Macaristan izlenimleri

Budapeste gezisi

 Gecen hafta 3 gunlugune  tatil icin Macaristana,  Budapesteye  gezmeye gittik. Tarihin buram buram koktugu bir sehir. Neresine  gitseniz muhakkak bir yerinde tarihi goruyor okuyorsunuz.

Biz Turkler  150 sene  bu sehre hukmetmisiz. Aslinda bu ulkeye hukmetmeyen de kalmamis gibi. 1000 seneden fazla bir tarihi , kendine ozgu bir lisani olmasina ragmen hic bagimsiz kalamamis hep baska devletlerin egemenligi altinda kalmis bir ulke.

Hun Imparatoru Atilladan tutun da Avusturya, Almanya, Osmanli,  tekrar Avusturya sonra yine Almanya, Sovyetler birligi derken sans eseri sovyetlerin dagilmasi  bir de bakmislar oratada kalakalmislar. Tarihleri boyunca bagimsiz olamadiklari icin olsa gerek  bu sefer de kendi istekleri ile Avrupa birligine  baglanivermisler. Iste ne olduysa ondan sonra olmus. Simdilerde  Ruslarin kominizm rejimini bile nerdeyse arar olmuslar.

Cok geveze bir taksi soforumuz vardi . Bir dokunduk bir daha durduramadik. Soforun anlattigi Macaristan tarihini rehberimiz bile anlatamadi.

Osmanli  egemenliginde  macaristandan birseyler almamis , sadece vermis ve belkide en rahat  ve guzel gunlerini o donemde yasamislar. Osmanlinin zaten gittigi yerlerde oranin insanlarini zorla asimile etme gibi bir gayeleri de yoktu.  Ama osmanli  hakimiyetini Avusturyaya  birakinca iste o zaman hayatin gerceklerini gormeye baslamislar.  En guzel araziler , binalar  birden bire Avusturyalilar tarafindan yagmalanmis.  Onlara o donemlerde bir tek  Almanya yakinlik gostermis  dertlerine deva olmak icin calisiyor gorunmus. Bir de bakmislar  ikinci dunya savasinda Almanlar bir tek kursun bile atmadan  Macaristani ele gecirmisler. Rusyaya karsi Macaristandan cephe acmislar. Ayni oyunu Almanlar Osmanliya da birinci dunya savasinda yapmislar bizi  Rusya ile harbe sokmuslardi.

Macarlar  Almanlarin yaninda savasmaya mecbur kalinca Rusya ve muttefikleri Budapestede tas tas ustunde birakmamislar. Almanlar da Macaristan duserse Almanyanin da dusecegini bildiklerinden  En buyuk  mudafasini budapestede yapinca gerisini siz dusunun.

Sonra  savas bitmis  Macarlar da Almanlar ile beraber yenik sayilmislar.  1945  ile 1956 senesine kadar  bir  bosluk olmus  bagimsiz gibi kalmislar  yikilan harabe olan Budapesteyi  onarmaya calismislar . Iste tam bu arada Ruslar Macaristana mudahale etmisler  ilk uc ay  macar gencleri  Macaristani savunmus hatta bir ara ruslari puskurtmusler bile.

Ne yazik ki Macaristanin  milliyetci gencleri  Rus yanlisi  hain Macar gencleri tarafindan Rusyaya satilmislar ve Ruslar  bu rus yanlisi  kisilerin daveti uzerine tekrar  gelmisler. Hem iceriden hem disaridan  iki dusmana  karsi koyamiyan  Macar  bagimsizligi icin cirpinan gencler  buyuk  bir katliama ugramislar.  300 bin ile 400 bin arasi  Macar ulkeyi terk etmek durumunda kalmis , onbinlercesi ise Sovyet gizli servisi tarafindan iskenceler altinda canlarini vermisler.

Bu gun budapestede  TEROR Museum adi altinda Ruslarin  yaptiklari iskenceler ve iskence aletleri sergileniyor.  Rusya meraklilarina o muzeyi ziyaret etmelerini tavsiye ederim . Gorsunler , gorsunler  ki bizdeki  hainler  basaramadiklari Turkiyeyi Rusyaya peskes cekemedikleri  icin  dua etsinler.

Ruslar zenginlerin butun mal varliklarina el koymus  bu mallari  fakir Macar halki arasinda paylastirmis. Bu gun hala daha  o mallar  ruslarin paylastirdiklari kisiler tarafindan kullaniliyor. Bizim taksi soforu de bu mallardan birinde kiraci olarak oturuyormus. Ama isin gercegi ise bambaska imis.  Butun bu hengame bitince bir de bakmislar  Macaristanin en guzel mulklerinde  Sovyet gizli servisi ve polit buro uyeleri oturur olmus. Kendileri ise 35 – 40 metrekare evlerde.

Iste herkez  bu duruma tam alismisken birden bire Sovyetler birligi cokuvermis. Bunlar ortada bagimsiz olarak kalivermisler.  Ne yapacaklarini sasirip bu sefer kendi istekleri ile Avrupa birligine baglanivermisler.

Uzaktan davulun sesi guzel geldigi  davulun yanina yaklasinca  anlasilivermis.  Malum Macaristan  duz  ve Tuna nehrinin suladigi  verimli  bir arazi uzerinde kurulmus.  Tam misir ekecekler Fransiz ciftcisinin baskisi ile Buruksel  hayir ekemezsin demis, Tamam biz aycicegi ekecegiz  demisler bu sefer de Italyanin  ciftcilerinin baskisi ile Buruksel ekemezsin demis, Arpa yulaf ekelim demisler Ingilizler olmaz demis, Hayvancilik yapalim demisler  Fransiz, Ingiliz, Alman  ayaga kalkmis Olmaz yapamazsin demisler. E eeee Sanayi de yok.

Anliyacaginiz  Avrupa birliginin  zengin ulkelerinin elinde  oyuncak,  iscileri ise asgari ucret 300 euroya modern kole oluvermisler. Issizlik ise yuzde 12.5  ve  artiyor . Macar Nufusu ise sadece 10 milyon.

Boyle bir ulkeyi gorunce  yatip kalkip halimize sukurler olsun diyorum.  Bir de yaptiklarini hic begenmesem de  Sayin Ecevite Turk Halkinin bir Tesekkur borcu oldugunu  dusunuyorum. Zira Yunanistan ile  Turkiyeyi de Avrupa birligi icin cagirdiklarinda  bu uyelige karsi cikip  halkimizi Avrupanin  zengin devletlerine kole yapmadigi icin.

Bu arada Avrupa birligi  diye  yanip tutusanlarin  ilk once Macaristana gitmelerini de oneriyorum tabii ki. Bakalim bu ulkeyi gordukten sonra hala daha Avrupa birligi diyebilecekler mi ?

Bizim tatili sorarasaniz cok guzel gecti , Buz gibi her gun yagmur yagan  bir Londradan  24 derece  gunesli bir  Budapeste icimize bir ferahlik, sicaklik  Verdi . Doya doya bir tarih yasadik.  Bizden ise bir Gul Baba Turbesi kalmis  onu ziyaret ettik .Tertemiz bir sehir gorduk. Budapestenin en buyuk  bulvari uzerindeki  Hero Square cok yakin  Turkiye buyukelciligini ziyaret ettik. Calisanlari ile sohbet ettik. Tuna nehri uzerinde  gemi ile tura katildik. Anliyacaginiz  mutlu mesut Geriye , Londraya donduk.