MUHSİN ERTUĞRUL

Eskiden sanırım demir parmaklıkları olduğundan Demir Köprü diye anılan köprünün yanındaki boş alana belediyemiz yerinde bir kararla Şehitler Parkı yaptı. Oturma alanları, güllerin yanına iliştirilmiş dev güller, kocaman bir havuz derken o bölgede oturan insanımız için hoş bir mekan oluşturulmuş. Geçenlerde parktan gökçaya doğru büstler yerleştirildiğini fark edince merakla o tarafa yaklaştım. Tahmin ettiğim gibi memleketimizin yetiştirdiği simaları burada görmek mümkündü. Bunlara Süleyman Demirel’den başlayarak anadoludan düşmanları kovmak için mücadele edenlerden Mahmut EFE, eğitimci Hilmi DİLMEN, ressam Osman Hamdi’yi sayabiliriz. Beni asıl şaşırtan ise Muhsin ERTUĞRUL oldu. İsim benzerliği olabilir mi diye birkaç kez kontrol ettim. Ancak hakkında araştırma yapınca valiliğimizin adına anma gösterileri düzenlediğini öğrendiğimde bu seferde cahilliğime üzüldüm. İşte sizi o bilgilerle baş başa bırakayım.

Ülkemizde batılı anlamda tiyatro anlayışının kurucularından sayılan Muhsin ERTUĞRUL 28.02.1892 yılında İstanbul’da doğmuştur. Babası hariciye  (dış işleri bakanlığı) veznedarı Hüsnü beydir.1909 yılında Erenköy’de Burhanettin Kumpanyasında Şerlok Holmes oyununda BOB karakteriyle sahneye çıkmış.1911 yılında gönül verdiği tiyatro eğitimi için Paris’e gitmiş. 1913 yılında gittiği Bursa da birçok oyun sahnelemiş. Aynı yıl İstanbul’da ERTUĞRUL sinemasını kurmuş. Burada sinemanın yanı sıra tiyatrolarda sergilemiş.1914 yılında Darul bedayi Osmani (bu günkü İstanbul Şehir Tiyatrolarının) kuruluşunda yardımcı olmuş.1918 yılında Berline gider, burada 1919-1920 yılında sinema şirketi kurarak Samson filmini çekmiş. Darul bedayi’de 1921 yılında yönetmen olarak işe başlamış. Ömrünü tiyatroya adayan hemşerimiz 1947 yılında ise Devlet Tiyatrolarının başına getirilmiş.

Isparta kökenli olduğu için gurur duyduğunu 1953 yılında ilk renkli Türk filmi olan Halıcı kız’ın çekimleri sırasında Isparta’ya geldiğinde Adnan ÇOMAKOĞLU ile yaptığı sohbette anlatmıştır.’Ben İstanbul’da doğmuşum ama atalarım Sav kasabasının Dalboyunoğlu diye bilinen ailesindendir. Gayet iyi hatırlarım 10-12 yaşlarımda iken dedelerimin Isparta’daki vakıflarından bana harçlık gelirdi ‘’ demiştir. Dalboyunoğlu Vakfının en bilineni olan hamam çarşıda hala çalışmaktadır.

Bir çok filimde oyuncu-yönetmen yada yapımcı olarak görev aldı. Örnek olarak Halıcı kız filminde Fatma GİRİK-Münir ÖZKUL görev almış, çekimler Isparta-Bursa ve İstanbul’da tamamlanmıştır. Bir halı tüccarının oğluna aşık olan Gül Hanımın hikayesinin anlatıldığı film zamanında çok beğenilmişti. Ancak sinema filmlerinden daha çok tiyatro çalışmaları ile tanıdığımız sanatçı 29 Nisan 1979 yılında vefat etmiştir. Geniş bilgi için 31.04.1979 tarihli Isparta- Demokrat gazetesi