Mesleğimi Seçiyorum

Yine bir üniversite sınavı kapıda. Üniversite diplomasına sahip pek çok gencimiz iş bulmakta zorlansa da bir meslek sahibi olmak, bir alanda yeterlilik geliştirmek için üniversite hayali hala gençlerimizin çoğunluğu için geçerli.

Lise öğrencileriyle meslek seçimi üzerine yaptığım koçluk çalışmalarımdan ayrı bir keyif alıyorum. Onlara her zaman “ne olmak istiyorsun?” yerine “kim olmak istiyorsun?” diye soruyorum. Sınav öncesinde de, bu konuda birkaç hatırlatma yapmak istiyorum; çünkü, en sonunda sınav başarımızı ve tatminimizi belirleyen en önemli unsur, herhangi bir şey okumak değil, yapmak istediğimiz işle ilgili bir bölüme yerleşmekle ilgilidir. Bu da hazırlanma sürecinin ilk basamağı olan meslek seçimimizdir.

Meslek seçimi; o anki kişisel, toplumsal, sistemsel şartlara bağımlı bir süreç değildir. Önemli olan; mevcut koşullar ve kaynaklar bahane edilmeden veya tam tersine, onların sunduğu avantajların tuzağına düşmeden, seçenekler yaratabilmek ve onlar üzerine düşünebilmektir. Öğrenci; seçiminin ve sonuçlarının sorumluluğunu almaya hazır olmalıdır. Meslek “amaç” değil bir “araç” olduğunda, kariyer yaşamı başarılı olduğu kadar mutlu ve doyumlu da olacaktır. Hele ki, yakın geleceğin geçerli meslekleri büyük ölçüde belirsizliğini korurken, pek çok meslek tahmin edilenden daha hızlı ortadan kaybolacakken bu işi şansa ve sınavlara bırakmak riskli bir yatırım olacaktır.

Meslek seçiminde geleneksel envanter testlerinin göz ardı ettiği, en belirleyici unsursa kişilik tipimizdir. Bir öğrenci bana “inşaat mühendisi mi olsam, mimar mı karar veremedim” dediğinde ilk baktığım kişilik tipi testi sonuçlarıdır. Dışarıdan bakıldığında aynı projede aynı takımda yer alan bu iki meslek grubu çalışanları farklı kişilik özelliklerine sahiptir. Bir kişinin ilgi alanları, zeka boyutu, hayal ettiği çalışma ortamı,  meslek seçiminde çoğu zaman netlik kazanmamıza yardım etmez.  Hatta bazen kişinin alternatif olarak düşündüğü bir meslek onun kişiliği ile hiçbir uyum göstermez.

Sınav da mesleğimiz gibi bir araç sadece. Geleceğimiz, hayatımız, nasıl bir iz bırakacağımızla ilgili seçeneklerimiz 5 tane ile sınırlı değil. Diğer yandan, bu seçenekler üzerine yeterince, etraflıca ve sağlıklı bir şekilde düşünmek, onları net bir şekilde ortaya koymak başlı başına kişisel sınavımız. Dilerim toplumuzda daha fazla mutlu, üretken kariyer yaşamları olabilmesi için öğrencilerimiz, testlerin doğru yanıtları kadar bu konudaki kişisel yanıtları hakkında da düşünme fırsatı bulurlar.