Muhtar ve muhtarlık ne zaman icat oldu?

“Muhtar” Arapça bir kelimeymiş, Türkçe diyenler de var. Osmanlıda da varmış. Önceleri bu işi imamlar yürütüyormuş. 1800’lerde resmiyete girmiş vs. vs.

Ya arkadaş benim anlamadığım; bu kadar hayatımızın içinde olan bu konuda, eğitim sistemimizde kitaplarda tek bir bilgi yok. “Ya öğrenilecek neyi var bunun?” Mahallesindeki muhtar olmasa çocuk muhtarın ne olduğunu bilmeyecek.

Muhtar nedir ne yapar aslında pek de bilmeyiz. Bildiğimiz tek şey kimlik ve ikametgâh verir.

Oysa benim gördüğüm muhtar kovboy filmlerindeki Şerif gibi neredeyse. Kanun bir sürü görev vermiş, neler yapıyor neler. Ama sonuçta alt tarafı “mıhtar” işte.

Ya biraz gelenek gibi duruyor. Muhtarın “mahallenin bileni, bekleyeni” şeklindeki görevi mantıklı. O da detaylı, sorumlu ya da görev şeklinde olmayacak. Mahalleyi bilecek, gözleyecek, mesela bir şey oldu ilgili mercilere haber verecek; böyle görevler. Görev, sorumluluk ve yetki muhtarlık statüsüyle bağdaşmıyor.

Muhtar hizmet yapmaz; sanki bakan, ne hizmeti! Muhtar hizmet yapacaksa diğerleri ne yapacak. Şimdi muhtar seçiminde kişinin bilgisine falan bakılıyor. Utanmasalar Oksford mezunu olsun diyecekler. Aynı kimseler ilkokul mezunu cumhurbaşkanı olabilir diyorlar ama gülüyorum tabi!

Uzun zamandır o mahallede oturan, her şeyi her yeri bilen, biraz uyanık… Bu kadar işte. Dedik ya mahalleyi bilecek gözleyecek. Bizde muhtar bakandan fazla iş yapıyor!