Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu başladı

Son dönemde medya yayın organlarında da sık sık dile getirildiği üzere, 25/5/2016 tarihine az bir zaman kala Mesleki Eğitim üzerine akıllarda karışıklık yaratan bir çok soru yer alıyor.

· Hangi Meslekler için çalışanlar mesleki yeterlilik sınavına girecekler?

· Önceden alınmış belgeler geçerli mi? Usta, kalfa ve çırakların durumu nasıl değerlendiriliyor? Belgelendirme ve sınav işlemleri için hangi kurumlara başvurmalıyız?

· Bu kurumların uygunluğundan nasıl emin olabiliriz?

· İdari cezalar nasıl uygulanıyor ve ne kadar ceza kesilecek?

· Tehlikeli ve Çok tehlikeli işletme kolunda yer alıyoruz, fakat standart kodlarda ve çalışanlarımıza dair bir ibare yer almıyor ne yapmalıyız?

gibi bir çok soru gündemde ve halihazırda pek çok kesim henüz ne yapması gerektiği kanaatine tam anlamı ile varabilmiş değil.

Mesleki Yeterlilik Belgesi veya Ustalık belgesi ile ilgili olarak merak edilenleri aşağıda kısaca sizlere açıklamak istiyoruz. Mesleki Eğitim üzerine şimdiye kadar çıkarılmış olan yasal düzenlemeleri inceleyerek, akıllardaki soruları yanıtlamaya ve 25 MAYIS tan sonra belgesi olmayan hiçbir çalışanın çalışamaycağına dair konulara açıklık getirmesk istiyoruz. Bir yol haritası belirleyerek bilgi vermek ilave olarak konu ile ilgili düzenlemelerde tehdit oluşturan unsurları ve uygulanması gerekli stratejilerle ilgili ne yapılabileceği konularında fikir vermeye çalıştık.

1.BÖLÜM: Mesleki Eğitim Üzerine Çıkarılmış Yasal Düzenlemeler, kapsamları ve çıkarılma amaçları:

1.1. 3308 Sayılı 5/6/1986 tarihli Mesleki Eğitim Kanunu:

Bu kanunda çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları düzenlemektir. Bu düzenlemenin asıl yoğunlaştığı nokta çıraklık, kalfalık ve ustalık ile ilgili düzenlemeler, Mesleki Eğitim Kurulunun belirleyeceği mesleklerde, kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve öğretimi planlanması ve uygulamasının çerçevesinin çizilmesidir.

Bu kanunun sınırları çırak, kalfa ve usta ile usta öğreticiliğin tamamlandığı nokta olarak nitelendirilebilir.

1.2. 5544 Sayılı 21/9/2006 tarihli Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu:

Bu kanunda ana amacı Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi ile ilgili konularda düzenlemelerin yapılması ve ulusal Yeterlilik Kurumun kurulması ve çalışma usül ve esaslarının belirlenmesini sağlamaktır. Kanunun 4.maddesinde Mesleki Yeterlilik Kurumu (kısa adı MYK) görevlerinden bahsedilmekte olup, programların ve gelişme planlarının hazırlanması, yeterlilik gerektiren mesleklerin ve standartların belirlenmesi, sınav ve belgelendirme usülleri ve yetkilendirmiş kuruluşlarla ilgili düzenlemeleri ve akreditasyon programları olduğundan bahsedilmektedir. Kanunda yer alan kritik ve tebliğ’in önünü açan düzenleme 4/4/2015 tarihinde 6645 sayılı yasada yer alan ilave düzenleme ile Kanun’un EK-1 kısmında belirtilmiş olup, “29366 Sayılı 25/5/2015 tarihli Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Zorunluluğu getirilen Mesleklere ilişkin Tebliğ”’in önü açılmış, mesleki yeterlilikleri çıkartılan düzenlemelere istinaden 1 yıl içinde tamamlanması gerektiği, tamamlanmadığı takdirde yeterliliği olmayan çalışanları işletmelerinde çalıştıran işverenlerin Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı teftişinde tespiti dahilinde idari para cezası uygulanabileceği belirtilmiştir.

Bu kanunun halihazırda ustalık, usta öğreticilik ve mesleki diplomalara ilişkin verilmiş olan diplomaları kapsamakla birlikte, çıraklık ve kalfalık belgelerini kapsamadığı belirtilebilir.

1.3. 27096  Sayılı 30/12/2008 tarihli Mesleki Yeterlilik Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği:

Bu yönetmelikle birlikte Ulusal Yeterlilik Çerçevesinin nasıl çizileceği, sınav ve belgelendirmenin nasıl yürütüleceği, belgelendirme ve eğiti akreditasyon kuruluşlarının nasıl yetkilendirileceğine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.

1.4.  28706 Sayılı 13/07/2013 tarihli Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer alan işlerde çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine dair yönetmelik

Bu yönetmelik ile “mesleki eğitim” kavramının tanımı yapılmış, mesleki eğitimin belgelendirilmesi ile ilgili dayanaklar belirtilmiş ve en önemli husus olarak EK-1’de zorunluluk getirilen işlere ilişkin çizelgeye yer verilerek  Mesleki Eğitim ile ilgili belgeleri bulunmayanların tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalıştırılamayacaklarına dair kesin hükme yer verilmiştir.

Bu yönetmeliğin hem Mesleki Eğitim Kanunu, hem mesleki Yeterlilik Kurumu kanununda yer alan hükümleri kapsadığı, konuya 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde baktığını ve önceliğini yönetmeliğin EK-1’inde belirtilen işlere verdiğini söylememizde fayda vardır.

1.5. 29366 Sayılı 25/5/2015 tarihli Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Zorunluluğu getirilen Mesleklere ilişkin Tebliğ:

Bu Tebliğin amacı, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, çalışanlar için Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi zorunluluğu getirilen meslekleri belirlemek ve yayımını sağlamaktır. 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu Ek 1 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tebliğ’de belirtilen en önemli husus ise standardı yayınlanmış mesleklerin belirlenmesi ve bunlardaki yeterlilik sınırın çizilmesidir.

Mesleki Eğitim Belgesi veya Ustalık belgesi ile ilgili merak edilen sorular ve yanıtları gelecek yazımızda cevaplandıracağız.

BİZİM OSGB

İSG Yönetim Sistemleri

Kürşat KORKMAZ-Emre DAĞLI