Metabolizmanıza söz geçirin

METABOLİZMA NEDİR?

Besinlerin enzimler ve hormonlar ile vücutta kullanılabilecek yakıtlara dönüştürülmesine ve elde edilen yakıtların kullanılmasına “metabolizma” adı verilir. Metabolizma iki ayrı yapılanmadan oluşur. Bunlar; anabolizma ve katabolizmadır. Anabolizma; vücutta elde edilen enerji ile depo ve yeni yapılanmalar oluşturulmasını; katabolizma ise vücutta enerji elde edebilmek için gerçekleşen depo yıkımlarını ifade etmek için kullanılır.

METABOLİZMA HIZINI HANGİ FAKTÖRLER BELİRLER?

Yaş: Bireyin yaşı metabolizma hızı üzerinde etkilidir. Yaş arttıkça metabolizma hızı yavaşlar. Büyüme ve gelişme çağında metabolizma oldukça hızlı iken, yaşlanma çağında metabolizma iyice yavaşlamaktadır.

Kalıtım: Genetik mirasın metabolik hız üzerinde etkileri olduğu araştırmalarca gösterilmiştir.

Vücut ısısı: Vücut ısısının artması metabolizmanın hızlı çalışmasına neden olur. Ateşli enfeksiyon hastalıklarında metabolizma oldukça hızlanır.

Vücutta kas kütlesi: Vücutta bulunan yağ ve kas metabolizma hızını etkiler. Yağ hücreleri kas hücrelerine göre daha az enerji harcar. Bu nedenle vücudunda kas miktarı fazla olan kişilerin metabolizmaları da hızlı çalışır. Bu nedenle kilo kaybetme döneminde yağ kaybedip, kas kazanmak son derece önemlidir.

Vücut ağırlığı: Fazla kilolu kişilerin bazal metabolizmaları normal kişilere göre daha hızlıdır. Bunun nedeni vücuttaki ekstra ağırlıktır. Kilolu kişiler, kilo verdikçe yani yağ kaybettikçe metabolik hızları yükleri azaldığı için azalır. Kas kaybettikçe metabolik hızları daha çok azalır.

METABOLİZMANIZI HIZLANDIRMANIN YOLLARI

Metabolik hız dış etkenlerden oldukça fazla etkilenir. Açlık diyetleri, uzun süren açlık dönemleri, düşük kalorili diyetler ve vücuttan kas kaybı metabolik hızı azaltır. Metabolizmayı hızlandırmak ise yavaşlatmaktan çok daha zordur, çünkü beden her zaman kendini korumaya yönelik hareket eder. Hızlandırmak sabır istese de, metabolizmanızın vitesini değiştirmek gene de imkânsız değildir. İşte metabolizma hızlandıracak “gerçek” formüller:
1) Az ve Sık beslenmek: Sık aralıklar ile beslenmek vücudun sürekli çalışmasına ve metabolizmanın hızlanmasına neden olur. Bu nedenle günde 6 kez beslenmek gerekir. Öğünler arasında 2–3 saat olması ve öğün atlamamaya özen gösterilmesi metabolizmanın koşmasını sağlayan etmenlerdendir.
2) Düzenli egzersiz: Oksijen harcamasını arttırarak kısa dönemde enerji harcamasının artmasına neden olduğu gibi, uzun dönemde kas dokusu miktarını arttırarak metabolizmanın hızlanmasına neden olur.

DOĞRU BESİNİ SEÇİN, METABOLİZMANIZ MARATONA ÇIKSIN

Yeşil çay: Bilimsel araştırmalar yeşil çayın metabolizmayı hızlandırdığını ortaya koymuştur. Günde 1–2 fincan yeşil çay içerek vücudunuzun antioksidan kapasitesini arttırabileceğiniz gibi metabolizmanızı da hızlandırabilirsiniz.

Kafein: Çay ve kahvede doğal olarak bulunan kafeinin de metabolik hızı arttırıcı etkisi vardır. Fakat vücut kafeine hızla adapte olduğundan ötürü bazı kişilerde bu durum gözlenemeyebilir. Kafeinin aşırı alınması vücuttan su atımını arttırdığından ötürü, metabolizmanızı hızlandırmaya çalışırken aşırıya kaçmamaya özen gösterin.

Acı baharatlar: Acı baharatların tüketildikten 30 dakika sonraya kadar metabolizma hızını %20 arttırdığı bilinmektedir. Ayrıca acı baharat tüketiminin kadınlarda dinlenme metabolik hızını da arttırabileceği araştırmalarca gösterilmiştir.

Nil ŞAHİN GÜRHAN Beslenme ve Diyet Uzmanı http://www.nildiyet.com/