Mülakata yeterince hazır mıyız?

Şu sıralarda kaç kişi iş arıyor acaba? Ya da şöyle soralım iş arayanların kaç kişi olduğu hangi sayıyla ifade edilebilir acaba? Yüz binlerle mi milyonlar ile mi?

Sayının çokluğu ciddi bir problem iken diğer bir problem de bu kadar çok insanın iş arama konusunda ne kadar ilgili ve bilgili olduğu konusudur. İlgili olmak ve bilgili olmak çok sık karıştırılır biri birine, hatta ilgililerin bilgisiz ve hatta bilgililerin ilgisiz olduğundan şikayet edilir sıkça. Aslında bu tespit gerçektir ve çoğu gerçekler gibi acıdır da aynı zamanda. İş ve işe eleman arayanların başındaki mülakat gerçeği için de bu durum genelden farklı değildir. Yani mülakat ile ilgili olanların büyük çoğunluğu bilgili değilken bilgili olanların çoğu da ilgili değildir. Ya da kimbilir çok iyi bildiğimizi düşündüğümüzden yeterince önemi ve özeni göstermeyiz belki de.

Bir insan kaynakları profesyoneli olarak işe alma pastasındaki en büyük dilimi ne testlere ne başka bir yönteme hiç kaptırmayan, sadece bunlarla desteklenip koltuğunu sağlamlaştıran mülakatlar üzerine yazmaya bu nedenle karar verdik. Bir dizi blog yazısı ile ilgilileri bilgilendirmek amacındayız sadece başkaca da bir niyetimiz yoktur. Kimseyi eleştirmek veya bu işin doğrusu budur bu şekilde yapın yoksa olmaz demek durumunda değiliz. Ama yine de pek çok kimsenin pratik çözümler, ip uçları ve belki de hap arayışı içinde olduğu bilinciyle birkaç ufak hatırlatmaya yer vermek istiyoruz bu yazıda.

Öncelik iş arayanlarda ne de olsa onlar sayısal olarak üstünler değil mi?

İş arayan kişi öyle laf olsun torba dolsun misali her gördüğü iş ilanına başvurmasın bir kere. Pek çok ilanda oraya yazılan nitelikler laf olsun diye yazılıyormuş imajı yaratsa da eğer aranan özelliklerden iki veya üç tanesi yoksa sizde, başvurmayın o ilana. Yoksa boşa taş atmış ve kolunuzu yormuş olursunuz, o ve ona benzer pek çok ilana yaptığınız başvuru gibi görüşmeye davet edilmeyince moraliniz bozulabilir.

Moral bozmayın hemen ilk maddeden, size bir fıkra anlatayım da bozulduysa moraliniz yerine gelsin şimdiden.

“Karadeniz Bölge Müdürlüğümüz bünyesinde çalışacak İngilizce ve bilgisayar bilen, oto ehliyeti bulunan, otuz yaşını aşmamış, üniversite mezunu satış yetkilileri arıyoruz ilanını gören Temel hemen bi koşu ilanı yayınlayan şirkete gider. İş ilanı ile ilgili geldiğini söyler. Görüşmeye almadan önce İK yetkilisi ilanda belirtilen özelliklere uyuyor mu diye anlamak için şu soruları sorar? Üniversite mezunu musunuz? Yok lise ikiden terk, Kaç yaşındasınız? 44. Ehliyetiniz var mı? Yok. Bilgisayar biliyor musunuz? Yok. Peki İngilizce? O da yok. Beyefendi kusura bakmayın da bu işle sizin hiçbir ilginiz yok neden başvurmak istiyorsunuz ki? Temel cevap verir. Ha ben de oni demek için geldum, bu iş için bana ümit bağlamayun siz.”

Ø Okuduğunuz ilan size uygun geldi diyelim, başvuru yapacaksınız. Başvurudan sonra nerelere başvurduğunuzu hatırlayın. Elbette tek bir iş başvurusu yapmanız beklenemez ama çok sayıda başvuru yapıyorsanız bile sizi görüşmeye davet etmek için aradıklarında hangi firmaya ne zaman ne pozisyona başvuru yaptığınızı hatırlamanız olumlu bir etki bırakacaktır. Aksine telefon geldiğinde karşı tarafa Ne firması dediniz? Öyle mi ben başvuru yapmış mıyım ki Allah Allah çok yer var da başvuru yaptığım bir an için hatırlayamadım ama neyse bi geliyim bari tarzı bir cevap vermeniz sizin baştan bir sıfır yenik olacağınız anlamına gelecektir.

Ø Başvuru yapmadan önce başvuracağınız firma ve iş hakkında biraz araştırma yapmakta fayda var. Genelde internetten başvuru yapıldığına göre firmanın internet sitesini incelemek en azından bir fikir edinmenize yardımcı olacaktır.

Ø Mülakata davet edildiğiniz saat size uygun değilse bunu nazik bi şekilde dile getirin. Benim o saat için önceden verilmiş bir sözüm var, başka bir saat verebilir misiniz diye sormaktan çekinmeyin. Ama o saat bana uymaz şu saatte geliyim mi derseniz pek şık kaçmaz. Cevap olarak programın yoğun olduğu size ilk söylenen dışında bir saat verilemeyeceği ifade ediliyorsa programınızı ayarlamaya çalışın. Ayarlayamayacak olursanız telefon ile bilgi vereceğinizi söyleyerek görüştüğünüz kişinin ismi ile telefon numarasını isteyin.Mülakata gidemeyecek iseniz mutlaka bilgi verin. Mülakatçılar habersiz yere bekletilmekten hiç hoşlanmazlar.

Ø Görüşmeye vaktinde gidin. Ne erken olsun, ne de geç. Tam zamanını denk getirmediyseniz bile 5 dakikayı aşmamaya çalışın. Yolda, trafikte vs. herhangi bir nedenle gecikecek olursanız nezaket icabı arayıp yolda olduğunuzu biraz gecikebileceğinizi haber vermenizde fayda var. Geç kalmanız çok tasvip edilmese de en azından bilgi vermek nezaketini göstermeniz bu olumsuzluğu telafi edici bir davranış olacaktır.

Ø Kıyafetinize özenin. Ogün özel olarak mülakat için giyinmiş ve hazırlanmış olduğunuz belli olsun. Yoksa geçiyordum uğradım tarzı bir kılık kıyafet olumsuz bir izlenim bırakabilir. Psikologların araştırmaları neticesinde kişiler hakkındaki kalıcı izlenimlerin %90’ının yaklaşık ilk 30 saniye içinde oluştuğu tespit edilmiştir. Olumlu bir imaj bırakmak için 30 saniyeniz var o nedenle uygun bir kıyafetle görüşmeye gitmek faydalı olacaktır.

Ø Heyecanınızı kontrol etmeyi öğrenin. Asla heyecanlanmayın demiyoruz. Çünkü tanımadığınız bir ortamda, kısıtlı bir sürede anlatacaklarınız bir işe sahip olma şansınızı etkileyecek elbette heyecanlanacaksınız, bu sizin en doğal hakkınız. Fakat yapmanız gereken heyecanınızın duygu ve düşüncelerinizin kontrolünü ele geçirmesine izin vermemek. Çok heyecanlandığınızda bunu ifade etmenizde ve bir bardak su talep etmenizde hiçbir tuhaflık yoktur. Unutmayın heyecanınızı ne kadar çabuk yener iseniz, geri kalan sürede kendinizi ifade etme şansınız o kadar artacaktır.

Ø Sorulan sorulara anlamsız cevaplar vererek görüşme süresini boşa harcamayın. Sizi rahatlatmak adına bile sorulan havadan sudan sorulara sizin vereceğiniz cevaplar mülakatçı tarafından değerlendirilmektedir. O nedenle kısa, öz ve nazik cevaplarla soruları yanıtlamaya çalışın.

Ø Güçlü ve zayıf yönleriniz sorulduğunda iş hayatını düşünerek cevap verin. Yapmaktan hoşlandığınız veya hoşlanmadığınız şeyler için iş hayatında yapmaktan hoşlandıklarınız veya hoşlanmadıklarınız kastedilmektedir. Bunları bilerek işe uygun cevaplar vermeye çalışın.

Ø Mülakata ne kadar hazırlanmış olursanız olun bildiğiniz konularla ilgili sorular da gelse kitabi bilgiler aktarmaktansa doğal olmanızda fayda vardır. Beden dilinizi geliştirmek için okuduğunuz kitaplar veya aldığınız dersler size şunu yapın bunu yapmayın diyorsa da unutmayın doğal olmayan her davranışınız beden dilini okuma konusunda eğitimli mülakatçıların gözünden kaçmayacaktır. O nedenle yapay bilgileri aktarmaktansa doğal olmanız daha iyi olacaktır.

Devam edecek.