Mirasçılıktan Çıkarma

Mirasçılıktan çıkarma Medeni Kanunda iki farklı türde düzenlenmiştir. Bunlar;

*Bir mirasçı saklı pay sahibi değil ise o kişi mirasçılıktan çıkarılamaz. Saklı  payı bulunmayan mirasçı için açıklanan irade beyanı ile ortaya çıkacak işlem ancak mirastan uzaklaştırma olabilecektir.

Cezai Mirasçılıktan Çıkarma

Saklı pay, miras bırakanın mirasçıyı terekeden uzaklaştıramayacağı bölümdür. Saklı pay kurumunun oluşmasında asıl önemli nokta aile bağlarıdır. Kanun koyucu geleneksel Türk aile yapısı öngörüldüğünde aile bağları sebebiyle mirasçıların terekede saklı pay sahibi olmalarını gerekli bulmuştur. Ancak bu aile bağları her zaman kanun koyucunun değerlendirdiği şekilde olamayabilmektedir. Saklı paylı mirasçının davranışları sonucunda aile bağlarının kopmuş olması durumunda mirasçının saklı payı sebebiyle terekeden pay alması hakkaniyete aykırı olacaktır.

Ancak mirasçının davranışları sonucunda miras bırakan mirasçıyı mirasçılıktan çıkarma hakkına sahip olmakla beraber bu hakkı kullanmak kendi takdirindedir. Yani somut olayın gerçekleşmesi ile beraber mirasçı saklı pay hakkını kendiliğinden kaybetmez. Bu durumda miras bırakanın irade beyanı şarttır. Miras bırakan iradesini bir vasiyetname ya da miras sözleşmesi ile açıklayabilecektir.

Mirasçılıktan çıkarma sebepleri Medeni Kanunda sayılmıştır.

“B. Mirasçılıktan çıkarma

Sebepleri Madde 510-

Aşağıdaki durumlarda miras bırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir:

1. Mirasçı, miras bırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse,

2. Mirasçı, miras bırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.”

Mirasçılıktan çıkarmanın geçerli olması için mirasçılıktan çıkarmaya ilişkin tasarrufta sebebin açık bir şekilde belirtilmiş olması şarttır. Kanunda her ne kadar “ağır suç” , “aile hukukundan doğan yükümlülüklerin önemli ölçüde yerine getirilmemesi” gibi genel ifadeler kullanılmış olsa da sebep belirtirken daha açık ve özel bir biçimde açıklama yapılmalıdır. Örneğin; “şahsıma karşı ağır suç işledi” cümlesi mirasçılıktan çıkarma için yeterli olmamakla beraber “beni sürekli olarak dövdü, işkenceye maruz kaldım” gibi daha özel ve açıklayıcı bir şekilde irade beyanında bulunulur ise bu beyan geçerli sayılacaktır.

Mirasçılıktan çıkarma sebepleri irade beyanının açıklandığı gün mevcut bulunmalıdır. Ancak sebebe konu olan olayın ölüm anına kadar devam etmesi şartı aranmaz.

“II. Hükümleri Madde 511-

Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz.

Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır.

Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.”

Koruyucu Mirasçılıktan Çıkarma

Koruyucu mirasçılıktan çıkarma, cezai mirasçılıktan çıkarmadan farklı olarak sadece birinci zümre mirasçılıkta uygulanabilecektir. Birinci zümre mirasçı mirasbırakanın altsoyudur.

Söz konusu mirasçılıktan çıkarma türünde cezalandırma amacı bulunmamaktadır. Hatta buradaki amaç mirasçının korunmasıdır. Koruyucu mirasçılıktan çıkarma da ancak vasiyetname ile yapılabilecektir.

“IV. Borç ödemeden aciz sebebiyle mirasçılıktan çıkarma

Madde 513-

Mirasbırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan altsoyunu, saklı payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkarılanın doğmuş ve doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır.”

Kanun maddesinde de görüldüğü üzere koruyu mirasçılıktan çıkarmada altsoyun borçlarını ödemeden aciz hale gelmiş ve aciz vesikası alınmış olması gereklidir. Ancak ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamış ise ya da borç tutarı mirasçının miras payının yarısından az ise bu durumda mirastan çıkarılan bu işlemin iptalini isteme hakkına sahiptir.

“Medeni Kanun Madde 513/2

Miras açıldığı zaman borç ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamışsa veya belgenin kapsadığı borç tutarı mirasçılıktan çıkarılanın miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan çıkarılanın istemi üzerine çıkarma iptal olunur.”

https://aylingostericiler.av.tr