Kulvar farkı

Son birkaç gündür arkadaşlardan kısık,tok veya ürkek seslerden oluşmuş ne olacak halimiz, bittik, battık... cılkı çıktı, bu farklıya benziyor, nereye gidiyoruz gibi tedirginlik içeren telefonlar alıyorum. Hepsine geçmişte söylediğim biz bu filmi çok gördük, geçen yılda benzer olmuştu, dış oyun, hükümet krizi, fed gibi argümanları öne sürerek sakin olmalarını, ellerindeki kağıtları korumalarını, borsa düşerken satmamak gerektiğini,realize etmediğin müttetçe zararda olmayacağını, borsa sürekli çıkmayacağı gibi süreklide düşmeyeceğini ,bu rüzgarın biryerden döneceğini hülasa elimden geldiği kadarıyla bekle gör mantığını anlatmaya çalıştım. Ne derece başarılı oldum bilemiyorum.

Bu ön girişden sonra esas anlatmak istediğim konuya gelmek istiyorum.

Borsa yatırımcı profilinden, onların kağıda bakışından ve ondan neler beklediği konusunda birkaç kelam etmek isterim. Çünkü bunca muhabbetin altında aslında bu kulvar farkları yatıyor.

B tipi yatırımcı: Bugüne kadar borsaya soğuk bakmış, ilgilenmemiş, getirilerinden bi haber gezmiş dolaşmış, risksiz yatırımlar peşinde koşmuş, bitane olsun benim olsun demiş ,ya şurda üç kuruş kazanıyoruz onu da kumara mı yatıracağız demiş; fakat hasbel kader ucundan kıyısından bulaşmış bu yatırımcı bugün aldığı kağıdı üç gün elinde tutup yarın satmaya çalışır iki kuruş kazanır ya bu iş iyiymiş bugüne kadar niye akıl etmemişim biraz daha alayımda sonra yine satarım der. Sonra bu iki kuruşlar birleşince yekün yaptığında bu işten iyice keyif alır hatta uzun uzadıya hesaplar yapar ahkam keser, rüzgar döndüğünde malda yakalanan bu yatırımcı elim kırılsaydıda girmeseydim bu işe der. Toplam yıllık gelirinin %5-15 arası gelirler elde etsede bunu kısa sürede kaybeder. Borsayı alsattan ibaret sanan, uzun vade tutması gerektiği söylendiğinde ben altı ay sonrasını zor görüyorum sen nediyorsun diyen bu bireysel yatırımcı ilerde okuyacağınız B1 tipi yatırımcının her zaman oyuncağı olur ve kayıp eder.

A tipi yatırımcı: Borsanın uzun soluklu olduğunu aldığı kağıtların semeresini ancak 5-10 yıl sonra görebileceğini al satın bir aldatmaca olduğunu, geçen süre zarfında inişler çıkışlar olabileceğini, kağıdın değerine önem vermeyen bu yatırımcı elindeki lotu artırması gerektiğini böylece temettüsünün artacağını. Yıllık gelirinin %10-15 ile düzenli sağlam, geleceği olan kağıtları alması gerektiğini borsanın yatırım amacıyla bulunulan bir yer olduğunu, borsada bekleyen kazanır mantığını kavramış bu yatırımcının yıllık temettü gelirleri toplam gelirinin %50 ila %95 ine ulaştığında deymeyin keyfine o artık sahip olduğu kağıtların fabrikalarına odaklanmıştır. Fabrikası kar ediyor mu, geleceğe yatırım yapıyormu öyleyse sorun yok diyecek, ülkede yangın çıkmış, sönmüş kağıtlar pul olmuş,sonra düzelmiş umrunda bile değildir. O her yıl verilen temettü tarihine odaklanmıştır. Gerisinin bir önemi yoktur. Fabrikaları taş gibi ayaktadır ve artarak üretim yapıyordur. Çevresindekilere bu yöntemi tavsiye eden demokratik ve hukuk devleti içerisinde yaşayan bu yatırımcının kaybetmesi hemen hemen imkansızdır. B1 tipi yatırımcının en sevmediği yatırımcı A tipi bireysel yatırımcıdır.

B1 tipi yatırımcı: Kurumsal spekülatör yatırımcıdır. Dünyayı izler, ellerinde büyük imkanlar ve kadrolar vardır. Para kokusunu hızla bulur ve mevzuya çöreklenirler. Amacı öyle yada böyle vur kaç operasyonu yapmaktır.Önce B tipi yatırımcıyı mevzuya çeker, ağzına bir parmak bal çalar, hızla kağıtları toplar çünkü ortam toplamaya müsaittir. Siner, öyle sinerki B tipi yatırımcı bütün bir yılın çal çal oyna şeklinde geçeceğini zanneder. Fakat bu yatırımcı istenilen karlılık düzeyine ulaşmıştır. Önce ufak tefek şeyleri pürüzmüş gibi gösterir vurur, kaçar fakat B tipi yatırımcı zafer sarhoşudur. Sadece bakar olaylara bir anlam veremez. Onun bu sarhoşluğunu gören bu yatırımcı kötü giden konjektürüde bahane ederek karını cebine koyup bedeli ne olursa olsun satıp gitmek ister. B tipi yatırımcı ya bu ne telaş ne güzel geçiniyorduk daha karpuz kesecekyik dediysede o artık kararını vermiştir. Ha bugün ha yarın döner diye bekliyen B tipi yatırımcıyı gözü yaşlı bırakıp gider.

A1 tipi yatırımcı: Uzun vadeci kurumsal yatırımcıdır. Havayı koklamada üstlerine yoktur. Emeklilik fonu gibi uzun vade yükümlülükleri olan yatırımcılardır. Sağlam kağıtlara uzun vade girer ve orada uzun yıllar kalırlar etliyle sütlüyle pek ilgilenmezler, araştırma departmanları topladığı kağıtlarla ilgili olumlu rapor verdikleri müttetçe oradadırlar. Olayı ince ince dantel gibi örerler acele etmezler ama temkinlidirler. Gelişmiş ülkelere çöreklenir azda gelişmekte olan ülkelere giderler. Riskli ülkelerin yakınından dahi geçmezler kaybetmeleri için dünya savaşının çıkması gerekir.

Hepinizi saygıyla ve muhabetle selamlarım.