Sarhoşluğundan ayılalım. 6 S Uygulayalım.      

Can: Yıllar süren bir meditasyon sonucunda, odaklanma ve duygu kontrolü gibi yeteneklerinizi geliştiren giri madde miktarını arttırabilirsiniz.

§  Tüketim ve alışveriş yapmak beyinde kısa vadeli bir uyulturucu etkisi yaratarak, beynin sağlıklı düşünmesini önlüyor.

§  Probiyotik bakteriler beyninizin nörokimyasını değiştirmenize yardım edebilir.

§  Hızlı düşünün: Veriler farklı nöron tipleri ile farklı hızlarda beyninizde seyahat ederler. Beyinde düşünce hızı saatte 1.6 kilometre ile 432 kilometre arasında değişmektedir.

Caner: Bir müzik enstrümanı çalmak, beyninizin görsel, işitsel ve motor kortekslerinin aynı anda çalışmasına neden oluyor. Bir enstrüman çalarken sol lobun dilsel ve matematiksel yeteneklerini, sağ lobun yaratıcılık yetenekleriyle buluştururuz.

Sol elini ve sol ayağını kullanmayanların sağ lobda yer alan, yaratıcılık yetenekleri zayıf kalıyor. İyi haber şu; bir müzük aleti çalarak, sol elinizle dişinizi fırçalayarak, futbol oynarken sol ayağınızıda kullanarak yaratıcılık yeteneklerinizi bugünden başlayarak geliştitebiliriz.

Can: İnsan beyninin çok görevli yürütüm gerçekleştirmek üzere gelişmediği geçtiğimiz yıllarda kanıtlandı. Yani tek anda tek bir eylem gerçekleştirmek insan beyni için en ideali.

§  Kötü haber: Bunun farkında değiliz,trafikte telefonla konuşanların sayısı azalmıyor, artmaya devam ediyor. Medyadan her gün duyuyoruz, bedelini çoğu kez mal kaybı, bazende canlarıyla ödüyorlar.

§  İyi haber: Hangi yaşta olursak olalım, beynimizin odaklanma yeteneğini iyileştirebiliriz. Bunun için algı dışı dikkat yeteneğimizi geliştirecek zihin oyunları yapmamız yeterli! Örneğin So doku çözmekle ilk adımı atabilir siniz.

A.Ö.K.K.5:Öfkeye Karşı Sünger Olmayalım. Teflon Olalım.  Günde 10.000 karar hedefimiz Olsun.

Kemal: Geçen bir kaç yıl içerisinde bilimsel araştırma topluluğu (3) adına “nöroplastisite” adı verilen bir yöntem keşfetmiştir. Bunun anlamı beynimizde bulunan sinir hücrelerinin ve sinirsel iletişim yollarının yaşadığımız onca yıla rağmen büyümeye devam ediyor olmasıdır. Bu süreç biz yaşlandıkça yavaşlamaktadır. Ancak daha öncesinde inandığımızın aksine hiç bir zaman durmamaktadır. Yeni sinir hücreleri ve yolların uyarılması ile düşünme yeteneklerinizi ve genel beyin fonksiyonlarınızı geliştirebilirsiniz.

§  Beynimizde, yeni nöronlar yetiştirmemiz mümkündür.  Beyniniz gerçek anlamda içerisinde çekirdekler, aksonlar, dendritler ve sinapslar bulunduran milyonlarca hücre ile doludur.

Yeni nöronlar yetiştirmenin kanıtlanmış bir yolu da öğrenmektir. Var olan aksonların, dendritlerin ve sinapsların varlığını sürdürebilmesi yeni şeyler öğrenmemize endekslidir. Bu yüzden tembeller sürekli kaybetmeye mahkumdur. Spor, okuma, yapbozlar, egzersizler, el sanatları veya müzik gibi hali yeni şeyler öğrenin.

Yeni nöronlar yetiştirmenin anahtar noktası kendinize farklı bir şey öğretmenizdir. Öğreteceğiniz bu şeyler başta garip gelse bile.

Beynin nöroplastisitesi ya da yeni beyin hücrelerinin gelişme yeteneği, sorumluluk alıp beyninizi farklı bir şeye maruz bıraktığınızda açığa çıkar.

A.Ö.K.K.6:Güler Yüz. Güzel Duruş. Güzel Söz. Güzel Enerji göndermek bedavadır!

Serdar: Asık suratlı biri için, güler yüzlü olmayı öğrenmek bile sonderece zordur. Her sabah aynanın karşısında 2 dakika kahkaha atmayı deneyin; ruhsal, zihinsel, fiziksel sağlığınızı iyileştirmenin mükemmel yoludur.

§  Yeni şeyler deneyin. Hokkabazlık, dans etme, bir enstrüman çalmak gibi size yeni olan herhangi bir şeyi öğrenin. Bunlar beyninizin yaratıcılık yeteneklerinizi geliştirmenin harika eksersizleridir.

§  Bildiğiniz şeyleri farklı yollarla yapmak bile yardımcı olabilir. Örneğin, evinizin içerisinde güvenli bir şekilde yönünüzü arkanıza bakmadan yürüyerek bulmak gibi.

§  Beyninize zorluk yaratabileceğini düşündüğünüz herhangi bir şeyi deneyin ancak unutmayın ki deneyeceğiniz bu şey düşünmenizi gerektiren bir şey olmalıdır.

Can: Nörobik egzersizler yapın. Nörobikler beynin yeni hücreleri uyarması için yapılan egzersizlerdir. Nörobik egzersizlerin temeli duyuları kullanarak beynin yeni yolları uyarmasını içermektedir. Duyusal algılarınızı değiştirerek beyninize meydan okumanın yollarını düşünün. Aşağıda bazı basit örnekler verilmiştir;

§  Sabahları gözlerinizi kapatarak veya bağlayarak giyinin.

§  Sesi engelleyen kulaklıklardan takarak bir arkadaşınızla sözlü olarak iletişim kurun. Dudak ve el hareketleri ile ne dediğini anlamaya çalışın.

§  Eğer piyano çalıyorsanız, iki parmağınızı bantlayarak veya gözlerinizi kapatarak bildiğiniz bir parçayı çalın.

Caner: Bende birkaç ilave yapayım;

§  Rutin aktivitelerde baskın olmayan elinizi kullanın. Dişlerinizi fırçalamayı, saçınızı taramayı veya bilgisayarın faresini kullanmayı bu baskın olmayan elinizle yapmaya çalışın.

§  Baskın olmayan elinizle yazı yazın.

§  Hafızanızdan bir şeyler yazmaya çalışın. Belki bir şiirin veya bir şarkının ilk kıtası gibi. Bir mektubu aşağıdan yukarıya doğru yazmaya çalışın. Veya bir sayfayı sağdan sola doğru yazmayı deneyin.

§  En sevdiğiniz sporu baskın olmayan elinizi kullanarak yapmaya çalışın.

A.Ö.K.K.7: Sağlıklı yaşayalım: Probiyotik Beslenelim. Bol Kahkaha atalım. 10.000 adım yürüyelim. Alaturka tuvalet kullanalım. Dijital  detoks uygulayalım. Şükredelim ve Dua edelim!

Kemal: ben de, ben de;

§  Rutinlerinizi bir kenara bırakın. Ayakkabılarınızı her zaman giydiğinizin aksine ters sırası ile giyin. Çimlerinizi ters yöne doğru biçin. Diğer rutinlerinizi düşünün ve terslerini yapmaya çalışın.

§  Sabahın erken saatlerinde yürüyüşe çıkın ve etrafınızdaki kokuları tanımlamayı deneyin.

§  Sadece kokusundan ve tadından yola çıkarak bir yemeğin içerisindeki malzemeleri belirlemeye çalışın.

 A.Ö.K.K.8: KAİZEN Uygulayalım! Korkularımızı Unutalım. Yaşam Değerlerimiz için yaşayalım!

Serdar: Tüm beyninizin kan akışını geliştirin.  Yakın zamanda yapılan bir çalışma kanıtlamıştır ki, hiç bir fiziksel egzersiz faktörünü dahil etmeden bile bu yapılabilir. En iyisi fiziksel aktivite ile desteklemek olsa da, sadece strateji temelli beyin egzersizleri bile, beyindeki kan akışını önemli ölçüde arttırmıştır.

§  Zihinsel egzersizlerle tüm beyindeki kan akışını arttırmaya mecburuz.

§  Beyindeki kan akışı yavaşlaması sonucu beyin dokuları atrofileşmektedir. Atrofi; beyin hücrelerinin dejenere olmasıdır. Önemli iletişim yollarının indirgenmesidir. Sonuçta beyin dokuları ile önemli olan yapıların küçülmesi anlamına gelmektedir.

§  Her yaştan travmatik beyin sakatlıkları yaşayan insanların kayıtlarının %65’inda, beyin rahatsızlıklarının 10 yıl öncesine dayandığı görülmüştür.

Can: Beynin nasıl işlediğini görmek için eş zamanlı olarak, bir grup sadece stratejiye dayalı beyin egzersizleri ile çalıştırılmış, diğerleri ise genel öğrenme materyalleri ile çalıştırılmıştır.

§  Strateji temelli beyin egzersizleri ile çalıştırılan grup soyut düşünme değerlerinde %20’lik, hafıza fonksiyonlarının artışında %30’luk artış göstermiştir.

§  Ve diğer kontrol grubu ile yapılan karşılaştırma sonucunda beyin egzersizleri yapan grubun beyinlerindeki kan akışında ciddi miktarda yükselme görülmüştür.

A.Ö.K.K.9: Birbirimizi Akıllıca Dinleyelim. Empati kuralım! Amaç kavga değildir. Öfkenin kök nedenini yakalayalım!

Grubun pek çok katılımcısı aynı zamanda depresyon semptomlarına ve post-travmatik stres bozukluğu rahatsızlığına sahiptir.

§  Beyin egzersizi ile çalıştırılan gruptaki insanların depresyon semptomları %60,

§  Post-travmatik stres bozukluğu rahatsızlığına sahip olanların rahatsızlıklarında ise neredeyse %40’lık iyileşme gözlemlenmiştir.

Strateji temelli beyin egzersizleri, tüm beynin kan akışını hızlandırmada ve beyin daralmasını önleme konusunda gerçekten yardımcı olmaktadır.

A.Ö.K.K.10: Çözüm odaklı iletişim kurulur. Ret edilemeyecek bir teklif  yapılır. Sonuçta kazanan Akıllı öfkemiz olacaktır!

Son söz:  Kullanmadığımız organlarımız önce küser, sonra çalışmasını durdurur, sonunda kaçınılmaz son gelir?

Faydalanılan kaynaklar:

1.        http://4.bp.blogspot.com/-WBF93YRiokY/Us2DRRgVjOI/AAAAAAAAbLg/TJ7IlsOJbPQ/s1600/dovus-dovusmek-etrafca-gandhi.jpg

2.        https://onedio.com/haber/insan-beyni-hakkinda-bilmediginiz-ilginc-bilgiler-432918

3.        https://www.sosyallob.com/daha-iyi-dusunme-becerisi-icin-beyin-egzersizi-yapmak/#