Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

12 Aralık '14

 
Kategori
Doğal Hayat
 

Kuyu Yanı ve Pança Suyu

Kuyu Yanı ve Pança Suyu
 

Pança Suyu


Kurucaşile’nin Ömerler Mahallesindeki su kaynakları öncelikli olarak,”Kuyu” tabir edilen su kaynağı ile şehir merkezinden yaya olarak mahalleye geldiğinizde karşınıza çıkan “Pança Suyu”dur.

Her iki suyun antik çağlarda, Kurucaşile’nin güneyi boyunca uzanan Sarnıç,Kez Tepesi,Dede Kayası, Demirci Tepesi, Kel Kaya sırtlarından (550-600 m) ve Gökçukur mevkiinden getirildiği ifade edilmektedir. Her iki su kanalı da oldukça derindir. Kanallar taşlarla örtülerek, üstleri kapatıldığı için üst taraftan bu kanalları tespit etmek oldukça zordur.

Ömerler Mahallesi halkının su ihtiyacını karşılamak için açılan bu kanalların derinlik ve genişlikleri ayarlanarak, suyun gittiği yere çubuklardan ızgara yapılarak kanalların tıkanması da önlenmiştir.

“Kuyu”olarak adlandırılan su kaynağının ne zaman yapıldığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak uzun yıllar Kurucaşile’nin Ömerler Mahallesi sakinlerinin hizmetinde bulunan ve  “Kuyu” olarak tabir edilen ve “Kuyu Yanı” diye adlandırılan bu yerde daha önceleri bir maslak bulunmaktaydı. Maslağın iniş ve çıkışa elverişli en az on basamaklı merdiveni sayesinde, suyun dipteki gölcüğünden geliş ve gidişini görmek mümkündür. Bu suyun batı tarafının ortasında, bir ahlat ağacı vardı ve burada oldukça geniş bir alan bulunmaktaydı. Yaz aylarında mahalle sakinleri burada toplanır,hep birlikte sohbetlerini ederlerdi. Kadınlar hamurlu ekmek pişirecekleri zaman bu su kaynağını kullanırlardı. Daha sonraki yıllarda Belediye tarafından üstü toprakla kapatıldığı için bugün 30 yaş altında olan mahalle sakinleri “Kuyu Yanı Suyu’nu” bilemeyeceklerdir.

Ömerler Mahallesinde bulunan diğer bir su kaynağı “Pança Suyu”,iki kaynaktan akardı.

“Pança”sözcüğü Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğünde şöyle açıklanmıştır;

Pança:

1-Avuç (Derleme Sözlüğü c.9) Malatya-Maraş-Mersin

2-Avuç Dolusu  (Derleme Sözlüğü c.9) Adana

3-Büyüyen ekinin verdiği filiz, sürgün (Derleme Sözlüğü c.9) Taşköprü-Kastamonu

4-Pençe, avuç dolusu, parça olarak açıklanmıştır.     

Yol kenarında büyücek bir gölcük ile 20-30 m kuzeyinde, vadinin batı kenarında akan suyu soğuk olup, ikinci bir kaynak için “Çöğlen” şeklinde tahta oluklar yapılmıştı ki bu kaynağın döküldüğü derede halk buğday yıkar, kışlık turşuluk domateslerini taşla ezer, kilimlerini, kendirlerini tokaçlarlardı.

Kurucaşile 1957 yılında İlçe olduktan sonra kurulan belediyeler, mahallelere kanalizasyon döşedi, yollar yaptı. Ömerler Mahallesinde ise kanal döşeme işini yapan müteahhit, hendekler açarak, büzleri yerleştirmiş üzerlerini de sıvayarak, evlerin kanalizasyonunu “Pança Suyu”na bağlamıştı. Bir süre sonra ”Pança Suyu”nda koli görülmeye başladı ve tehlikeli bir hal almıştı. Sular klorlanmasına rağmen olumlu sonuç alınamadığı için Kurucaşile Belediyesi, İller Bankasından aldığı destekle 6-7 km lik mesafede bulunan başka bir kaynaktan su getirmiştir.

Yeni gelen su ile yüzyılların “Pança Suyu” önemini yitirerek, sadece temizlik işlerinde kullanılmaya başlandı. Bugün ülkemizde açılan kanalizasyona döşenen borular plastik olduğundan sızıntı yapmamaktadır. Bu durum göz önüne alındığında “Pança Suyu”ndan yeniden yararlanmak, “Pança Suyu”nu içme suyu olarak kullanmak mümkündür. Bunun içinde Ömerler Mahallesinin kanallarının değişmesi gereklidir ki böylece su eski haline dönüştürülebilecektir.      

“Pança Suyu”oldukça soğuk, debisi yüksek ve alabalık yetiştirmeye elverişli bir su’dur. Kurucaşile Belediyesi ve esnasının işbirliği, Kurucaşile Kaymakamı’nın teşviki ile “Pança Suyu”nu Kurucaşile’ye tekrar kazandırılması gerekmektedir.

Bunun dışında İlçemiz’de Antik Su kanalı diyebileceğimiz bir su kanalı daha mevcuttur.  Bu kanal Kurucaşile’nin Uğurlu, Danişment ve Kavaklı köyleri arasında yamaçtan akan iki kanalın mevcut olduğu ancak bu kanalların kaynak suyu olmadığı, kanalların bu çevrede bozulması neticesinde suların akmaya başladığı, antik çağlarda da deniz kenarına doğru uzandıklarının düşünüldüğünü belirtmiştir.

Kurucaşile Ömerler Mahallesinde bulunan “Pança Suyu ve Çeşmesi” tarihi eser olarak değerlendirilmeli ve Bartın Valiliği Kültür Müdürlüğü tarafından tarihi eser olarak koruma altına alınmalıdır.

 

 

 

 
Toplam blog
: 37
: 949
Kayıt tarihi
: 08.03.13
 
 

Maden kenti ya da emeğin başkenti Zonguldak'ta doğdum. Bartın'a bağlı "ahşap tekne yapımında bir ..