Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu ve Başetme Yolları

Mevsimsel duygudurum bozukluğu, mevsim değişikliklerinden etkilenen bir ruh durumudur.

Depresyonun bir türü olarak mevsimsel duygudurum bozukluğu, genellikle yılın belli zamanlarında tetiklenen majör depresyonun başlangıcında yaşanabilir.

Mevsimsel duygudurum bozukluğuyla ilişkili depresif dönemler genellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkabilmektedir, ancak ilkbahar ve yaz aylarında da seyrek olarak görülebilmektedir.

Birçok kişi daha az gün ışığı, düşük D vitamini üretimi ve daha az fiziksel aktivitenin sonucu olarak kış aylarında ruhsal durumunda değişiklik yaşar ve mevsimsel duygudurum yaşayabilmektedir.

Bununla birlikte geçici olarak ruhsal durumdaki düşüş mevsimsel duygudurumla ilişkili değildir, çünkü belirtiler daha hafiftir. Mevsimsel duygu durumbozuklunda en yaygın belirtiler majör depresyon belirtilerine benzerlik gösterir.

Mevsimsel duygudurum bozukluğu yaşayan bir kişi, davranışsal olarak sosyal etkileşimler ve faaliyetler açısından daha az aktif olacaktır. Günlük aktivitelerden zevk alamama ve ilgi kaybı yaşanabilecektir. Üzüntü, umutsuzluk, değersizlik, güvensizlik ve ya suçluluk duygusu yaygındır. Endişe ve aşırı kaygı durumu yoğunluk kazanabilmektedir. Nedensiz ağlamalarda görülmektedir. Günün çoğunu aşırı derecede uykulu ve yorgun hissedecektir. Enerji kaybı yaşanabilmektedir. Konsantrasyon zorluğu çok yaygındır. Sağlıksız şekilde kilo almasına ve kilo vermesine neden olan iştah değişikliği meydana gelebilmektedir. Sosyal, aile, iş ve akademik yaşamda bu duygu durumdan etkilenebilmektedir. Sonuç olarak mevsimsel duygudurum bozukluğu, kişinin yaşamın bir bölümünden ve ya tümden çekilmesine neden olabilecektir.

Mevsimsel duygudurum bozukluğunda, olabildiğince gün ışığından yararlanmak önemlidir. Çoğu araştırma, gün ışığının vücudun ritmini dengelediği ve seratonin miktarını artırarak ruh hali üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Ruh sağlığı uzmanları, mevsimsel duygudurum bozukluğunun şiddetli belirtilerini hafifletmeye yardımcı olması için antidepresanlarda önerebilmektedir. Bunlarla birlikte psikoterapiye katılmak kalıcı sonuçlar elde etmeyi sağlamaktadır.

Hava değişikliklerinin, insanların duygudurumlarında olumsuz değişiklik yapmadan geçiş yapmalarına yardımcı olabilecek birçok koruyucu önlem vardır. Bunlardan bazıları;

• Her gün açık havada biraz vakit geçirmeye çalışın. Dışarı soğuk olsa bile, koruyucu kıyafetlerle açık havada kısa bir yürüyüşe çıkabilirsiniz.

• Haftada beş gün, günde en az 30 dakika bir şekilde fiziksel aktivitelerle uğraşın. Düzenli egzersiz, ruh halinizi etkileyen hormonları ve nörotransmitterleri dengelemeye yardımcı olur.

• Sosyal hayatınızı aktif hale getirin. Aile ve arkadaşlarınızla vakit geçirmek yardımcı olacaktır, ancak depresyona maruz kalan kişiler sosyal yalıtıma yatkın olacaklardır, sosyal faaliyetlerinizi planlı olarak düzenleyerek kendinizi korumaya yardımcı olabilirsiniz.

• Dengeli ve sağlıklı beslenmeye özen gösterin. Bu sağlıklı kalmanıza ve ruh halinizi kontrol altında tutmanıza destek olacaktır.

• Düzenli uyku alışkanlığı mevsimsel depresyonu önlemede etkili olacaktır. Düzenli bir uyku alışkanlığının olması vücudunuzun doğal döngülerini ve ritimlerini düzenlemek ve hormonları dengede tutmaya yardımcı olabilir.

• Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımı, kişilerde olumsuz negatif düşünceleri tanımalarına ve olumlu bir dönüşüme yardımcı olabilmektedir, ayrıca duygu durumlarını geliştirmeye yardımcı yeni davranışlar geliştirmelerine destek olabilmektedir.