Madonnari - Tebeşirle Yerleri Boyama Sanatı

Yerlere tebeşirle resim yapma sanatı, ilk olarak 16. yüzyılda İtalya’da, sanatçılar kaldırımları tebeşir yardımıyla tuvale çevirmeleriyle başladı. Bu gelenek, 400 yıl sonra, 1972’de bir İtalyan köyü olan Grazie di Curtatone’de bilinen ilk sokak boyama festivalinin gerçekleşmesiyle yeniden ortaya çıktı ve yaygınlaştı.

Madonna, bakire Meryem’in İtalyancası ve İtalya’da sokak ressamları genelde Meryem’in kilise duvarlarındaki tarihi ve dini temalı resimlerini çalıştıkları için “Madonnari” adını almışlar. Yüzyıllar boyunca Madonnari’ler tüm İtalya’da şehir şehir dolaşıp, buldukları her kaldırımı sadece tebeşir kullanarak sanat eserine dönüştürdüler, çalışırken izleyenlerin bıraktıkları bahşişlerle ya da himaye edenlerin istediği resimleri çizerek geçimlerini sürdürdüler.

Bu resim tekniği, gezgin ressamlar sayesinde, tüm Avrupa ülkelerine ve Amerika’ya yayıldı. Şu anda yaz ayları boyunca neredeyse her hafta dünyanın birçok yerinde pek çok sokakta yerleri boyama festivali düzenleniyor.

Türkiye'de Madonnari

Bu etkinlik Türkiye'de ilki 2004 yılında olmak üzere, sonuncusu 2006'da Coşkun Aral ve Kadıköy Belediyesi'nin ortaklaşa düzenledikleri "Yeryüzünün Yüzleri" adı altında yılında yapılmıştı.

“Tebeşir ile renkli bir yeryüzü...”

Her yaştaki insanın dünyasını renklendiren bir etkinlik olarak çağrısı yapılan “Sokaklarda yerleri boyama sanatı”na katılımda sanatçılar, öğretim görevlileri,İstanbul’un çeşitli ilköğretim okullarından gelen öğrencilerle, çeşitli yaş gruplarından insanlar Caddebostan sahilinde bir araya gelmişler; etkinlikte ressamlar, dağıtılan yumuşak ve kremsi yapılı özel tebeşirlerle kendilerine ayrılan alanlarda, kimi ellerindeki kağıtlarda yeralan özel resim ve desenlere bağlı kalarak, kimi o an içinden geldiğince doğaçlama duygusuyla saatlerce yerleri çizdiler, boyadılar, gölgelendirdirip, resimlerine derinlik vermişlerdi.

Bu tür etkinliklerde hedeflenen amaç 2006 yılındaki etkinlik bildirisinde şöyle yazılmıştı:

"...sanatı sevdiren, her yaştan insanı bir araya getiren bu eğlenceli etkinliği her yıl gerçekleştirebilmek; bu işin uzmanı olan ressamlarla beraber, ilköğretim okullarından çocukları, üniversite öğrencilerini, kimsesizler yuvasından çocukları, engellileri, işitme engellileri, ressamları, amatörleri davet etmek, her yaştan insanın bu aktiviteye katılabilmesini sağlamak, sokak resmi sanatını, Türkiye’nin birçok bölgesine taşımak ve daha fazla insana sevdirmek."

Bu etkinliğin bir izleyicisi olarak ben de oldukça keyif almıştım. Yazın kavurucu sıcaklarının habercisi olan şu günlerde iki sene önce yapılan bu etkinliği hatırladım ve acaba birilerinin yine böyle bir hazırlığı var mı diye meraklandım açıkçası.

Uzay Gökerman