Kültür Etkinliği

Kültür Etkinliği

Ceyhan Demir Kültür Evi,Ankara Sıhhiye İlkin Sokak 20/4’te.Burası, birçok Ankaralının da ilgisini çekmeyen oldukça sakin bir sokak. Gösterişten, gürültüden uzak bir sokak. Burada, Ulukışla kültürüne, eğitimine, sanayiine, folkloruna katkıda bulunanlarla, bunların yakınları toplanmıştı. Bu konularda Ulukışlalılar, Ulukışla’da çalışanların, yaptıkları çalışmalar Ceyhan Demir ve Başkent Niğde Vakfı Eski Başkanı Muharrem Özmen’in araştırma ve incelenmeleriyle belgelendirilerek Başkent Niğde Vakfınca yayınlanmış. Çalışmaları, Ceyhan Demir özetledi. Ulukışla’ya emek verenleri, Ulukışla ‘yla  ilgili araştırma ve incelemelere yardımcı olanlara, plaket verilmesi Ceyhan Demir’in başkanlığında planlanmıştı.

Plaket vermenin ötesinde, bu sade kültür evinde, Anadolu kültürünün havası vardı. Ulukışlalarla bu kültürü soluduğum için gönendim. Burada, yozlaşmakta olan Anadolu kültürünün filizlendiğine tanık oldum. Bu kültürü, içselleştirenleri tanıma fırsatını buldum.

12 Ocak 2020’de Ceyhan Demir Kültür Evi’nde, Ceyhan Demir’in başkanlığında  Ulukışlalılar’ la buluştuk. Ceyhan Demir, Ulukışla’nın eğitim, kültür, sanayi tarihini araştırmış; bu alanda yayınlan dört yapıtın ikisini Muharrem Özmen’le ortaklaşa hazırlamışlar. 

1. Ulukışla’da
2. Tarihi Niğde Lisemiz
3. Ankara ve İstanbul Niğde Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları
4. Hicri Baysal, Türkiye Şeker Sanayinde Fabrikalar Kuran ve Yöneten Ulu kışlalı

Bu yapıtlar, özenle hazırlanmış; birinci hamur kâğıda basılmış, konular, devirlerinin resimleriyle de zenginleştirilerek canlandırılmış. Okurları, geçmişle buluşturuyor.

Ceyhan Demir Kültür Evi,Ankara Sıhhiye' deki İlkin Sokak' a. Ulukışla kültürünün havasını vermiş. Ben de bu havayı solumaktan mutlu oldum. Ulukışlalılar, bana Faruk Nafiz Çamlıbel' in Handuvarları şiirini anımsattı. Faruk Nafiz Çamlıbel, Ulukışla’dan yola çıkarak "Maraşlı Şeyh oğlu Satılmış” la buluşmayı düşler. Köroğlu, “Benden selam olsun Bolu Bey’ ine” der. Ben de benden selam olsun Ulukışla Kültür Derneği üyelerine diyorum. Ceyhan Demir, Ulukışla Ortaokulu ve Tarihi Ulukışla İnkılap İlkokulu ‘nun nasıl açıldığını araştırarak belgelendirmiş. Bu çalışmaları, Ahmet Şenol, Niğde’mizDergisi’nde anlatıyor.

Gönlünü Ulukışla sevdasına adamış değerli insan Ceyhan DEMİR, iki derleme çalışmasıyla doğduğu topraklara bir hizmet daha veriyor. İlki; Binlerce Ulu kışlalı çocuğun okuyup iş ve meslek sahibi olmasını sağlayan Ulukışla Ortaokulunun açılış hikâyesidir. Ciddi bir çalışma ile hazırlanan ve bizleri geçmişe götüren özlemli bir derleme olan, Eylül/2017 tarihinde basımı gerçekleştirilen“ Ulukışla’da Erzurumlu Orman Mühendisi Mehmet ŞENAY’ın önderliği ile açılan ortaokul”. Bu çalışma ile ortaokulun yapılması hikâyesi anlatılıyor. Mehmet ŞENAY; Ulukışla çocuklarının eğitim meselesine kafa yormuş, ortaokul binasının yapılması için toplantılar yapmış, Ulukışla halkının da desteğiyle bina tamamlanarak 1948-1949 öğretim yılında eğitim ve öğretim hizmetine başlamıştır. İkinci çalışma ise; “.Tarihi Ulukışla İnkılap İlkokulu”, hakkındadır. 1923 yılında inşa edilen okul ile ilgili bilgilerin verildiği ve arşiv niteliği de taşıyan 50 sayfalık çalışma, geçmişe ışık tutan değerli bir derlemedir. SEVGİ, BARIŞ, DOSTLUK VE KARDEŞLİK içinde okuyan binlerce çocuğun, ülkemize faydalı birer insan olmalarını sağlayan bu irfan yuvası hakkında bilgiler aktarılmıştır. Yılların birikimini ve bilgileri toplayan Ceyhan DEMİR bu yayın ile Ulukışla kültür hayatına önemli bir derleme kazandırmıştır.

Tarihi Niğde Lisemiz ’in ilk sayfasında söyle deniyor:

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, arkadaşlarıyla Cumhuriyeti güçlendirmek; usa ve bilme dayalı bir devlet düzeni oluşturmak için devrimler yaptı. Büyük çoğunluğunun okuma yazma olanaklarından yoksun kalmış halkımızın çağın değerlerine uygun bir eğitim görmeden aydınlanamayacağını, aydınlanma olmadan da sosyal, ekonomik ve kültürel gelişme olmayacağını bildiğinden devrimlere ilk önce eğitimden başladı.

3Mart 1924’te Öğretim Birliği(Tevhid-i Tedrisat) Yasası çıkarıldı. Medreselerce dinsel ağırlıklı eğitimin askeri ve yönetim alanında yeterli olmadığını anlayan Osmanlı Devleti bile daha 19.yüzyılın başlarından eğitim alanında yenileştirme çalışmalarını başlatmış; rüştiyeler (ortaokul),idadiler (lise),muallim mektepleri (öğretmen okulları),askeri ortaokul ve liseler, Tıbbiye Mektebi, Harbiye Mektebi, Mülkiye Mektebi, Sanayi-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Okulu) ve benzeri birçok okul açılarak çağın gereksinmesine ayak uydurulmaya çalışılmış ise de aynı anda medrese eğitimine de devam edildiğinden eğitimde çok başlılık ortaya çıkmış; istenilen başarıya ne yazık ki ulaşılamamıştır.(s.4)

Başkent – Niğde Vakfı Facebook sayfasında 8 Haziran 2019’da yayınlamış olduğumuz bir mesajda, sizlere Niğde Lisesi 1960 mezunu olan İzmir Eski Vali Yardımcısı ve Belediye Başkanı, Ulukışlalı arkadaşım Ceyhan DEMİR’le birlikte Ankara ve İstanbul’daki Niğde Yurtları ile ilgili yaptığımız araştırmalar sonucu hazırladığımız “Ankara ve İstanbul Niğde Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları “ kitapçığının Başkent – Niğde Vakfı yayını olarak bastırıldığını duyurmuştuk.

Bu kez de yine Ceyhan DEMİR kardeşimle birlikte, bizi biz yapan eğitim kurumlarımızdan Niğde Lisesi binasının yapılış evresi ile birlikte, lisemizin 1949 yılından 1978 yılında yapılan yeni binasına taşındığı sürece kadar, lisenin tarihi taş binasında görev yapan ve bizlere emek veren Öğretmenlerimizle yine bu süreçte liseye kaydolan öğrenci arkadaşlarımızı araştırarak bir kitapta toplama düşüncesinden hareketle, tarihi ve sevgili lisemize olan vefa borcumuzu bir nebze de olsa ödemek amacıyla 80 sayfalık, yeni ve eski resimlerle süslü “Tarihi Niğde Lisemiz” kitabını hazırlayıp, baskıya verdik.(Muharrem ÖZMEN, Yönetim Kurulu Üyesi)

Aydınlar Kenti Niğde’mizin, binlerce yükseköğrenim öğrencisini bünyesinde barındıran ve onlara eğitim imkânı sağlayan Ankara ve İstanbul’daki Niğde İli Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtlarının yapımında ve gerçekleştirilmesinde, kısacası bizlere kazandırılmasında emeği ve katkıları olan tüm büyüklerimize olan vefa borcumuzu, onları yâd ederek bir nebze olsun ödemek, ödeyebilmek amacıyla, Değerli Arkadaşım Niğde Lisesi 1960 Mezunu Ceyhan DEMİR’le birlikte ortaklaşa araştırmalar sonucu hazırladığımız “Ankara ve İstanbul Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları” kitapçığı, Başkent-Niğde Vakfı yayını olarak bastırıldı.

Ceyhan Kardeşimle birlikte bu kez de, resmen açıldığı 1949 yılından 1978 yılına kadar, tarihi taş binasında, bizleri yüksek öğrenime hazırlayan Niğde Lisesi ile başarılarımızda en büyük pay sahibi olan öğretmenlerini anmak ve onlara olan şükran borçlarımızı bir katre de olsa ödeyebilmek için, Niğde Lisesi konusunda da bir araştırma yapmak ve yeni bir yayın hazırlamak üzere kolları sıvadık.

Niçin 1949 yılı temel alınmıştır? Neden 1978 yılıyla sınırlandırılmıştır?

Niğde Lisesi, inşaatı sarı taşlardan yapılarak tamamlanan ve 1949 yılına kadar sadece Ortaokul olarak hizmet verilen tarihi ve görkemli binada –ki günümüzde de o görkeminden eser kalmamış-, 1949 yılında açılmış ve 1978 yılına kadar da lise eğitimine bu güzel binada ortaokulla birlikte devam edilmiştir.

Lisemiz daha sonra Atatürk Lisesi adıyla, inşaatı tamamlanan yeni bir binaya taşınmış; eski Ortaokul ve Lise binası ise birkaç yıl sonra Niğde Anadolu Lisesi olarak eğitime açılmıştır.

Niğde Lisesi’nin Türkiye çapında en parlak dönemlerini de bu süreçte (1949-1978) yaşadığı yadsınamaz bir gerçektir. Dahası, gerçek odur ki bir ders yılında Niğde Lisesi’ni 17 fen kolu mezunundan 15’i ülkemizin en köklü üniversitelerinden İstanbul Teknik Üniversitesi’ni kazanmıştır. İşte bu nedenledir ki 1949-1978 yılları temel alınmıştır.(Muharrem ÖZMEN ,Önceki Dönem Vakıf Başkanı,nigdevakfi@gmail.com )

“Tarihi Niğde Lisemiz” araştırması, birinci hamur kâğıda basılmış;80 sayfadan oluşmuş. Ceyhan Demir’in önsözüyle başlıyor. Önsözde, araştırmanın yönteminden, yararlanılan yazılı yayınlardan, kişilerden söz ediliyor. Kaynakta, salt “Tarihi Niğde Lisemiz” anlatılmıyor; Türk Eğitim Tarihi’nin yakın geçmişi, eğitim politikası, bu politikayı oluşturan Mustafa Necati, Vasıf Çınar ‘dan; dönemin akademisyenlerinden, bürokratlardan, eğitimcilerden, seçkin öğretmenlerden söz edilmiş. Eğitim(12 Ocak 2020 ‘de İlkin Sokak’taki Ceyhan Demir Kültür Vakfı’nda yapılan toplantıda; araştırmaya katkıda bulunanlara, okulların açılışının gerçekleşmesinde emeği olan yönetici, mühendis, öğretmen yakınlarına onurluk verildi.)