Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

14 Kasım '11

 
Kategori
Eğitim
 

Mustafa Turan ve Hasanoğlan Köy Enstitüsüne yapılan ilk bina

Mustafa Turan ve Hasanoğlan Köy Enstitüsüne yapılan ilk bina
 

Mustafa Turan'ın Kars Cılavuz Köy Enstitüsü diploması


Mustafa Turan, Kars’ın Kağızman Camuşlu köyünde 1923 yılında doğmuştur. Kötek ilkokulunu ve Sarıkamış Ortaokulu’nu bitirdikten sonra 1940 yılında açılan Kars Cılavuz Köy Enstitüsü’ne giren ilk öğrencilerdendir. Burada yapıcılık kolunda okuduğu için Kars ve çevresinde gereksinim duyulan birçok köye ve yerleşim birimlerine okul binaları yapmıştır. Bir grup arkadaşı ile 1941 yılında da Kars Cılavuz Köy Enstitüsü ekibi olarak Hasanoğlan’a geldiler. Görevleri bir bina yapmaktı. Hasanoğlan’da henüz okul binaları olmadığından çadırlarda kaldılar. Bu zor koşullara aldırmadan yüreklerini de ortaya koyarak, tüm özverilerini kullanıp Hasanoğlan’a 20 günde bir işlik binası yapıp armağan ettiler. Gelirken yapıda kullanacakları araç-gereçleri alarak uzun bir kamyon yolculuğu ile Erzurum’a, oradan da tren yolculuğu ile Ankara’ya varacaklar, oradan Lalabel istasyonuna gelip trenden onca eşyaları ile inecekler ve Hasanoğlan’a değin 4 kilometrelik yolu yaya yürüyeceklerdi. Kars’ta kamyon kasasına tahtadan oturaklar yapıp oturdular, yanlarına da inşaat için gerekli araç-gereçlerini ve battaniyelerini aldılar. Çok zor koşullarda yolculuk yaparak Erzurum istasyonuna geldiler. Yolculukları uzun ve zor olacaktı. Onlar aldırmadılar, çünkü başarmanın sevinciyle bu zor koşullar onlara vız gelirdi ve de geldi. Mutlulukla ve de görevlerini tamamlamanın sevinciyle okullarına aynı koşullarda güle oynaya görevlerini yerine getirmenin sevinci ile geri döndüler.

Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ne Mustafa Turan ve arkadaşları ilk binayı 20 günde yaptılar. Başlarında iki öğretmen vardı. Ekip 10 eğitmen ve 10 da öğrenciden oluşuyordu. Yaptıkları bu bina yola en yakın olan bir binaydı. Bu yol köye dek uzanırdı.  Hasanoğlan köylüleri de bu yolu kullanarak evlerine giderlerdi. Şimdi bu yol okulun tam ortasından geçen yoldur. Bina da yemekhane binasının karşısında yer alan, bir süre resim dersliği olarak kullanılan ve şimdilerde depo olan işliklerden biridir. Bunun altında yer alan ve diğer enstitülü öğrencilerce yapılmış olan diğer dört işlik binası daha vardı. Ancak bunlar 1990’lı yıllarda yıkılmıştır.

Burada yaptığı çalışmalar sonucu Hasanoğlan onda bir sevda haline geldi. Yetmiş beşli yıllarda oğlu okulu kazanınca; çok sevdiği, yanından ayırmaya kıyamadığı oğlunu; bu sevda nedeniyle buraya, -deyim yerindeyse- davul zurna ile uğurladı. O günlerde bozkır olan bu alanda kurulan okul, Mustafa Turan gibilerin emekleriyle gelişip değişmiş, ağaçlar boy salarak küçük bir ormana dönüşmüştü. Bu nedenle yaptıkları binayı bulamadı ya da tanıyamadı. Bulamadığı için hüzünlense de emekleri boşa gitmemiş, ektikleri tohumlar yeşerip gelişmiş, binalara yeni binalar katılmış, okul alanı çağdaş bir görünüme bürünmüştü. Kendisinin ve arkadaşlarının alın terlerinin boşa gitmediğini görmüş ve çok mutlu olmuştu.

O ve arkadaşları bu coşkularla dopdolu olarak çalıştılar, başardılar

Ne mutlu onlara…

Mustafa Turan aynı zamanda, “… aydın, çağdaş düşünceli bir eğitimci olmasının yanı sıra, halkbilimci özelliğiyle de memleketini ve toplumunu kültürel değerleriyle tanıma ve tanıtma çabasında yorulmaz çalışmaların simgesi olmuş bir kişilikti. Anadolu’nun ücra bir köşesinden, dünyanın en önemli kültür merkezlerine memleketimizin değerlerini taşıyıp, kültür ve coğrafya zenginliğimizi en yetkin şekilde temsil etmesi bu gayretlerin en son örneğidir.”(1)

Cumhuriyetimizin Köy Enstitülerinden yetişen öğretmenlerinden biriydi. Tüm gücünü aydınlatmaya verdi. Başöğretmenlik yaptı. Araştırdı, yazdı, belgeledi. Bölgesinin gelenek ve göreneklerini derinlemesine araştırarak uluslar arası kongrelerde bildiriler sundu. Bölgesinde tarihe tanıklık eden Kars Kağızman ilçesi Camuşlu Köyü civarında 12 bin yıllık Yazılı Kaya’yı arkeolojik kazılarla bulup tanıttı.

Dolu dolu bu huzurlu yaşam, 2007 yılında sona erdi.

Ama O; köyüne ve kültüre yaptığı katkılarıyla, Hasanoğlan’da akıttığı terleriyle yaşıyor. Huzur içinde ol, rahat uyu. Sizlerin alınları ak biliyoruz ve de sizleri çok seviyoruz.

Huzur içinde olun köy enstitüleri mezunları.

Çok yönlü bir yapıya sahip olan Mustafa Turan’ın 1975 yılında kurmuş olduğu Kars halk oyunları ekibi Fransa Dijon kentinde dünya birinciliği kazandı. O bu mutluluğunu şu dizelerle dile getirdi:

Bakın al bayrağa yine yükseldi

İşte Avrupa’dan haber geliyor

Dijon caddeleri nasıl renklendi

Davulların sesi gökler deliyor

 

Köklü kültür ile güreştik başa

Bunda da dünyayı getirdik tuşa

Dedi Avrupalı “yaşa Türk yaşa”

Hakkı böyle teslim edebiliyor

*

Tokat’tan Burdur’dan çiçek toplandı

Antep, Anamur’dan deste katlandı

Bir de Karadeniz nasıl çalkalandı

El ele tutuşmuş coşup gülüyor

*

Gelin kendi kendin biz de bilelim

Bu milli kültüre sahip olalım

Hem sevelim sevinç ile gülelim

Bu duygu kalplerden pası siliyor.(2)

  *                               

Köy enstitülüler; sizlere olan duygularımız her zaman taze ve diridir. Çünkü sizleri, yaptıklarınızı düşünmek kalplerimizdeki pası siliyor, beyinlerimizi çalışkanlık ilkesiyle doldurup, bizleri sürekli düşünceler üretmeye yönlendiriyor. İyi ki bu ülkeye yeni bir eğitim ışığı sundunuz. İyi ki bizlere örnek oldunuz.

Bu nedenle sizleri unutamıyoruz. Eğitim anlayışınız dünyaya örneklik ediyor, bizler ve dünya eğitimcileri hala sizleri arıyoruz.

Bizimlesiniz, sonsuza dek de bizimle olacaksınız…

Mehmet ERBİL

www.mehmet-erbil.tr.gg

(1)Kars-Kağızman Camuşlu Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği, Mustafa Turan’ın ardından

(2)a.g.e.  

 
Toplam blog
: 63
: 729
Kayıt tarihi
: 29.09.11
 
 

Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi-Yüksek Lisans Resim-19 kişisel Resim Sergisi Yazı..