Mustafa Kutlu Hikayelerinde İnsanların 10 temel özelliği

Mustafa Kutlu Hikayeleri okumaya  2013 yılında başladım. Hemen  çoğu hikayesini okudum. Farklı  ve samimi bir üslupla yazılan hikayeler, 35 yıllık bir yazar  olarak  beni etkiledi. Bu konuda yazılar yazdım ve  okurlarla paylaştım. Yazar olmak  isteyen gençler de  bu hikayeleri okuyarak kendilerini geliştirme yolunda  mesafe kat edebilirler.Hatta  bazılarını  defalarca okumak  ve   bu hikayelerden  ders çıkarmak lazım.

           

Mustafa Kutlu  Hikayelerinden sanırım 15 kadarını okudum ve   bunlardan insan  karakterlerini 10 maddede  okuyanlar ile paylaşmak istedim. Umarım   yazarlarımıza , okurlara ve yazar adaylarına faydalı olur bu kısa  tespitler.

 

1.     Dürüstlük- Mustafa  Kutlu hikayelerinin en temel özelliği hikayelerdeki temel karakterlerin son derece  dürüst, insanları aldatmayan, onları  gerçek manada seven ve  başkalarına yük  olmaktan kaçınan  insanlar olduklarına  şahit oluyoruz. Kutlu, hikaye  karakterlerinin  bu özellikleri ile Anadolu insanının  ne kadar dürüst olduğunu  ve  İstanbul’daki  eski ailelerin  de  ne kadar   dürüst yaşadıklarını   okur ile paylaşıyor. Başkaları onlara kötülük yapsa bile  onlar  kötülük yapmamaya gayret ediyorlar ve  bu da  kısa vadede zararlı  çıktıkları halde uzun vadede  “dürüst insan” olarak tanınarak   az ama öz  varlıklarla  yaşayabildiklerini göstermektedir. 

 

2.     Harama bulaşmama-  Ana karakterlerde   çoğu zaman insanlar harama bulaşmayan  ama bazen de içkiye düşkün, fakirlik ve  terk edilmişlik, gibi duyguların verdiği hüzünle  içki içen insanlara rastlarız ama büyükler  küçüklere içkiye alışmamalarını, kötü alışkanlıklardan uzak kalmalarını  ve insanlara dürüst davranmaları konusunda  öğüt ve nasihat verirler. Karakterlerin dini bilgileri az ama inançları sağlam ve   harama bulaşmamak için gayret ederler. Bu da Anadolu insanının temel özelliklerindendir. “Azıcık aşım, sıcacık başım” diyen insanların hikayeleridir Mustafa Kutlu hikayeleri .

3.     Ailesine bağlı- Mustafa Kutlu hikayelerinde  insanların çoğu    öksüz yetim  büyüyen, ailesine bağlı insanların hikayeleridir. Eşini kaybetmiş ve küçük çocukları ile baş başa kalmışlardır, ya da   eşleri terk ederek  çocukları  annelerine ya da babalarına bırakmışlardır.  Bir hikayede  eşi  ve çocuklarını terk eden birden çok karaktere de  rastlanabilir. 2015 yılı Ocak ayında  yayınlanan  “ Tirende bir keman” hikayesinde  olduğu gibi. Mustafa Kutlu hikayelerini okurken bu  kahramanlara rastladığım zaman “ sanki 1970 yapımı  Yeşilçam filmleri izliyorum” zannediyorum.

 

4.      Feleğin sillesini yemiş insanlar- Mustafa Kutlu hikayeleri genelde  feleğin sillesini  yemiş, gariban, Anadolu insanı  veya  İstanbul’u terk ederek Anadolu’ ya  geçen ve  Anadolu’yu ya  iş için gezen ya da   kayıp sevdiğini  bulmak için   gezen insanların, ya da hayatta  tutunabilmek için  il il, diyar diyar gezen insanların hikayeleri  anlatılır.” Uzun  Hikaye” ve   “Tirende  Bir Keman”  hikayelerinde  bu   özellik ağır basar. “Ya  tahammül ya sefer”  hikayesinde  çevresine tahammül edemeyen  insanların   hicret  ettiğini   görürüz. Toplumda  çok az insanın  anladığı ama gerçekten de sevdiği karakterleri   anlatır. Bu da  hikayelere   gerçeklik ve  anlam katar.

 

5.     Çalışkan- Mustafa Kutlu hikayelerinde insanlar fakir ama çalışkan insanlardır. Sadece  kendilerini  geliştirmekle kalmayıp, çevresini de geliştiren ve  insanlara  çalışkanlıkları ile örnek olan  kamu görevlisi, Belediye Başkanı   ve  sıradan insanlarla doludur. Mustafa  Kutlu tembel insanları  asla örnek göstermez hikayelerinde. Ön planda olan insanlar olağanüstü  çalışkan insanlardır ve  hayata her zaman pozitif bakarak  olumsuzluklara asla taviz  vermezler. Bu çalışkan insanlar  aynı zamanda  çevrelerini  de çalışkan  olmaya, harama bulaşmamaya ve  vatanını seven insanlar  olması için teşvik ederler.

 

6.     Okumak isteyen ama  okuyamayan  ve azimli  insanlar- Mustafa Kutlu  hikayelerinde insanların ortak özelliklerinden birisi de fakirliğin ve imkansızlığın verdiği   eziklik ile okumak isteyen ama   buna  imkan bulamayan  ama  gene de   bazı karakterler her türlü zorluğa rağmen  okumayı başarır  ve  çevresindeki insanlara  ışık  seçerler.  Okumaya imkan bulamayanlarda  ya   sanatında ya mesleğinde dürüst olan okumuş ama dürüst olmayanlara   dürüstlük dersi  veren insanlardan oluşurlar.

 

7.     Fakir ama onurlu- Mustafa Kutlu hikayelerinde  insanlar fakir ve onurlu insanlardır ve  çevrenin dedikodusuna  bakmadan sevdikleri zaman  sevdiklerine sahip çıkan, sevdiklerine sahip çıkarken  de  sevdikleri hakkında dedikodulara asla   bakmayan  sevgiyi her şeyin sütünde tutan ve   birbirleri, ne destek olan insanlardan  oluşur. Yani, Anadolu’nun inançlı fakir ve sevgiye önem veren insanının bir özetidir  kahramanlarımız.  Bu yüzden Anadolu  insanı  bu hikayeleri zevkle heyecanla okur. Hemen hemen her hikayede bunu görürüz. Filme de çekilen “ Uzun  Hikaye” bunlardan bir tanesidir. En son çıkan “ Tirende Bir Keman” hikayesi de 3 nesil  fakir ve onurlu olarak mücadele eden  bir keman sanatçısının    hikayesini  konu etmiş.

 

8.     Günü kurtaran- Mustafa Kutlu hikayelerinde  insanların  parada pulda gözü yoktur. Günlük kazanan, günlük harcayan insanların  hikayeleri vardır. Fazla kazandıkları zaman  garibanlara yardım eden ve  fazla kazancını onlarla paylaşan   insanlar vardır.

 

9.     Mustafa Kutlu hikayelerinde  zengin insanlar gene  zengin oldukları için şükreden garibanların yuvasını yapan, düğünlerini  yapan ve onlara kol kanat geren, düştükleri zaman sızlanmayan ,kazandıkları  zaman şükreden, içkiyi  içtikleri  halde haram olduğunu da  inkar etmeyen  ve  kötü alışkanlıklarından  Allah’a sığınan  insanların   yaşantıları vardır.  İnsan bu hikayeleri okuyunca “ Acaba bizim kasabayı mı anlatmış?” veya  “ Bu hikaye bizim  mahallede mi geçiyor?” hissine kapılıyor. Bu konu  “Tirende Bir Keman” kitabında ağırlık kazanıyor.

 

10.  İstanbul’da geçen ama  Anadolu kokan Hikayeler- Hikayelerin çoğu İstanbul’da geçer ama İstanbul’un  eski semtlerinde ya da  Anadolu’dan gelen insanların hikayeleridir. “Bizden  hikayeler” diye adlandıracağımız bu hikayeler, insanımızı  anlattığından   “insan dediğin böyle olur”   diye içimizden geçirdiğimiz hikayelerdir.

 

Mustafa Kutlu hikayelerini zevkle okumaya devam edeceğim.  Aileler  çocuklarının manevi değerleri iyi tanımasını  isterse   çocuklarına Mustafa Kutlu hikayeleri  hediye etmelerini tavsiye ederim.