Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

01 Haziran '10

 
Kategori
Türkiye Ekonomisi
 

Maliye bakanlığı gelir idaresi bir üst kurula devredilebilir mi?

Maliye bakanlığı gelir idaresi bir üst kurula devredilebilir mi?
 

ilgazetesi.com.tr


Vergilendirmek Devlet olmanın en önemli özelliklerindendir. Devlet bu özelliğinden dolayı vergi salmak ve bunu zorla toplamak için yasal düzenleme yapma gücüne sahip olmaktır. Türkiye’de vergi toplama İşi Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılır.

Genel olarak devlet bütçesi yapılırken Bütçe gelir/gider dengesini sağlamak için siyasi otorite kararını verir.

a) Vergi Salmak, b) İç veya Dış Piyasadan borç almak.

Borç almak gibi, vergi salmanın da ciddi kuralları ve kurallara uyulmadığı zamanda sakıncaları vardır.

- Vergiye konu eylemin veya varlığın tesbiti,

- Vergi oranlarının oluşturulması, - Vergi Tahsialatında izlenecek yöntemler,

- Verginin adil-eşit-ödenebilir olması,

Ekonomik olduğu kadar siyasi sonuçlar da doğurur.

Vergilendirmek; iki ucu pis bir değneği tutmak gibidir. Nereden, ne zaman ve nasıl tutulacağını bilmek gerekir. Vergilendirilme sonucunda ülkedeki serveti ve buna bağlı olarak ülkedeki sermayeyi azaltıcı etkisi olmamalıdır. Çok vergi koyarsanız öncelikle ortam-piyasa zarar görür, daha sonra piyasa oyuncusu olan müteşebbis oynamaktan vazgeçer. Ya mükellef işini kaybeder ve alınacak vergi kalmaz, ya da mükellef yurt dışına veya kayıt dışına kaçar. Vergiyi az koyarsanız; bir tarafta kontrol edilemez bireysel servetler olurken, diğer tarafta borç içinde yüzen devlet olur. Karar verin biz hangi ülkede yaşıyoruz?

Vergi yerine göre bir kurşun gülle, yerine göre bir tüy hafifliğinde olmalıdır. Vergi bir cam macunu gibidir. Şekil vermek isterseniz çok sıkmanız gerekebilir, o zaman da elinizden kaçar. Hiç sıkmazsanız şekle girmez. Ne kadar geç şekil vermek isterseniz, şekle girmesi daha çok zaman alır.

Yıllardır hiçbir siyasi otorite tarım kesimini vergilendirme konusuna ciddi neden eğilmez? Tarım alanları da birer servet sayılırsa neden bunlardan servet vergisi kapsamında vergi alınmaz. Tek cevap. “Al da gör bakalım, bir sonraki seçimde oy alabilecek misin?”

Teorik olarak Devlet istesin 1.- TL vergi bile kaçırılamaz, ama teorisi öyle de uygulaması böyle değildir. Türk Maliye sistemi son 10 yıldır, bilgi toplama, sınıflandırma, değerlendirme ve buralardan da vergi kaçaklarını tespit ederek kaçakları önlemeye çalışmaktadır. Şu an Maliyenin elinde;

- Aracınıza aldığınız akaryakıt dökümleri,

- Banka hareketleri,

- Kaldığınız otelin yer ve tarihleri ,

- Yurt dışı çıkışları, - Ev adresiniz,

- Kredi kartı harcamalarınız ,

Bulunmaktadır. Sadece bunları incelese ne kadar vergi kaçağı çıkar. Neden incelemez? Bu iş önce denge işidir. Daha sonra siyasi bir iştir. Birkaç yıl sonra mükellefin kestiği fatura/fiş ayni anda maliye Gelir İdaresince izlenebilir halde olacak. Buna rağmen de yeterince inceleme yapılamayacak.

a) Yetersiz sayıdan daha çok, yetersiz bilgi ve eğitim donanımda bulunan maliye yapılanması inceleme yapmaktan daha çok evrak tasnif edip, zaman aşımından önce tahsili yoluna gitme yolunu seçmiş yapılanma içindedir.

b) Siyasi baskılar maliye teşkilatındaki vergi dairelerine kadar uzanmakta ve burada da yerel siyasetçiler aracılığıyla etken değildir demek biraz gerçeğe aykırı olabilir. Maliye; vatandaş üzerindeki çemberi yavaş yavaş daraltmaya çalışmaktadır. Bu görünen çabaya karşın Maliye Gelir İdaresi; normal vatandaşın pek bilmediği (vergi tekniği ve hukuk açısından ciddi uzmanlık gerektirir.) yöntemler yoluyla mükelleflerle anlaşarak vergi cezalarını tahsile çalışmaktadır. Adına uzlaşma, pişmanlık vb. denilen yollarla vergi borcunu ödemeyen mükelleflere tahakkuk etmiş vergi cezalarında özel olarak indirim yapılırken, diğer taraftan da genel olarak halk için çeşitli adlar altında afları yapılarak vergiden vazgeçilmektedir. Maliye Gelir İdaresi altı delik kovayla bütçeye su taşımaya çalışmaktadır. Bir taraftan azar, azar su taşırken, kovanın altını delik olduğunu bilmekte ve bir şey yapamadığı gibi siyasilerce yeni delikler açılmasına da engel olamamaktadır.

- Vergi Toplama maliyetimiz nedir?

- Vergi tahsil/Vergi tahakkuk oranımız nedir?

- Mükellef sayımız ile Yetişkin Vatandaş sayımızın oranı nedir?

- Toplam vergi tahsilat ve tahakkuku içinde Dolaylı/dolaysız vergilerin, gelir, servet, dolaylı vergilerin oranı nedir?

- Servet ve gelirden alınan verginin mükellef ve vatandaş başına düşen tutarı nedir?

- Toplam mükellef ile incelenen mükellef oranı nedir?

Bu sorular halka düzgün olarak açıklanmadığı sürece duvarlara vergi ile ilgili özlü sözler yazmanın geçerliliği yoktur. Ancak bunlar açıklansa da vatandaşın vergi kaçırmaya devam edeceğini unutmamak gerekir. Son 20 yıldır hiç duydunuz mu? İller bazında hangi firmalarla kaçar TL.lık uzlaşma yapılmıştır. Açıklanmaz, gerekçesi “yasalara göre bunu açıklanması uygun değil.” Denir.

“”””Maliyenin gelir İdaresi Bölümünün çalışma şekli olarak bir üst kurula devredilsin ve bağımsız çalışsın””” diyeceğim, ama tüm üst kurulların durumu ortada. Adı bağımsız, ama kendisi bağımlı üst kurullarla bu işler olmaz. Devlet yönetimini elinde tutan siyasi otorite en son Maliye teşkilatındaki yetkilerini devreder. Siyasi otoriteyi kasadan kimse uzaklaşamaz ve o da uzaklaşmaz.

Bağımsız bir üst kurul olan EPDK aracılığıyla Akaryakıt bayisine ve pompadan satış şekline kadar nüfus eden ve kontrol altına alan Devlet, nedense bağımsız bir Gelir İdaresi başkanlığı ile bu etkinliğini vergi konusunda neden artırmaz? Oturduğunuz sokaktaki esnaftan alış verişe gidin, küçük esnaf her zaman kasada durur. Kolay kolay kasayı kimseye güvenmez. Bizim siyasetçilerimiz de nedense küçük esnaf gibi kasanın başından, gelir İdaresinin başından ayrılmak istemiyorlar. Buna rağmen bu konuyu tartışmakta yarar olacağı düşüncesindeyim.
 
Toplam blog
: 55
: 4036
Kayıt tarihi
: 02.03.09
 
 

15 yıldır  İnsan yaşamı ile doğanın kuralları arasındaki benzerlik, kaos, değişim, kaostan düzene..