Meşhur su kaynağı

Ben sizlere “ Su “ dediğimde hepiniz bana dönüp “ Ne olmuş yani? Standart su işte. “ cevabını verirsiniz. Bilimsel çalışmalar yapan birine sorsam, suyun kimyasal özelliklerinde ve farklı yanlarından bahseder. Bana sorsanız “ Su “ kelimesiyle ilgili kitaplar bile yazılabilir cevabını veririm. Herkes için farklı şeyler ifade ediyor. Gün içerisinde sıklıkla tükettiğimiz, yaşam kaynağımız olan bu sıvının neyini konuşabiliriz diye düşündünüz mü hiç peki?

Düşünmelisiniz, hatta beni en çok düşündüren suyu sizle paylaşmak için sabırsızlanıyorum. Bu zamana kadar gittiğiniz yerlerde farklı kaynaklardan sular içip değişik tatlar almış olabilirsiniz. Peki Eskişehir’in meşhur suyu desem bilir misiniz? Bilmiyorsanız da hadi başlayalım bu güzel suyu öğrenmeye.

Eskişehir, yirminci yüzyılın başlarına kadar sıcak termal suyunu testilerde soğutarak içmeye çalışmış, fakat bu suyun her yere ulaşımı sağlanamamış. Belli bir zamana kadar şehrin su ihtiyacı bu şekilde karşılanmaya çalışılmış. Cumhuriyetin ilanından sonra ise Eskişehir’den sık sık geçen Mustafa Kemal Atatürk yine bir seyahatinde, aşağı mahallede bulunan tren garında mola vermiş. İşte bu mola, Eskişehir’in içme suyu ihtiyacında yeni bir dönemin başlamasına sebep olmuş. Bir bardak su isteyen Atatürk’e testide soğutulmuş termal suyu sunulmuş. Değişik bir tadı olan su, Atatürk’ün hoşuna gitmemiş ve Eskişehir’in içme suyu ile ilgili bilgi istemiş. En kısa sürede içme suyu ihtiyacının karşılanması için orada bulunan dönemin Belediye Başkanı Kâ- mil Kaplanlı’dan (Kara Kâmil lakaplı) sorunun halledilmesini istemiş. Bunun üzerine Kâmil Kaplanlı kaynak arayışına girmiş ve Türkmen Dağı’nın kuzey yamacında Kalabak Köyü yakınlarındaki kaynaklardan Kalabak Suyu olarak bildiğimiz memba suyunu bulmuş. 1936 yılında ise Kalabak Suyu 10 cm. çapında pik döküm borularla Eskişehir’e ulaştırılmış. Aradan geçen uzun yıllardan sonra maalesef bazı aksaklıklar da yaşanmış tabi ki . Kaynağında bol şekilde bulunan kalabak suyu, bir süre şehre ulaşmakta zorluklar yaşamış. 2000 yılında ise  Büyükşehir Belediye Başkanı, Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen, bu hatta alınacak bazı makinelerle, Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin işgücünü bir araya getirerek, 22,5 cm çapında polietilen borularla yenilenebileceğini öngören projeyi başlatmıştır. Aynı zamanda da Damacana Dolum merkezine yeni 1000 tonluk depo yapılmıştır. 2000 yılı Haziran ayında başlatılan bu proje 6 ay gibi bir sürede bitirilmiştir.  2001 yılında gerçekleştirilen  bu yeni değişimler sayesinde, kapasite artışı sağlanmış, artan kapasiteyi değerlendirmek için yeni yatırımlar planlanmış, pet şişe dolum tesisleri ve son teknoloji uygulanarak kaptajlar, filitrasyon, dezenfektasyon sistemleri yenilenmiş.

O zamana kadar alınmamış olan doğal kaynak suyu ruhsatı Sağlık Bakanlığı’ndan alınmış ve marka ismi Türk Patent Enstitüsü’ne tescil ettirilmiştir. ISO 9001: 2000 kalite yönetim belgesi ve ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi belgeleri alınarak suyun kalitesi de resmi olarak belgelenmiştir. Beni ilgilendiren bir diğer konu ise, Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi’nin yurt genelinde 08.05.2015/13 tarihli raporuna istinaden 173 su markasını kapsayan incelemede listede ilk 10’da yer alan sağlıklı doğal kaynak suyu içerisinde yer alması. Şimdi sizlere yukarda sorduğum soruyu tekrar sormak istiyorum.  “ Su “ desem size, artık ne anlarsınız? Bunu farklı cevaplayabilmekti mesele.

Geçmişten günümüze kadar bu doğal su kaynağının insanlara kaliteli ve güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlayan başta Ulu Önderimiz Mustafa Kemal ATATÜRK’e, Prof. Dr Yılmaz Büyükerşen'e ve bu projede emeği geçen çalışanlarımıza, büyüklerimize, bu önemli bilgilerin günümüze taşınmasına yardımcı olan kaynaklara tüm tüketiciler adına ben de teşekkür ediyorum.

Not : “ Geçmişten geleceğe taşınan su. “

Sağlıkla kalın!

 Gıda Mühendisi - Nermin Özge Bilge