Mustafa Kemal'in İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne eleştirileri

Mustafa Kemal, Osmanlı Devleti’nde Meşrutiyetin kesin bir inkılap olmadığını, sadece sarayın kudretinin ve nüfuzunun kırıldığını düşünüyordu. Meşrutiyetin ilanı Mustafa Kemal için bir son değil başlangıçtı. Osmanlı egemenliği altında yaşayan milletlerin artık Osmanlı egemenliği altında yaşayamayacaklarına inanıyordu. Anavatanda Türkler kalacağı için artık Osmanlıcılık siyasetini izlemenin bir anlamı olmadığını söylüyordu. 

Mustafa Kemal’in Cemiyetle ilgili düşüncelerini şöyle sıralayabiliriz:

1-Cemiyeti, artık komite hayatından çıkarak siyasi bir fırka haline sokmak.

2-Orduyu siyasetten tamamen ayırmak ve bazı askerlere ‘’Hürriyet Kahramanı’’ gibi unvanlar vermeyi bırakmak.

3-Cemiyetle masonluk arasında hiçbir ilgi bırakmamak, cemiyetin nizamnamesinde düzenleme yaparak mason nizamnamesinden alınan maddeleri çıkarmak.

4- Cemiyetin üye kabul merasimini kaldırmak.

5-Cemiyetin fertleri arasındaki imtiyazlı mevkileri kaldırmak.

6-Hükümet işlerini diyanet işlerinden ayırmak.

Mustafa Kemal fikirlerini ve amacını söylemekle kalmıyor, alması gereken tedbirleri hiçbir eleştiri ve tartışmaya meydan vermeyecek bir olgunlukla ortaya koyuyordu.

Bu fikirler ittihatçıların bazıları tarafından desteklense de bazıları bunu muhalefet olarak yorumluyor ve Mustafa Kemal’in fikirlerinden rahatsız oluyordu.

Mustafa Kemal yapı olarak da ittihatçılardan farklıydı. Bunu ziya şakirden bir alıntıyla anlatalım: ‘’masadakiler, inkılap yapabilmek için büyük adam olmaktan bahsediyorlardı. Mustafa Kemal, bahsi biraz enteresan buldu. Birkaç dakika şöylece kulak misafiri oldu. Bu müddet zarfında anladı ki, bütün bu konuşanlar büyük adam olabilmek için derin bir hasret çekiyorlardı.

Mustafa Kemal merak etti. ‘’Bu kişiler acaba büyük adam olabilmek için ne düşünüyorlar ve kime benzemek istiyorlardı?’ dayanamadı sordu. Onlar dalgın dalgın başlarını kaldırdılar. Mustafa Kemal’e baktılar. Hepsi de cevaba hazırlandılar. Fakat içlerinden biri daha atik davrandı:

-Ben Cemal Bey gibi olmak isterim, der demez masayı işgal edenlerin hepsi birden:

-Bravo bravo. Evet Cemal Bey gibi diye bağırdılar.’’

Bu kişiler aynı soruyu Mustafa Kemal’e sorduklarında cevap vermemiştir.

Mustafa Kemal’e göre büyüklük hiç kimsenin takdir ve alkışlarına iltifat etmemek, hiç kimseyi aldatmamak, memleket için gerçek ülkü ne ise yalnız onu görmek ve ona yürümektir. Büyüklük, kendini büyük değil küçük, zayıf, vasıtasız, hatta bir hiç görmektir. Hiç kimseden yardım gelmeyeceğini bilmek, engelleri devirerek amacına ulaşmaktır. Büyük adam olduğunu söyleyenlere ise gülmektir.

Kaynaklar

Şakir, Ziya. İttihat ve terakki Nasıl Yaşadı. Akıl fikir yayınları. Ekim 2014.