Magnezyum

Magnezyum

Psikonöroimmünoloji

 

Magnezyum Dünya'nın kabuğunda en bol bulunan yedinci elementtir, vücudumuzda dördüncü en bol katyondur. Hücre içi potasyumdan sonra en bol bulunan katyondur.  İnsan vücudu, toplam vücut ağırlığının yaklaşık %0.034- 24 g (1 mol) magnezyum içerir.  Magnezyum esas olarak kemik (% 60), kas (% 20) ve yumuşak dokularda (% 20) depolanır.  % 1'den daha azı kandadır.

 

Magnezyum, enerji üretimi, protein ve nükleik asit sentezi, hücre büyümesi ve bölünmesi ve hücre zarlarının korunması dahil olmak üzere 300'den fazla metabolik reaksiyonda bir aktivatördür.  Bir kalsiyum kanal blokeri olarak nörotransmitterleri, kas kasılmasını ve gevşemesini düzenler ve böylece zihinsel fonksiyonları, (kalp) kas fonksiyonunu, nöromüsküler kontrolü, kas tonusunu ve kan basıncını etkiler.

 

Magnezyum esas olarak hücre içinde bulunur (% 95). Kanda özellikle eritrositlerde saptanır (serumdan üç kat daha yüksek konsantrasyon).  Genellikle serumdaki magnezyum içeriği belirlenir (hücre dışı magnezyum). Hücre içi magnezyum ise gerçek magnezyum durumunu gösterir.  Sonuç olarak kanda ölçüm sonuçları magnezyum durumunun gerçek bir resmini vermeyecektir.  Serum magnezyum analizine düzenli olarak fazla güven duyulduğu için, magnezyum eksikliği sıklıkla fark edilmez. Magnezyum durumunu belirlemek için ayırıcı bir tanı parametresi, artan bağırsak peristalsisine bağlı olarak karın ağrısının varlığı veya yokluğudur (bazen ishal de oluşabilir). Bu, hücrelerin magnezyum ile doyurulduğunun ve takviyenin gerekli olmadığının bir işaretidir.

 

Normal bir magnezyum seviyesinde, diyet magnezyumunun %40-50'si tüm sindirim sisteminde, ancak esas olarak duodenumda emilir. Diyetteki çeşitli faktörler emilimi etkileyebilir. Magnezyum sitrat gibi organik olarak bağlı magnezyum formları, magnezyum klorür, magnezyum hidroksit ve magnezyum sülfat gibi inorganik magnezyum formlarından daha iyi emilir. Hala gıda takviyelerinde yaygın olarak kullanılan (inorganik) magnezyum oksit pratik olarak çözünmez ve bu nedenle zor emilir. Organik olarak bağlı magnezyumun özel bir formu, magnezyum şelattır. Magnezyum şelat, çözünür bir magnezyum tuzu ile tercihen iki amino asit (dipeptit) molekülü arasındaki kovalent bir bağdır. Amino asit glisin, küçük boyutu ve pH düşürücü özelliği nedeniyle bu bağlamda en uygun amino asittir. İki glisin molekülünün bir magnezyum tuzu molekülü ile kovalent bir bağına magnezyum bisglisinat denir. Magnezyum bisglisinat muhtemelen en iyi emilebilen magnezyum formudur. Bisglisinatlar vücut tarafından bir mineral olarak değil, bir amino asit olarak görülür. Bağırsakta magnezyum gibi minerallerin normal olarak emildiği iyon kanallarından daha fazla dipeptid kanalı vardır. Bu şekilde mineral rekabetinden rahatça kaçınılır.

 

Magnezyum sitrat ve magnezyum bisglisinat formları üzerinde henüz çok az karşılaştırmalı araştırma yapılmıştır. Bununla birlikte, araştırmalar magnezyum seviyelerinin serumda ve beyinde magnezyum bisglisinat uygulandıktan sonra arttığını, ancak kaslarda artmadığını göstermiştir. Buna karşılık, magnezyum sitrat alan kişilerde tüm dokularda yüksek ancak  beyinde daha az seviyede saptanmıştır. Buna dayanarak, sinir sisteminin düzgün çalışması, bellek, konsantrasyon ve öğrenme performansı için magnezyum bisglisinat kullanmak en iyisidir. Çok egzersiz yapan kişiler için ekstra magnezyum sitrat önermeyi seçebilirsiniz. Bu, güçlü ve esnek kasların korunmasına katkıda bulunur ve enerji metabolizmasını destekler.

 

Bir kişinin günde vücut ağırlığının kg'ı başına ortalama 5 mg magnezyum gerekir. Eksiklik, yetersiz alımdan değil, aynı zamanda magnezyum düzenlemesinin bozulmasından kaynaklanabilir. Bağırsak hipoabsorpsiyonu, idrar yoluyla kayıp, azalmış kemik emilimi, insülin direnci ve stres  eksikliğe neden olur. Magnezyum eksikliği gastrointestinal, iskelet ve merkezi sinir sistemlerini olumsuz etkiler. 

 

Magnezyum eksikliği genellikle kas krampları ve yorgunluk ile kendini gösterir. Diğer erken magnezyum eksikliği belirtileri mide bulantısı, iştahsızlık, kusma, halsizlik, karıncalanma, uyuşma, nöbetler, kişilik değişiklikleri, anormal kalp ritmi ve koroner spazmları içerir. Bu nedenle bunların hepsi magnezyum kullanımı için endikasyonlar olabilir, ancak magnezyum çeşitli hastalıklarda da iyileşme sağlayabilir. Magnezyum eksikliği genellikle stres yanıtı ile sonuçlanır, ayrıca kalp hastalığı, artmış kan basıncı, inme ve hamilelik komplikasyonları riski taşır.

 

Magnezyum ve NMDA reseptörü

Magnezyum, sempatik sinir sisteminin aktivitesini düzenler. N-metil-D-aspartat (NMDA) reseptörünün bir antagonisti ve sempatik nörotransmitterlerin inhibitörü olarak işlev görür. Bir NMDA reseptörü, sinaptik sonrası nöronların hücre zarında bulunan bir reseptör proteinidir. NMDA reseptörleri nöronal gelişim, sinaps oluşumu için önemlidir ve bilgi sunumunda rol oynar.

 

NMDA reseptörü, hücrenin ihtiyaçlarına bağlı olarak, sinaptik yarık ve iç hücre ortamı arasında kalsiyum, sodyum, potasyum ve klorür değişiminin gerçekleştiği bir iyon kanalı içerir. Magnezyum, taurin, glisin, glutamat ve GABA reseptöre yerleştirilebilir veya iyon kanalını (magnezyum) kapatabilir ve etkisini hızlandırabilir veya yavaşlatabilir. Belirli koşullar altında, NMDA reseptörü aşırı veya az olabilir, bu da nöronlara zarar verebilir (Zoutewelle, 2017).

 

Örneğin reseptör aktive edici maddelerin yetersizliği nedeniyle yetersiz aktif olan bir NMDA reseptörünün nöronlar üzerinde çok az uyarıcı etkisi vardır, bu da öğrenme ve konsantrasyon sorunlarına yol açabilir ve ayrıca nörodejenerasyon ve şizofrenide önemli bir rol oynayabilir (Newcomer, 2000). İnhibitör maddelerin yetersizliği nedeniyle aşırı aktif olan bir NMDA reseptörü, nöronları çok fazla uyarır, bu da aşırı uyarılma ve hasara neden olabilir, muhtemelen eksitotoksisite ve ayrıca nörodejeneratif bozukluklara neden olabilir (Choi 1988).

 

NMDA reseptörlerinin artan aktivitesi nedeniyle çok büyük bir kalsiyum akışı, muhtemelen mitokondriyal hasar riskinin artmasına ve oksidatif hasara neden olabilecek reaktif oksijen partiküllerinin (ROS) oluşumu riskinin artmasına neden olur. Sonuçta, aşırı durumlarda, beyin hasarından şüphelenilir ve apoptoz meydana gelir (Adam-Vizi, 2010 ve Wang, 2018).

 

Magnezyum, reseptördeki iyon kanalını bloke ettiği için aşırı uyarılmış bir NMDA reseptörünün söndürülmesinde merkezi bir rol oynar. Bu engelleme, kalsiyum gibi diğer iyonların içeri akışının ve dışarı akışının olmamasını ve dolayısıyla sinyal iletiminin gerçekleşmemesini sağlar. Böylece, magnezyum NMDA reseptörünün bir antagonisti olarak işlev görür. Giderek daha fazla çalışma, düşük magnezyum seviyelerinin migren, depresyon, epilepsi ve Alzheimer hastalığı gibi çeşitli nörolojik bozukluklarla ilişkili olabileceğini göstermektedir (Baaij, 2015 ve Wenwen, 2019)

 

Fonksiyon

Elektrolit dengesi Magnezyum çeşitli elektrolitlerin endojen bir düzenleyicisidir. Sodyum potasyum pompasını etkinleştirmek için magnezyum gereklidir. Sonuç olarak, magnezyum membran potansiyelini etkiler. Magnezyum eksikliği ile birlikte, hücrede hücresel fonksiyonları ciddi şekilde bozabilecek yetersiz magnezyum ve potasyum vardır.

   

Magnezyum, sodyum-kalsiyum eşanjörlerini aktive ederek kalsiyum alımını ve dağılımını azaltır, ayrıca kalsiyum kanallarını rekabetçi olmayan bir inhibitör olarak bloke eder ve endoplazmik retikulumdan serbest bırakır. Kalsiyum homeostazı kısmen magnezyum gerektiren paratiroid hormonunun (PTH) oluşumu ile kontrol edilir (magnezyum D vitamini aktif formuna dönüştürür). Bu nedenle, magnezyum eksikliğine doğal olarak değiştirilmiş bir elektrolit dengesi eşlik eder. Magnezyum ATP pompaları daha az çalıştığı ve membran potansiyeli değiştiği için sodyum ve kalsiyum içeriği artarken hücredeki potasyum içeriği azalır. Sonuç olarak, magnezyum eksikliği kas krampları, yüksek tansiyon ve krampların (vazospazmlar) neden olduğu koroner ve serebral vazokonstriksiyonlarla bağlantılıdır. 

 

Kalsiyum kanalı bloke edilmesi 

Magnezyum ve kalsiyum metabolizması yakından ilişkilidir. Magnezyum bir kalsiyum kanal blokeridir: magnezyum tarafından aktive edilen çeşitli enzimler aslında kalsiyum tarafından inhibe edilir. Bir kalsiyum kanalı bloke edici olarak, magnezyum nörotransmitter salınımını, kas kasılmasını ve gevşemesini düzenler. Bunun sonucu, magnezyumun kalp kası fonksiyonu, nöromüsküler fonksiyonlar, kas gerginliği, kan basıncı ve diğer önemli vücut fonksiyonlarında önemli bir rol oynamasıdır.

 

Enerji metabolizması

Magnezyum ayrıca aerobik enerji üretiminde görev alır. Direk olarak magnezyum-ATP kompleksinin bir parçası olduğu ve dolaylı olarak glikoliz ve oksidatif fosforilasyonda ATP üreten enzimlerin enzim aktivatörü olarak görev alır.

 

Hormon dengesi göz önüne alındığında, magnezyum eksikliği spazmlara, tromboza, kan basıncında artışa, inflamatuar reaksiyonlara, stres ve vazokonstriksiyona bağlı iskemiye yol açabilir. Ek olarak, magnezyum eksikliği PTH'nin etkisine müdahale eder, bu da hipokalsemi ve bazen hipokalemiye yol açabilir.

 

Endikasyonlar

 

perinatal

Preeklampsi gebeliklerin % 3 ila 10'unda görülür. Nedeni bilinmiyor, ancak anne ve fetüste ciddi hastalıklara ve hatta ölüme yol açabilir. Preeklampsi ve eklampsi semptomları düzelir çünkü magnezyum doğrudan ve dolaylı olarak beyin ve rahimde vazodilatasyona neden olur. Dolaylı olarak vazodilatörlerin salgılanmasını teşvik eder ve vazokonstriktörlerin zayıflamasını sağlar. Ek olarak, magnezyum erken doğumun önlenmesine yardımcı olur. Geliştirilmiş magnezyum alımı, eklampsiyi önlemeye ve iyileştirmeye yardımcı olabilir. İki Cochrane, magnezyum tedavisini fenitoin tedavisinden daha etkili olarak değerlendirmiştir.

 

Tip 2 diyabet? 

Magnezyum takviyesinin glikoz metabolizması üzerinde olumlu bir etkisi vardır. İnsülin duyarlılığı ve serum potasyum, diyabetin kontrol altına alınmasına ve damar komplikasyonlarının önlenmesine yardımcı olabilir. Magnezyum seviyesi ve insülin seviyesi etkileşime girer, kaybedilen magnezyumun eklenmesi diyabetiklerde klinik tabloyu iyileştirebilir.

 

Akciğerler

Magnezyum kas hücresi gevşemesine katkıda bulunabildiğinden ve anti-enflamatuar özelliklere sahip olduğundan, magnezyumun astım tedavisinde etkili olması beklenebilir. Bronkospazm ve bronşiyal reaktivite azalır. Akut şiddetli alevlenmelerde, geleneksel tedavi başarısız olduğunda magnezyum tedavisi bir çözüm sağlayabilir.

 

Kemik ve Hücre Dokusu?

Magnezyum eksikliğinin tüm kemik dokusu hücreleri üzerinde olumsuz bir etkisi vardır, bu da zayıf yeni hücrelerin üretilmesine ve eskilerinin bozulmasına neden olur. Kemik dokusu yapı ve miktar olarak dejenere olur, kemik daha hızlı kırılır. Menopoz sonrası kadınlarda ve yaşlı erkeklerde, magnezyum takviyesi kemik kırıkları ve kemik kaybını önlemeye yardımcı olur ve hatta kemik yoğunluğunu arttırır.  Düşük magnezyum seviyesi ayrıca insan endotel hücreleri ve fibroblastların yaşlanmasını hızlandırır. Bu nedenle, artan magnezyum alımının daha sağlıklı yaşlanmaya ve yaşa bağlı hastalıkların önlenmesine katkıda bulunması beklenebilir. 

 

Zihinsel işleyiş?

Beyindeki magnezyum, bellek ve konsantrasyon gibi bilişsel işlevleri destekler. Magnezyumun anti-anksiyete etkisi kısmen magnezyumun kas sistemi üzerindeki rahatlatıcı etkisi ve nörotransmitterler üzerindeki düzenleyici etkisi ile ilgilidir. Çeşitli çalışmalar, anksiyete belirtileri ile azalmış magnezyum durumu arasındaki bağlantıyı göstermektedir. Kompulsif bozuklukların magnezyum eksikliği ile şiddetlendiğine dair belirtiler de vardır.

 

 

Depresyon

Magnezyumun NMDA reseptörünü bloke ederek depresyonu hafifletebileceğini iddia eden araştırmacılar da vardır. NMDA reseptörü depresyon patolojisinde rol oynayabilir (Baaij, 2015).

 

Epilepsi

Birçok çalışma, epilepsi hastalarının kandaki magnezyum seviyelerinin azaldığını göstermektedir. Magnezyum durumu ile nöbet gelişimi arasındaki ilişki, magnezyumun NMDA reseptörünü bloke etmedeki rolü ile açıklanabilir (Baaij, 2015).

 

Kontrendikasyonlar

Bozulmuş böbrek fonksiyonu, kalp bloğu (kalbin uyaran iletiminde bir rahatsızlık) ve nöromüsküler bozukluklar durumunda, magnezyum takviyesi mümkünse sadece tıbbi gözetim altında yapılmalıdır. 

 

Yan etkileri

İnorganik magnezyum, özellikle magnezyum sülfat ve magnezyum klorür ile yoğun tedavi geçici ozmotik ishale neden olabilir. Kabızlık durumunda, düzenli olarak daha yüksek dozlarda magnezyum önerilir. Magnezyum sülfatın ishale neden olması diğer magnezyum tuzlarından daha olasıdır çünkü magnezyum gibi sülfat ozmotik bir etkiye sahiptir.

 

Etkileşimler

Tetrasiklinler, digoksin, penisilin, demir veya siprofloksasin ile birlikte kullanılması, kompleks oluşum ve magnezyum inhibe edici gastrik asit oluşumundan dolayı bu ajanların emilimini azaltabilir.

 

Dozaj

Günlük önerilen magnezyum miktarı 300 mg'dır, ancak gerçek magnezyum gereksinimi yaş, cinsiyet, gebelik, meslek, spor, diyet, yaşam tarzı ve ilaçlar gibi faktörlere bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Olumsuz koşullarda, magnezyum gereksinimi günde 600-700 mg'a ulaşabilir. 

 

Sinerji

Magnezyum için önemli bir kofaktör B6 vitaminidir. B6 vitamini magnezyumun vücut hücrelerine taşınmasına yardımcı olur. Ayrıca C vitamini, D vitamini, kalsiyum ve fosfor da sinerjik bir etkiye sahiptir. Kalsiyum, D vitamini ve fosfor özellikle kemik ve diş metabolizması alanında sinerjiktir.

 

Yukarıdaki içerik bilgilendirme amaçlıdır. Kullanım sadece sağlık profesyonelinin önermesi ve kontrolünde olmalıdır.