MBA 2.0

Yönetici Yetiştirme Progrmaları ve Yönetim Eğitimi tüm dünyada köklü değişimlere gebe. Klasik MBA programlarının açmazlara giderek daha fazla gündeme geliyor. McGill’den Henry Mintzberg’in MBA programlarını yerden yere vurduğu kitabı “Managers not MBAs” küresel olarak satış rekorları kırıyor.

Yönetim Eğitiminde hızlı ve köklü değişimler yaşanıyor. Analitik ve uzmanlaşmaya dayalı eğitim halen devam ediyor, ancak sentez daha fazla önem kazanıyor. Rasyonel positivist yaklaşım sorgulanıyor, yönetimin ve liderliğin sanat olduğu gerçeği ön plana çıkıyor.

Sanat, felsefe, tefekkür üzerine vurgu yapan liderlik gelişim programları zirve yapıyor. Sanat atölyesinde müzikle, mimariyle, resimle, heykelle, edebiyatla, şiirle, filmle lider yetiştiriliyor. Yönetimin yılların birikimiyle, liderlik tecrübesiyle profesyonel deneyimle kazanılan bir zanaat (craft) ve sanat (art) olduğu artık kabul görüyor. Koşulsuz Amerika taklitçiliği yerine her milletin ve kültürün kendine has yönetim modelleri ortaya çıkarılıyor.

Yönetim gelişim programları ve MBA’ler giderek küresel hale geliyor. Harvard Business School Orta Asya’dan Çin’e, Japonya’ya kadar pek çok ülkede şube açıyor. Wharton, Kellogg, Michigan, Yale, MIT, McGill gibi “top” okullar aynı şekilde küresel işbirliklerine girmiş durumda.

McGill ve Henry Minzberg liderliğinde tasarlanan ve yeni yüzyılda küresel yönetici yetiştirmeyi hedefleyen IMPM programı Kanada, Hindistan, Japonya, Fransa ve İngiltere olmak üzere beş farklı ülkede beş ayrı modül ile gerçekleştiriliyor.

Yeni MBA’lerde sadece finansal karlılık değil çevreyi koruma ve toplumsal katkı da ön planda. Buna üçlü sacayağı veya “<ı>triple bottomline” deniyor. Buna göre şirketler üç boyutu 3P’yi aynı anda hedeflemeli: Planet (gezegen, ekoloji ve doğal kaynaklar boyutu), people (insani ve toplumsal boyut), profits (finansal boyut).

Enron, Tyco, world.com, Arthur Andersen gibi küresel şirket skandallarının ve büyük çapta yolsuzlukların ardı ardına yaşanmasından sonra ABD’deki bütün İşletme Okulları ve MBA programlarının paçaları tutuştu ve hepsi birden müfredatlarına “İş Etiği” derslerini zorunlu olarak ekliyorlar. Etik, ahlak, değerler, vicdan, maneviyat, ve sosyal sorumluluk vurgulanıyor. Toplumsal fayda, topluma katkı, çevreye katkı, sorumluluk bilinci, insani gelişim artık şirketler için inanılmaz önem kazanmış durumda. Hatta şu an çok uluslu şirketler ve lider firmalarden bazıları “Sosyal Sorumluluk” departmanları açıyorlar.