Mortgage bilmecesi!

Biz anneannelerimizden, dedelerimizden dinlediğimiz masallarla büyümeye alışmışız. Sizleri bilmem ama ben öyle büyüdüm. Zaman geldi geçti ve çekirdek aile toplumumuza yerleşti. Bundan olsa gerek artık büyüklerimizden bu masalları dinleyemez olduk. Anne ve babalarımızın da anlatacak bir şeyleri olmadığı için bunları devlet büyüklerimizden dinler hale geldik. Hikayenin özü şu: 'Evi olmayan herkes kira öder gibi ev sahibi olacak'

Daha önceki yazılarımdan birinde bunun 'büyük bir yalan' olduğunu ifade etmiştim. Mortgage'ın yurt dışında böyle bir fonksiyonu bulunmakla birlikte, Türkiye'de özellikle popülist yaklaşımlar nedeniyle bunun gibi konular özellikle seçim öncesinde bir koz olarak kullanılıyor. Bu kapsamda yasanın seçim öncesinde çıkartılması da bu savı destekler nitelikte. Öte yandan sistem ne kadar seçim yatırımı olursa olsun, özellikle finans kurumlarının çıkarlarını gözete dursun, nihai anlamda gerçekten de insanların kira öder gibi değil ama şimdiye göre düşük taksitlerle konut edinimini kolaylaştırabilecek özellikler taşıyor. Türkiye'deki gelir durumunun yetersizliği ve dağılımındaki adaletsizlik nedeniyle tasarruf yapamayanların taksitli konut almaları önemli bir seçenek olarak duruyor.

Mortgage şimdilik çok fazla şeyleri değiştirmese de, hayatın devam ettiği ve bizden sonra da çocuklarımızın bu topraklarda yaşayacakları düşünüldüğünde bu sistemin uygulanması çok önem taşıyor. Fakat, 30-40 yıl vadeli konut alımından bahsederken çoğumuz 'ben zaten o kadar yaşamam ki ya da taksitim bittiğinde ben şu yaşımda olurum' düşüncesi ile olumsuz bir tavır sergiliyoruz. Evet, bekli bu gerçekte de böyle olacak ama bu yaklaşımın ötesinde mortgage genel bir politika olarak ele alınır ve buradaki amaç insanların daha kolay ev almalarını sağlamak olursa, aşağıda kabaca belirteceğim hususların oluşması ile birlikte biraz daha fazla sayıda kişi konut edinebilir. Bunun için de aslında çok çok uzun yıllar beklemeye gerek yok...

Mortgage bilmecesi nasıl çözülür?

Öncelikle Türkiye'deki bankalar bugünkü koşullarda konutların çoğunu 30-40 yıl vadeyle fonlayacak büyüklüğe ve gelire sahip değil, yani yabancı fonların sisteme dahil edilmesi şart. Bunun yanı sıra, mortgage'ta, gelirin yüzde 30 ya da en fazla 40'ının aylık taksite ayrılması gerektiği için gelirlerin artması önem taşıyor. Sistemin en temel taşlarından biri de faiz oranlarının uygun olması. Ülkemizde şu anda uygulanan oranlar sistemin yolunu tıkarken, önümüzdeki 1-2 yıllık içinde faizlerde belli oranlarda gerileme bekleniyor. Bu sayede de düşük faizle uygun taksitler oluşabilecek ve en önemlisi ödenecek ana para azalacak. Sistemin uygulanması için daha başka etkenler bulunurken, kısaca vadelerin 30-40 yıla çıkması, faiz oranlarının düşmesi, yabancı fonların gelmesi ve gelirlerin artması ile konut sahibi olmak daha kolaylaşabilir. Belki bu şekilde çocuklarımıza bırakabileceğimiz bir mülkümüz olur ve ödediğimiz kiralar da boşa gitmez.