Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

28 Aralık '15

 
Kategori
Edebiyat
 

Metin

Metin
 

11 Mart 1976 Gülbaharhatun İlkokulu öğrencilerim kızım Gökşin'in yaş gününde Trabzon-Ayasofya


METNİ / DÜZYAZIYI OLUŞTURAN ÖĞELER
 
Bir yazıda sözü edilen nesne, ele alınacak durum, anlatılan olay, açıklanan düşünce ya da çözümlenmek istenen sorun konu’dur. Yazı neyin üzerinde duruyor,  neden söz ediyorsa konu odur. 
 
Örneğin,
 
“Damlaya damlaya göl olur.” 
 
Atasözünde biriktirmenin gereği ve önemi üzerinde duruluyor.
 
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun  Yaban romanında İç Anadolu köylüsünün  yaşamı ve Türk aydınının köylüyle olan çelişkileri işleniyor. Romanda yerine göre  olay, nesne, sorunlar ele alınıyor.
 
Bu örnekleri çoğaltabiliriz.
 
 Örneğin, 
 
Orhan Pamuk’un Yeni Hayat
 
adlı romanında okuduğu kitaptan etkilenerek yeni hayatın peşinden koşan bireyin öyküsü anlatılıyor. 
 
İnci Aral’ın Yeni Yalan Zamanlar 
 
adlı romanındaysa çözülmenin, yozlaşmanın hızla yaşandığı bir ortamda kimliklerini yitiren insanlar, kimliklerini, yaşamı sorgulayarak çevrelerinde olup bitenleri adlandırmaya çalışıyor.
 
Yazarlar, konuyu okurlara kavratabilmek  için sınırlandırırlar.Konunun sınırlandırılması şu noktaların belirlenmesiyle gerçekleşir:
 
1.Konu
2. Görüş Açısı ( Bakış Açısı )
3. Anadüşünce
4. Yardımcı Düşünceler
 
 
METİNDE / DÜZYAZIDA PLAN
 
 
Yazıya başlamadan  plan yapılır. Plan, yazıda ne yazılacağını nasıl yazılacağını belirlemektir. 
 
Ele alınacak olay, durum, sorun kısaca konunun;
 
konunun hangi yönde ele alınacağını belirleyen  görüş açısının; 
 
Okura kavratılacak anadüşüncenin; 
 
anadüşünceyi hangi düşüncelerle destekleyeceğini gösteren 
 
yardımcı düşüncelerin 
 
saptanmasını içerir. 
 
Planlamayı bir örnekle gösterelim.
 
Konu:......... :
 
 Dil
 
Görüş açısı : 
 
 Dilin iletişim aracı olduğu
 
Anadüşünce:
 
Dilin gelişmesi, kişiyi düşünce ve duygu yönünden 
 
zenginleştirir.
 
Yardımcı düşünceler:
 
. Dilin tanımı
 
. Dili kullanabilme becerisi olmalı
 
. Dilin öğrenme, öğretme aracı olduğu
 
. Dilin anlama, anlatma aracı olduğu
 
. Dil insanın duygu, düşünce yapısını biçimlendirir
 
Bu planı geliştirebiliriz. İşleyeceğimiz yazının boyutuna göre planda gösterilen düşünceleri çoğaltabiliriz.
 
 Yazı işlenirken anlatım biçimlerine 
 
betimleme, açıklama, öyküleme,   tartışma;
 
düşünceyi geliştirme yöntemlerine
 
tanımlama,  tanık gösterme, örnekleme, karşılaştırma, neden 
 
sonuç, nesnel veriler 
 
vb. başvururuz.
 
 
METİNDE / DÜZYAZIDA BAŞLIK
 
Paragraflarla oluşan düzyazıda her düzyazının bir başlığı olacağı, bu başlığın konuyu yansıtacağı gerekmektedir.
 
Konu, anadüşünce birlikte ele alınarak başlık ona göre belirlenmelidir. 
 
Başlık birkaç sözcükten oluşabilir. Ancak, başlığın uzun olmamasına da özen gösterilmelidir. 
 
Yazının başlığını okuduğumuzda konuyu anlamalıyız.
 
Yazıda konu giriş paragrafında, paragrafta ise giriş tümcesinde yer alır.
 
Örnek:
 
 
“Dil, düşünme ve iletişim aracıdır.  ‘Kişinin iletişim yeteneğini, büyük ölçüde, onun, iletişim aracı olan dili kullanabilme becerisi belirler.’  Çünkü, dil bir öğrenme ve öğretme aracıdır. Başka bir deyişle, insanın var olduğu dünyayı anlama ve anlatma aracıdır. Bu anlamda, insanın duygu ve düşünce yapısını oluşturan ve biçimlendiren araçtır da dil. Dilin gelişip zenginleşmesi, bireyin duygu ve düşünce yönünden de gelişip zenginleşmesidir.”
 
Paragrafta 
 
“Neden söz ediliyor?” ya da  “Neyin üzerinde duruluyor?” sorularının yanıtı paragrafın ilk tümcesinde 
bulunmaktadır.
 
 Bu da, düşünme ve iletişim aracı “dil” olarak giriş tümcesinde ortaya konmuştur. Bu, yazınının konusudur.
 
Sonuç tümcesindeyse anadüşünceyi buluyoruz. Bu iki öğeyi dikkate alarak yazıya başlık koymalıyız.
 
Başlık olarak  
 
“Dilin Yaşamımızdaki Yeri” 
 
düşünülebilir.
 
Giriş, sonuç tümceleri arasında yer alan tümcelerde de yardımcı düşünceler yer almaktadır.
 
 
 
Toplam blog
: 1064
: 732
Kayıt tarihi
: 24.03.12
 
 

Türkay KORKMAZ, umuda yolculuğu ertelemez. Mermeri delenin damlanın sürekliliği olduğunu bilir. Y..