Lisan-ı münasiple konuşmak (uygun bir dille söylemek)

Eskiler bazen lisan-ı münasiple konuşmaktan bahseder. Bunu günümüz Türkçesine, uygun bir dille söylemek diye de çevirebilirim. Konuşurken karşındakini dikkate al, ruhunu, bedenini incitmeden söyle sözünü, demenin bir başka şeklidir bu. Muhattapla daha kolay iletişim kurmanın kestirmesidir lisan-ı münasip. Gerektiğinde, başkalarının hislerini de fark etmen, senin işini kolaylaştırır.

Öte yandan, fazlasıyla "politik" bulurum bu tavrı. Her şeyi, her düşünceyi lisan-ı münasip'e uydurma çabası; fazlasıyla yormaya, zorlamaya başlar ruhumu. Hele bir dümeni kırılmaya görsün kafamın!.. Allah ne verdiyse girişiveririm kelimelere!.. Artık beni tutabilene aşk olsun! Kendim bile beni durduramadıktan sonra!.. El sözü neye yarar ki?

Lisan-ı münasiple konuşmak, uygun bir dille söylemek; elbette çok önemli. Ama ille de her sözün en doğrusunu bulma, her durumda en uygun şekilde davranma kaygısı; bizi biz olmaktan uzaklaştırır, insanca davranmaktan alıkoyar.

Durduk yerde ayılık yapmanın alemi yok. Ama, lafın belini incelticem, dokuz düşünüp bir konuşucam tedirginliği de; tüm doğallığını alıp götürüyor ruhumuzun. Bu yüzden, ha bire başkalaşmaktayız. 

Herkesin uzlaşabildiği, anlaşabildiği bir söyleyiş, etrafını giderek kalabalıklaştırsa da; ölçüyü de kaçırmamak lazım denge işinde.

Çok zorlanırsa, önce sözcüklerine, sonra da düşüncelerine pranga vurabilir insan. Bu durum, farkında olmadan; hep alttan alan, onaylanmaya kilitli, hafif yalakalaşma eğilimi gösteren, başkaları yanında kendini giderek daha da silikleştiren hastalıklı bir davranışlar bütünü oluşturabilir kolayca. 

İnsanlığa yakışır şekilde yaşamalıyız. Kişisel, toplumsal endişelerin kimliğimizi yok etmesine izin vermeden... Kullandığımız dil, herkes kadar kendimize de uymalı. Lisan-ı münasip'e evet ama; doğruluktan ayrılmadan... O dil, adalet arayışımıza helal getirmesin. Bizi biz yapan değerlere, başkalarını da katabiliyorsak, ne mutlu... Her insan kendini ifade edebilmenin bir yolunu bulabilmeli... Bu, Yumuşak bir şekilde olursa ne ala... Ama gerekirse, kelleyi koltuğa almayı da unutmadan...

Not: Yazıda kullanılan görsel internetten alınmıştır.