Lider Öğretmenler

Okulun amacı, kendi kendine yeten, özgüvenli, düşünen, üreten, problem çözebilen, sosyal, ruhen ve bedenen sağlıklı bireyler yetiştirmektir. Bu amacı gerçekleştirmedeki en önemli görev şüphesiz öğretmenlere düşmektedir. Ancak artık öğretmenler bambaşka bir kuşakla karşı karşıya. Öğrenciler, eski öğrenciler değil. Bilgi her yerden ulaşılabilir durumda. Bambaşka yöntemler, bambaşka kaynaklar var. Durum böyle olunca öğretmenler “bilgiyi veren kişi” olmanın ötesine geçmek zorunda kaldı. Sadece öğretmekle yükümlü olan kişiden, öğrenciye koçluk yapan, ona liderlik eden kişiye evrildi. Bilgiyi aktaran öğretmen yerine hem toplumsal gelişime hem de öğrencisinin, velilerin, meslektaşlarının bireysel gelişimine ön ayak olabilecek, yol gösterecek lider öğretmen modeli değer kazandı. Bu dönüşümü yakalayabilen, değişime direnmeyen, öğrencileri yanına katıp liderlik yapabilen öğretmenler öğrencilerin hayatlarında fark yaratabiliyorlar.

Öğretmen Liderliği Nedir?
Sözlük tanımıyla liderlik etmek,  bir grubu motive ederek onları belirli amaçlar etrafında toplayabilme ve bu amaçları birlikte gerçekleştirebilmek demektir. İyi bir liderin özellikleri tanımdan tanıma değişse de, genel olarak iyi bir lider topluma yarar sağlayacak değişimi yönetebilme becerilerine; sezgi, zeka ve bilgiye sahip olmalıdır. Sorumluluk ve vizyon sahibi, problem çözme kapasitesi olan, liderlik ettiği kitleyi iyi tanıyıp onları sürece dahil edebilen, potansiyellerinin en iyisini ortaya çıkartmalarını sağlayabilen, karar verip, verdiği kararları uygulamaya alabilen, istikrarını koruyabilen kişiler iyi liderlerdir.

Konu öğretmen liderliği olunca,  lider bir öğretmenin öğrencilerde fark yaratacak, değişimlerine ön ayak olabilmesi, sınıf dışına da taşan bağımsız projeler geliştirmesi, eğitim araştırmaları ve analizler yaparak akademik düzeyde eğitim politikaları ve öneriler oluşturmaları gerekiyor.

Nasıl lider öğretmen olunur?
Verdiğimiz öğrenci koçluğu eğitimlerimizde de vurguladığımız ve kazandırmaya çalıştığımız gibi lider bir öğretmenin güçlü, kararlı, bağımsız düşünebilen, yeni projeler üretme becerisine sahip, vizyon sahibi olması gerekir. 

Peki lider öğretmen neler yapar, nasıl davranır, nasıl fark yaratır?

Özellikleri:
    Sürekli öğrenmeye ve gelişmeye isteklidir.
    Liderlik ettiği grubun görüşlerini alır, ortak karar verir
    Her türlü kişisel gelişime açıktır. Hizmet içi eğitim ve geliştirme etkinliklerine katılır.
    İletişim becerileri kuvvetlidir, anlaşmazlıkları ve çatışmaları çözer
    Çevreye ve çevre sorunlarına duyarlıdır.
    Empatiktir
    Zaman yönetimi becerisi kuvvetlidir
    Sorunları kolay tespit eder, çözüm odaklıdır.
    Gruba güven verir
    Gerekli durumlarda risk alır
    Alanında uzmandır
    Farklılıklara önem verir

Öğrencilere karşı davranışları:
    Öğrencileri öğrenmeye teşvik ve motive eder.
    Bireysel gereksinimlerine ve beklentilere önem verir, bunları karşılar
    Çevre koşulları, amaç ve programlara uygun yıllık ve ders planları yapar.
    Aktif öğretim yöntemlerinin arayışı içerisindedir.
    Sınıf etkinliklerinde rol almada öğrenciyi isteklendirir.
    Sınıfta takım bilinci oluşturur, birlikte çalışmaya özendirir ve destekler.
    Engeller karşısında sabırlı ve dirençlidir.

Meslek arkadaşlarına, velilere ve okul yönetimine karşı davranışları
    Mesleki yardımlaşmaya değer verir. Paylaşımcıdır.
    Eğitim politikalarını birlikte oluşturur.
    Velilerle işbirliğinin önemine inanır.
    Ortak projelere ve etkinliklere destek verir. Takım çalışmalarına katılmada isteklidir.
    Hazırlanan okul ve çevre sorunları projelerine katkı sağlar.
    Program geliştirme çalışmalarına katılımda istekli ve becerilidir.
    Akademik eğitim politikaları oluşturur, eğitim araştırmaları yapar.
    Bağımsız okul etkinlik projeleri geliştirir.
    Etkin/işlevsel okul yönetimi projeleri ve önerileri geliştirir.
    Etkin öğretim için yeni kaynak arayışı içerisindedir.

Lider Öğretmen Olmak Kolay mı?
Lider bir öğretmenin muhatabı sadece öğrenci değil, aynı zamanda okul yönetimi, veliler, meslektaşları ve eğitimden sorumlu birimlerdir. Bu çok muhataplı sistemde öğretmenlerin okul şartlarından tutun da, bireysel dirençlere kadar birçok engelle karşılaşacağı muhakkak. Atmak istediğiniz adımlar için bürokratik engeller çıkabilir, “yapamazsın” ya da “o öyle olmaz” diyenler çıkabilir. Öğrenciler motivasyonunu kaybedebilir. Sil baştan başlamak zorunda kalınabilir. Öğrencinizin anne-babası itiraz edebilir.

Ancak yetersiz okul ortamları iyileştirilene, toplumsal bir bilinç dönüşümü gerçekleşene kadar öğretmenin kendisinin yapabilecekleri elbette var. Çünkü iyi bir lider, kafasına koyduğu şeyi gerçekleştirecek yolu da bulabilen kişidir.

Basında sosyal medyada fark yaratabilen lider öğretmenleri görüyoruz. Bu öğretmenlerden en bilineni belki de Ahmet Naç. “Elinizde ne olduğu önemli değildir. Önemli olan elinizdekilerle ne yapabildiğinizdir,” sözünü doğrularcasına, Ahmet Naç her geçen gün toplumu yanına katarak, öğrencilerinin hayat becerileri kazanmasında liderlik ediyor.

Bir diğer lider öğretmen 3 yıl önce 14 öğrencisi bulunan Antalya’nın Mahmutlar Kılıçarslan İlkokulu’nu bugün açık hava kütüphanesi bulunan, çevredeki özel okullara tercih edilen, uygulamalı tarım, tamirat gibi işlevsel dersleri de bulunan bir eğitim öğretim yuvasına dönüştüren Fatma Ayan. 

Şimdi, eğer bir öğretmenseniz iki seçeneğiniz var! Ya koşullardan şikayet edecek ama mevcut düzende öğretmeyi sürdüreceksiniz ya da elinizden gelenin en iyisini yapmak üzere “lider” şapkasını giyeceksiniz. Hangisini seçiyorsunuz?

Referans:

(1) SINIF YÖNETİMİNDE LİDERLİK VE LİDERLİĞİN SINIF YÖNETİMİNE KATKILARI (Yrd. Doç. Dr. İsa DAĞ Qafqaz Üniversitesi - Bakü/AZERBAYCAN, Yrd. Doç. Dr. Türker GÖKTÜRK Kiev Dragomanov Ulusal Pedagoji Üniversitesi Kiev/UKRAYNA http://www.jasstudies.com/Makaleler/957833225_12-%20Yrd.%20Do%C3%A7.%20Dr.%20%C4%B0sa%20DA%C4%9E.pdf