Mobbing / İşyerinde psikolojik taciz

Artık konuşma dilimize pratikte hiç de yabancısı olmadığımız yeni bir kelime daha eklendi: MOBBİNG (Psikolojik Terör). 

Aslında Mobbing, çalışan hemen hemen herkesin hayatında en az bir kere yaşadığı ya da bir başkasına karşı sebep olduğu bir çeşit psikolojik terördür. Hatta bu yabancı kelime Türkçe karşılığı anlatılınca bir çoğumuz “ben bunu yaşamıştım, hiç yabancı değil” diyebilecektir. O zaman böyle bir kavram olmadığı için iş hayatımızda bunu yaşamış ama ismini koyamamışız. 

Mobbing, işyerlerinde yapılan duygusal bir saldırıdır. Son yıllarda daha çok gelişmiş ülkelerde çok yaygınlaşan mobbing, iş yerinde ruhsal taciz ve psikolojik terör olarak tanımlanıyor. Kişiyi iş performansını ve dayanma gücünü yok ederek iş yaşamından dışlamak ve işten ayrılmasını sağlamak amacıyla kasıtlı olarak yapılıyor. 

İşveren veya diğer iş arkadaşları, kişiyi ima ve alayla, kişinin toplumsal itibarini düşürmek maksadıyla çekilmez bir ortam yaratarak işten ayrılmaya zorlar. Hiyerarşik düzeni olan işyerlerinde gücü elinde bulunduran bir grubun ya da kişinin, daha çok iş performansı iyi olan kişiye psikolojik yollardan baskı uygulaması olarak görülüyor. 

Mobbing, genellikle işini iyi yapan, işine ve işyerine bağlı, çevresince sevilen, ilişkileri iyi, dürüst, güvenilir ve yaratıcı kişilere uygulanıyor. Psikolojik taciz uygulayan kişiden, daha iyi performans gösteren kişi, mobbingle karşı karşıya geliyor. Yaratıcı insanların ürettikleri yeni fikirlerin diğerlerini rahatsız etmesi ve daha yüksek mevkilerde bulunanlar için tehdit oluşturdukları için seçilmiş kişiler mobbinge uğruyorlar. 

Bu nasıl yapılıyor; 

Yaptığınız iş sürekli eleştirilir, sözünüz dinlenmez ve kesilir, ilişki sürdürülmez, tehditler yapılır, sizle konuşulmaz ve diğerlerinin de konuşması yasaklanır, yokmuşsunuz gibi davranılır. Arkanızdan kötü konuşulur, kararlarınız sorgulanır, asılsız söylentiler çıkarılır, niteliksiz işler verilir, işiniz sürekli değiştirilir, etrafınıza ve amirinize başarısızmışsınız gibi algılatılır. Bazen de cinsel taciz ve fiziksel zarar görürsünüz. 

Niye yapılıyor; 

Kişiyi işten kendi istifası ile çıkması hedeflenir. Bunun için yetersizmiş gibi gösterilir, daha önce göze batmayan hatalar şikayet konusu olur, yetkileri azaltılır, verilen görev için yetersiz süre verilir, işi başaramadı gibi gösterilir, şikayetler yapılır. Toplumdan dışlanır, psikolojik olarak yıpratılır. Çünkü kişi iyi performansıyla, yaratıcı fikirleriyle daha büyük mevkilerdekilere tehdit olmuştur. 

Anlayamadığım şey de, duygusal tacize yani mobbinge uğrayan kişiye, aynı işyerinde birlikte çalıştığı iş arkadaşları, belki her şeyin farkında oldukları halde niye yardımcı olmazlar? Suskun kalırlar daha çok. Bu da insanların doğasında var belki. Çekememezlik diyebilir miyiz buna? 

Mobbing yapılan kişi, her sabah güne iş stresi ile başlar ve işe gitmek istemez. İçinde bulunduğu olumsuz durum, kişinin sağlığını bile tehdit eder. Sıkıntı, depresyon, panik atak, dikkati toplayamama, baş ağrısı, düzensiz kalp çarpıntısı, nefes sorunları gibi sağlık sorunları yaşayabilir. 

Psikolojik taciz her iş yerinde ve her türlü kuruluşta olabilir. İnsan iş hayatında bir sürü türlü oyunlarla karşılaşabiliyor. En basit şekliyle bazen taciz şeklinde, bazen haksızlığa uğrayarak, bazen iş performansının görmezden gelinmesi şeklinde her zaman karşımıza çıkabiliyor. 

Bu durum görmezden gelinerek arkaya atılması bunu yapanları daha çok cesaretlendirir. Mobbinge uğrayan kişi bunun kendi suçu olmadığını bilerek davranmalı ve her türlü mücadelesini vermelidir. 

Şükran Demirtaş