Maymunlar Cehennemi'ne güncel yorum

“Siz manyaklar sonunda yaptınız! Onu yok ettiniz! Siz hepiniz cehennemliksiniz!...” sinemanın en ünlü repliklerinden birisidir. 1968 yapımı ilk “Maymunlar Cehennemi-Planet of the Apes”nin finalinde nükleer savaş sonunda yıkılmış Özgürlük Heykeli ve medeniyet karşısında astronot George Taylor’ı canlandıran Charlton Heston hayal kırıklığını dudaklarından dökülen bu sözler ile ifade ederken, film boyu farklı bir gezegen olduğunu düşünen seyirciyi de şoke ediyordu. Fransız yazar Pierre Boulle’un yazdığı Maymunlar Gezegeni’nden yapılan uyarlama, 1968-1973 yılları arası çevrilen beş film ile sinemanın en sevilen bilimkurgu serilerinden birisi oluyordu. İlk film çok uzun bir uzay yolculuğundan uyanarak bilmedikleri bir gezegene zorunlu bir iniş yapan astronot ekibinin, ileri medeniyet seviyesinde yaşayan maymun ve onlara kölelik yapan insan topluluğu ile karşılaşmasıyla başlar. Astronotlardan Taylor, insan avcısı maymunlar tarafından tutuklanarak deneylerde kullanılmak üzere kafese kapatılır. Araştırmacı maymun doktor Zaius yeni tutuklunun “maymunlar kadar zeki” olduğunu anlamasından sonra onu özel koruma altına alır. Finalde kaçmayı başaran Taylor, başka bir gezegen sandığı yerin gerçekte nükleer savaş sonrası yıkılmış dünya olduğunu anlar ve yukarıdaki sözleri haykırır. Soğuk savaş dönemini tanımlayan nükleer savaş tehlikesinin, insanlar için nasıl bir son hazırladığının altını çizen bu çarpıcı final aynı zamanda insanların “öteki” yi anlamasını da alt metin olarak sunuyordu. Kendisini en zeki canlı olarak gören insan küçümsediği diğer canlılarında gelişip uygarlık olabileceğine tanıklık ediyordu. Hem de köleleşerek. Öykü ırkçılıkla ilgili maymunların siyah ırkı, insanların da beyaz ırkı temsil ettiği şeklindeki alegorik kodlamalara da sahipti.  

Bize cins olarak yakın olan maymunun iktidarımızı tehdit eden canlılar olduğu 2011 yapımı son “Maymunlar Cehennemi:Başlangıç” da bir kez daha işleniyor. Ormanların derinliklerinden toplanan maymunlar bu kez Alzheimer için bulunmaya çalışılan bir ilacın denekleri oluyor. İlaç denek maymunlardan Ceesar’da zeka gelişmesi ve insana yakın bir davranış modeli ortaya çıkarıyor.Projenin başındaki Will Rodman (James Franco) olumlu sonuçlardan cesaret alarak ilacı Alzheimer hastası babasına uygular. Her şey başlangıçta olumlu seyreder baba dinamik ve bilinçli bir yaşama döner. Bir süre sonra ilacın yan etkileri ortaya çıkmaya başlar.  

En son 2001 de Tim Burton “Maymunlar Cehennemi-Planet Of The Apes”e el atar. Bu hevesi kariyerinin en soluk ve ruhsuz filmine mal olur. Rupert Wyatt’ın yönettiği 2011 versiyonu bu güne dek serinin karanlıkta kalan zaman birimini aydınlatıyor. En başa götürüyor öyküyü. Taze bir soluk olarak maymunların güçlendikleri, başlangıç dönemini altmışlı yılların nükleer savaş tehlikesinin çok uzağına günümüze taşıyor. Bu kez nükleer tehlikenin yerini teknolojinin ilerlediği, her türlü riski taşıyan bilimsel deneyler alıyor. “Kaş yaparken, göz çıkarmak” misali fayda yerine zarar verebilen deneylerin ana denekleri maymunlar. Alzheimer hastalığına şifa olması beklenen ilacın ilk sonuçları Caeser adlı şempanzede mükemmele yakındır. Zeka ve davranış olarak insana yakın tepkiler veren Caeser’ı projenin başındaki Rodman aile yaşamına dahil eder. Ceaser ve Rodman arasındaki ilişkiyi, anlaşmayı yansıtan sahnelerde yakalanan gerçekci duygu etkileyici.  

Canlı performans yakalama tekniği ile maymunların mimik ve hareketlerinde yakalanan mükemmellik geçmişte çevrilen “Maymunlar Cehennemi” filmlerinin çok önünde. Gollum ve King Kong gibi rollerde muhteşem performanslar sunan Andy Serkin bu kez Caeser’a mimik ve hareketleri ile hayat vermiş. Hareket yakalama kameraları ve CGI tekniğinin maymunlarının karşısında geçmişte maymunları canlandıran maskeli oyuncuların performansları anaokulu gösterisi gibi kalıyor.  

“Maymunlar Cehennemin”’in yeni yorumu devamı gelecek gibi bitiyor. Bu kez atom bombası yerine virüs salgını dünyanın sonunu getirecek gibi.  

Hollywood aynı yemeği farklı soslar ile pişirmeyi çok sever.  

MAYMUNLAR CEHENNEMİ:BAŞLANGIÇ-RISE OF THE PLANET OF THE APES 

Yönetmen: Rupert Wyatt 

Senaryo: Rick Jaffa, Amanda Silver 

Oyuncular: James Franco, Andy Serkis, Freida Pinto, John Litgow.